ویکی‌پدیا

حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها
۱۳۳٬۲۴۲ ویرایش‌ها
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: امپراطوری⟸امپراتوری، نکردو⟸نکرد و، نشدو⟸نشد و، ازامضای⟸از امضای، زیراشاره⟸زیر اشاره، خارجة⟸خارجه، تاوضعیت⟸تا وضعیت، آزادتجاری⟸آزاد تجاری، بودندکه⟸بودند که، جلدو⟸جلد و، جزیرة⟸جزیره، مجموعة⟸مجموعه، افشارقاسملو⟸افشار قاسملو، تهدیدایران⟸تهدید ایران، هاواسنادنام⟸ها و اسناد نام، هندبریتانیا⟸هند بریتانیا، هرکشوری⟸هر کشوری، آلبوکرک⟸آلفونسو دالبوکرک، بمانداز⟸بماند از، ملکرضا⟸ملک‌رضا، ویژة⟸ویژه، سندشماره⟸سند شماره، نامة⟸نامه، دهة⟸دهه، دو فاکتو⟸دفاکتو، بپردازدتا⟸بپر...
خط ۴۲:
* ۸۰ مورد شکایت و یادداشت اعتراضی ایران علیه اشغال جزایر.
* شکایت به [[جامعه ملل]] (سازمان ملل آن دوره)
* تهدیدایرانتهدید ایران به شکایت به [[کمیته استعمارزدایی سازمان ملل]] برای استعمار زدایی از جزایر ایرانی سال ۱۹۶۶
* بریتانیا به ایران اعلام کرد: نیاز به شکایت یا به توسل به زور نیست و امکان رسیدن به توافق با رضایت طرفین وجود دارد.
* رضایت [[انگلیس]] برای خروج از مستعمرات در خلیج فارس و برگرداندن جزایر به ایران.
خط ۴۹:
* وساطت [[بریتانیا]] برای بستن توافق‌نامه برای انجام ترتیبات برگشت جزایر به ایران و تشکیل دولت جدید امارات در خلیج فارس.
* سفر شیخ خالد رئیس شارجه و شیخ صقر رئیس راس الخیمه به ایران و تقاضای کمک مالی در قبال برگشت دادن جزایر سه‌گانه به ایران.
* رد قاطعانه خواسته شیخ صقر (ناصریست بود) از سوی ایران دربارهٔ واگذاری [[تنب بزرگ]] و [[تنب کوچک]] به ایران در قبال دریافت پول. بریتانیا نیز دربارهٔ برگرداندن تنب‌ها به ایران هیچ اعتراضی نکردونکرد و فقط تلاش کرد که دربارهٔ بوموسی امتیازاتی بنفع شیوخ از ایران بگیرد.
* در نتیجه ایران رضایت داد به دادن کمک مالی سالانه یک و نیم میلیون پوند به امیر شارجه برای توسعه و عمران شیخ‌نشین شارجه.
* اعطای سه فقره چک به همین مبلغ برای سال ۱۹۷۱ از سوی وزارت خارجه ایران پس ازامضایاز امضای توافقنامه همکاری و ترتیبات برگشت جزایر به ایران میان ایران و [[ویلیام لوس]] میانجیگر بریتانیایی.
* ایران این یادداشت تفاهم (مذکرة التفاهم) را فقط ترتیبات موقتی برای برگشت بوموسی می‌دانست و [[هویدا]] فردای آن در پارلمان اعلام کرد: «جزایر سه‌گانه امروز به‌طور کامل به مام میهن برگشت و ما به هیچ چیز کمتر از حاکمیت کامل ایران بر سه جزیره رضایت ندادیم». نخست‌وزیر وقت ایران در واقع تفاهم نامه ۱۹۷۱ را موقتی دانست. [[عباسعلی خلعتبری]] قبل از پذیرش توافقنامه از طرف دولت ایران طی یادداشتی به دولت بریتانیا اعلام کرد تفاهم نامه و ترتیبات را می‌پذیرد اما هیچ گونه محدودیتی را برای اعمال (حاکمیت) ایران نمی‌پذیرد.
-[[ویلیام لوس]] میانجی گر بریتانیا و کشورهای عربی به این یادداشت و بیانیه اعتراضی نکردند.[http://parssea.org/?p=2817]
* به موجب تفاهم نامه ایران قبول مساعدت کرد که، سالیانه یک و نیم میلیون لیره به شیخ شارجه بپردازدتابپردازد تا زمانی که آن کشور از کمک مالی برای توسعه زیر ساختها بی‌نیاز شود.
* دربارهٔ جزایر [[تنب کوچک]] و [[تنب بزرگ]] که ایران آن‌ها را ملک مسلم خود می‌دانست، حاضر به پذیرش هیچ گونه شرط یا همکاری با شیخ [[رأس‌الخیمه]] نشدونشد و اعلام کرد: به زور یا با رضایت جزایر به ایران برخواهد گشت. صرف نظر از سوابق تاریخی حاکمیت ایران- انگلیس نیز پذیرفته بود که این دو جزیره در داخل حوزه قلمرو و صلاحیت دریایی ایران قرار دارد (دنیس رایت و اسدالله علم). بنابراین انگلیس نتوانست دربارهٔ برگردان تمب‌ها هیچ گونه عذر و بهانه و شرطی بتراشد و بدون هیچ گونه شرطی دو تنب به ایران برگشت داده شد.
 
