تنبور: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
2 ویرایش 77.237.66.216 (بحث) خنثی‌سازی شد: در مورد مردمان لک توضیح دارد. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۲۲:
 
== تاریخچه ==
تنبور یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایران است که جنبهٔ [[عرفانی]] و مقامی دارد. بزرگتر از سه‌تار و در قدیم به دوتار معروف بوده و درمناطق زبانکوردهای محلی[[گوران و قلخانی]] و [[کُردی کرمانشاهی]] '''تَمیُره''' و در مناطق [[زبان لکی|لک]] نشین به آن '''تمیره''' می‌گویند. این ساز از ۱۳ الی ۱۴ پرده تشکیل و ۲ الی ۳ سیم دارد. جنس کاسه و صفحهٔ آن از چوب توت و دسته‌اش از چوب گردو می‌باشد. تنبور در مناطق [[یارسان|یارسان‌نشین]] دارای تقدسی خاص است چنانچه نوازندگان قبل از شروع و در خاتمه دستانش را می‌بوسند.
اوج شکوه و عظمت تنبور در قرن پنجم هجری یعنی حضور در سپاه معروف و متشکل از نهصده [[شاه‌خوشین]] بوده و از آن زمان تاکنون در جای‌جای ایران، تنبور را ساز شاه‌خوشینی نیز نامیده‌اند. از یافته‌های [[باستان‌شناسان]] می‌توان ادعا کرد که این ساز قدمتی ۶۰۰۰ ساله دارد و از اسناد مهم تاریخی مجسمه‌ای است در حوالی مقبره [[دانیال نبی|دانیال نبی (ع)]] واقع در [[شوش]]. شاید نتوان دقیقاً زمان اختراع این ساز را معین نمود، اما می‌توان گفت ساخت تنبور از قرن‌ها پیش از ظهور اسلام رواج داشته‌است<ref name=":0">http://kashkan.ir/news/22882/نـگاهی-به-سبک-تنبورنوازی-امام-قلی-امام/</ref>
 
خط ۱۷۳:
== حوزه‌ها و مناطق رواج موسیقی تنبور ==
# گوران: این منطقه قدیمی‌ترین مرکز رواج مقام‌های تنبور محسوب می‌شود و شامل شهرهای گهواره و کرند و قسمتی از سرپل ذهاب می‌باشد. این منطقه منبع اصلی سنت‌های موسیقایی یارسان می‌باشد و قدیمی‌ترین رسوم موسیقایی یارسان را بیان می‌کند. مقام‌های تنبور در این منطقه به علت شرایط جغرافیایی خاص منطقه و عجین شدن مقامات با اعتقادات آن‌ها و اینکه متون مقدس قدیمی یارسان به همان زبان امروزی آنهاست، با لهجه‌های قدیمی تر، به صورت بکر و دست نخورده به جای مانده‌است. اسدالله فرمانی یکی از سازندگان چیره‌دست‌ساز تنبور است<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.mashreghnews.ir/fa/news/306929/تصاویر-کارگاه-ساخت-تنبور |عنوان =تصاویر/ کارگاه ساخت تنبور | ناشر =خبر فارسی |تاریخ =۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۳ |تاریخ بازدید = ۲۳ نوامبر ۲۰۱۵}}</ref>
# کرمانشاه و صحنه و قسمتی از لرستان (منطقه لک نشین): این مناطق که شامل شهرستان کرمانشاه و صحنه و کنگاور و [[کوهدشت]] و نورآباد و منطقه دلفان و قسمت‌های از لرستان می‌باشد بعد از منطقه گوران قدیمی‌ترین مرکز رواج مقام‌های تنبور هستند.
# ترک‌های پیروی آیین یارسان در استان‌های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی، قزوین، زنجان و تهران و حومه آن: سومین گروه هستند که مقامات تنبور بین آن‌ها رواج دارد. این گروه به علت تفاوت زبان و دوری از مراکز اصلی یارسان نسبت به دو گروه فوق دارای محدودیت‌های بیشتری هستند.
# گروهی از کردهای عراق که به کاکه‌ای معروف هستند: این گروه به دلیل زبان مشترک با منطقه گوران احتمالاً برای اجرای مقام‌ها با مشکل کمتری روبه رو هستند.