در دسامبر ۱۹۷۱ نماینده ایران در [[شورای امنیت]] اسناد و مدارک ایرانی بودن جزایر را به اعضای [[شورای امنیت]] ارائه نمود و شکایت ۴ کشور عربی برای همیشه از دستور کار خارج شد.<ref name="persiangulfstudies">{{یادکرد وب |عنوان = ایران هرگاه صلاح بداند می‌تواند یادداشت تفاهم ۱۹۷۱ را فسخ کند |نشانی = http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?P=NEWSVIEW&ID=224 |تاریخ = ۲۳ اردیبهشت۱۳۹۱ |ناشر = کانون پژوهش‌های خلیج فارس}}</ref>
خط ۶۳:
حاکمیت ایران بر این جزایر در کتابها، اسناد تاریخی، نقشه‌های جغرافیایی و به خصوص در اسناد رسمی، گزارش‌های اداری و یادداشتهای وزارت خارجه و دفتر امور هندوستان در انگلیس در خلال قرنهای ۱۷ و ۱۸ و بخش اعظم قرن ۱۹ و در اسناد و نقشه‌های [[روسیه]] و آمریکا نیز منعکس شده‌است.
 
از میان نقشه‌های رسمی و نیمه رسمی می‌توان به چند نمونه زیراشارهزیر اشاره کرد:
* در نقشه‌ها و کتاب‌ها وزارت دریاداری [[انگلستان]] تحت عنوان «راهنمای دریایی خلیج فارس».
* در «نقشه اداره جنگ» انگلستان ۱۸۸۷ و نقشه سال ۱۸۸۶- اداره امنیت بریتانیا که توسط سر ادموند وولف از طرف ملکه انگلیس به ناصرالدین شاه هدیه شده‌است؛ و نقشه لرد کروزن از ایران مورخ ۱۸۹۲ و نقشه مورخ ۱۸۹۷<ref>[http://www.irane7000saale.com/pdf-Iran-7000/Bonyad-IranShenasi/Persian-Gulf-Hamayesh/ASNAD-NAGHSHE-TARIKHI/main-Maps-Docs-Irane7000saale.pdf] نقشه هاواسنادنامها و اسناد نام خلیج فارس و جزایر آن- دکتر عجم بنیاد ایران‌شناسی ۱۳۸۷</ref>
* نقشه شرح وضعیت دریانوردی در خلیج فارس که در سال ۱۷۸۶ توسط جان مک کلئور تهیه‌است
* یادداشت‌های جغرافیایی مربوط به امپراطوریامپراتوری ایران که جی.ام. کیز مشاور سیاسی سرجام ملکم سال ۱۸۱۳ به چاپ رسیده‌است،
* نقشه وزیر مختار بریتانیا در هند، کاپیتان سی.بی.اس. سنت جان در سال ۱۸۷۶
* نقشه سال ۱۸۹۷ رنگی ایران توسط دفتر نقشه‌برداری اداره امور خارجی هند (بریتانیا) در همه این نقشه‌ها جزایر تنب و [[بوموسی]] به رنگ قلمرو اصلی ایران است.
خط ۸۰:
* گزارش‌های تاریخی یونانیان و رومی‌ها و سفرنامه‌های آن دوران حکایت از فارسی بودن ساکنان تمام سواحل و جزایر خلیج فارس دارند. اسناد و [[سنگ‌نبشته هخامنشی (جزیره خارک)]] که جزیره خارک کشف شد یک نمونه از این موارد است. کتیبه خط میخی خارک با اندازه ۲۰ در ۳۰ سانتیمتر بر روی سنگ مرجانی بومی جزیره نوشته شده‌است؛ و تاجی بر آن حک شده نشانگر حاکمیت و حضور مؤثر امپراتوری پارس بر جزایر دارد این کتیبه یگانه و بی‌نظیر در سال ۱۳۸۶ هنگام هموار سازی و ساخت جاده‌ای در جزیره [[جزیره خارگ|خارگ]] و بطور تصادفی پیدا شد.
 
در کنار کتیبه، آثاری از محل گردآوری آب شیرین و بازمانده‌های پلکان دسترسی به آن دیده می‌شود که امروزه خشک شده‌است. همچنین کتیبه در سایه یک درخت بزرگ «لیل» یا انجیر معابد قرار دارد. کتیبه<ref>[http://www.flickr.com/photos/54272266@N06/7240549478/in/photostream/ kharg_2 | Flickr - Photo Sharing!<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> از شش سطر تشکیل شده که دربردارنده شش واژه به خط و زبان فارسی باستان متداول در عصر هخامنشی است در پیرامون صخره، نشان‌های میخی دیگر که گاه بسیار محو و ناخوانا هستند، دیده می‌شود. این سنگ نوشته خط میخی منحصربه‌فرد در اثر رها شدن آن بدون حفاظت توسط عوامل مرموز تخریب شد ولی با استفاده از تصاویر گرفته شده از آن چند خط بازخوانی شده‌است؛ که مربوط به حفر قنات و چاه آب است.<ref>کتاب [[اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان]] توضیح تصویر جلدوجلد و صفحه۱۹۳–۱۹۴</ref>
 
=== پس از اسلام ===
خط ۸۸:
== دوره صفویان ==
[[پرونده:Basra bahrefars.jpg|بندانگشتی|persian gulf in the othoman maps 1729 y]]
صفویان که پرتغالیها را از [[خلیج فارس]] بیرون راندند، همه جزایر این دریا را به ایران بازگرداندند؛ و خلیج فارس تماماً یک دریای ایرانی شد؛ و تا سال ۱۸۵۰ روسیه و عثمانی‌ها و بریتانیا ایران را صاحب تمام خلیج فارس می‌دانستند. (نقشه دوره عثمانی۱۱۴۲ ق) افول قدرت صفویان در اوایل قرن دوازدهم سبب ایجاد آشفتگی در ایران شد. شیخ قاسمی کرانه‌های مُسَنْدَم (شارجه)، در دهةدهه ۱۱۰۰ با بهره گرفتن از این آشفتگی، به باسعیدو (در جزیرةجزیره قشم) رفت.
 
=== فتح هرمز و حاکمیت بر کل خلیج فارس ===
{{همچنین ببینید|فتح هرمز (۱۶۲۲)}}
۲۱ آوریل سال ۱۶۲۲ سپاه ایران [[جزیره هرمز]] را از بزرگ‌ترین امپراتور قرن باز پس گرفت و جایگاه خود را در جهان در فهرست ابرقدرت‌های قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسی‌ها نیز ۴ کشتی خود را با خدمه فنی در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند. آلبوکرکآلفونسو دالبوکرک (پرتغالی) اعتقاد داشت هرکشوریهر کشوری که سه نقطه مالاگا- عدن و هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود. اهمیت هرمز آنقدر بود که استعمارگران انگلیسی را نیز به طمع انداخته بود. سپاه ایران به دلیل شکایت‌های ایرانیان گمرونگمبرون قصد تنبیه پرتغالی‌ها در خلیج فارس کرد و نه تنها [[جزیره هرمز]] را آزاد ساخت بلکه [[پرتغالی]]‌ها را تا [[مومباسا]] در[[کنیا]] مجبور به عقب‌نشینی کرد؛ و این مقدمه‌ای برای شکست‌های پی در پی [[پرتغال]] در شرق آفریقا. شد و با حمایت شاه ایران، امام مسقط موفق شد قلعه عظیم ممباسا را در جنگ خونینی که به جنگ صلیبی ممباسا معروف است را تصرف کند. ایران تا سال ۱۸۲۰ پرچم دار تمام خلیج فارس و دریای عمان و بحر فارس شد. بریتانیا که از شکست پرتغال خرسند بود در[[عهدنامه مجمل]] ۱۸۰۸ و [[عهدنامه مفصل]] ۱۸۱۲ مجمل و مفصل حاکمیت ایران را بر کل خلیج فارس به رسمیت شناخت.<ref>سمینار بین‌المللی ایران و آفریقا ۱۳۸۱دانشگاه تربیت مدرس- یونسکو- جلد دوم مقاله ایرانیان بلوچ در جنگ ممباسادکتر عجم چاپ ۱۳۸۳ دانشگاه تربیت مدرس؛ و کتاب [[اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان]] صفحه ۸۴–۸۵–۲۰۴–۲۰۵</ref>
 
در کتاب تاریخ عالم آرای عباسی چنین آمده‌است:
خط ۱۰۱:
 
== دوره قاجار ==
در نظام حکومتی ایالتی آن دوران، که به نظام «ممالک محروسة» ایران معروف بود، فرمان‌داری و حکومت بر ولایات ایران، چه این ولایات به صورت خودمختار و تحت فرمان حاکمان محلی اداره می‌شدند چه حکومت مرکزی فرماندار آن را تعیین می‌کرد، حق مالکیت و حاکمیت مستقلی برای فرمانداران محسوب نمی‌شد چنان‌که پیش از فرمانداری عربهای قاسمی در بندرلنگه، شماری از فرمانداران ایرانی آنجا را اداره می‌کردند و پس از عزل قاسمیان در ۱۲۶۶، تعدادی از [[فرمانداران]] [[ایرانی‌ها|ایرانی]] اداره امور بندرلنگه وتوابعو توابع آن را بر عهده گرفتند.<ref>.(نامةنامه وزارت امور خارجه ایران به سفارت بریتانیا، ۲۴ ربیع الا´خر ۱۳۱۲، مجموعةمجموعه ش ۶۱۸۰ اسناد دولتی مرکز اسناد وزارت امور خارجةخارجه ایران؛ نیز رجوع کنید به قائم مقامی، ص ۱۲۶–۱۳۱).</ref>
در ۱۸۲۰ که بریتانیا شیوخ قاسمی ساحل جنوبی خلیج فارس را که به راهزنی دریایی می‌پرداختند سرکوب کرد، قصد داشت قواسم لنگه را نیز مورد تعرض قرار دهد اما ایران با این استدلال که آن‌ها تابع ایران هستند و دزدی دریایی نمی‌کنند و اگر هم کردند دولت ایران آنان را سرکوب خواهد کرد با آن مخالفت کردند (کلی، ص ۱۶۱–۱۶۲).
بر اساس همین واقعیت جغرافیایی بود که از ۱۲۵۶ تا ۱۲۶۵/ دهه ۱۸۴۰، که بریتانیا در خلیج فارس، اقتدار می‌یافت و جزایر [[خلیج فارس]] را به حاکمیت‌های عربی تحت‌الحمایةتحت‌الحمایه خود تبدیل می‌کرد، حاج میرزا آقاسی، صدراعظم وقت ایران، در اطلاعیه‌ای و یادداشتی به بریتانیا همه جزایر خلیج فارس را متعلق به ایران اعلام کرد (اسکوفیلد، ص ۳۵).
 
از اواخر عهد قاجار تا ۱۳۱۶، تقسیمات کشوری تغییر یافت و نظام سیاسی ـ اداری تازه‌ای به وجود آمد. بر اساس این نظام جدید، ایران به ۲۷ ایالت تقسیم شد. ایالت بیست وششم،و ششم، شامل جزایر و بندرهای خلیج فارس می‌شد و بندر لنگه و توابع آن، ولایت ویژةویژه آن ایالت به‌شمار می‌آمدند.<ref>[http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?p=pages&ID=319&Sub=307 جزیره تنب کوچک<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
=== بهره‌برداری ایران از خاک سرخ بوموسا ===
بوموسا از زمانی اهمیت پیدا کرد که معدن خاک سرخ آن مورد توجه قرار گرفت. بهره‌برداری از معدن خاک سرخ بوموسا ابتدا از سوی ناصرالدین شاه به معین التجار بوشهری واگذار شد اما چند سال بعد این معدن به حال خود رها شد تا این که یکی از تجار بندر لنگه با زد و بند با شیخ قاسمی در بند لنگه بهره‌برداری و صادرات خاک سرخ را به دست گرفت و سالانه چهل هزار کیسه خاک سرخ بهره‌برداری می‌کرد او نیز چند سال بعد کار را رها کرد. بعد از مدتی یک آلمانی از شرکت ونکهاوس با دولت ایران وارد مذاکره شد و قرارداد بهره‌برداری از این معدن را بدست آورد ولی با کارشکنی انگلیسی‌ها دوباره کار رها شد و اینبار انگلیسی‌ها خود بهره‌برداری را بدست گرفتند. در همین زمان ایران نیروهای مخفی به معدن فرستاد تاوضعیتتا وضعیت بهره‌برداری غیرقانونی انگلیسی‌ها را گزارش کنند.[http://parssea.org/?p=2817]
سلمان قاسمیان از [[عبدالرضاهوشنگ مهدوی]] نقل می‌کند:
 
خط ۱۲۳:
 
== جزایر سه‌گانه در دوره پهلوی ==
در سال ۱۳۴۱ [[جزیره سیری]] بدون سر و صدا به ایران بازگشت.<ref>پیروز مجتهدزاده، «جغرافیای سیاسی و تاریخ جزایر تنب و ابوموسی»، در اطلاعات سیاسی و اقتصادی، سال ششم، شماره 11و12(60-56) مرداد و شهریور 1371، مقاله نخست. ـ پیروز مجتهدزاده، مسعود مهاجر، دریادار ابراهیم شاهحسینی،شاه‌حسینی، ملکرضاملک‌رضا ملکپور، «مناقشه بر سر ابوموسی»، گزارش اصلی، صنعت حمل و نقل، آبان-آذر 1371. - پیروز مجتهدزاده، «کشورها و مرزها در منطقه ژئوپولیتیک خلیج فارس»، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی نوری، انتشار دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی 1372، فصل مربوط به جزایر تنب و ابوموسی.</ref>
در دوره پهلوی درخواست ایران برای حاکمیت بر جزایر سه‌گانه و بهره‌برداری از خاک سرخ بوموسی همواره مطرح بوده‌است.<ref>النزاع بین دولة الامارات العربیة المتحدة و ایران حول الجزر الثلاث فی الوثائق البریطانیة، دکتر:ولید حمدی الأعظمی (ترجمه فارسی).</ref> تا اینکه موضوع جزایر سه‌گانه ایرانی در [[خلیج فارس]] میان [[ایران]] و [[امارات متحده عربی]] از سال ۱۳۴۵ [[هجری خورشیدی]] با تضعیف موقعیت نیروهای [[انگلیس|انگلیسی]] در این جزایر ([[ابوموسی]]، [[تنب بزرگ]] و [[تنب کوچک]]) به اوج خود رسید و در سال ۱۹۷۱ و ورود نیروهای نظامی ایران در همان سال به این سه جزیره بر اساس توافقات صورت گرفته میان دو کشور مرحله دیگری آغاز شد. روزی که ایران جزایر را از بریتانیا تحویل گرفت <سی ام نوامبر ۱۹۷۱> دو روز قبل از تأسیس کشور [[امارات متحده عربی]] بود. این اختلافات بر روابط ایران با کشورهای عربی و [[جنگ ایران و عراق]] اثرگذار بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان = جزایر متعلق به ایران است |نشانی =http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1377/771002/maqal.htm#maqal1 |تاریخ =۲ دی ۳۷۷ |ناشر = روزنامه همشهری}}</ref>
 
خط ۱۳۱:
در سال ۱۹۰۳ دولت‌های هند و بریتانیا، شیوخ شارجه را که آن هنگام از داشتن سرزمین بی‌بهره بود، وادار کردند که پرچم قبیله‌ای خود را در جزیره‌ها به اهتزاز درآورند. ایران اعتراض به این اقدام را تقریباً بلافاصله آغاز کرد تا سال ۱۹۷۰ که اعتراض‌های نیرومند ایران سرانجام بریتانیای کبیر را وادار ساخت تا از راه مذاکره این مسئله را حل کند.
 
مذاکراتی که توسط «سر ویلیام لوس» نماینده ویژه بریتانیا در امور جزایر و «امیرخسرو افشارقاسملوافشار قاسملو» نماینده ویژه و سفیر ایران در بریتانیا پیگیری شد، ماه‌ها ادامه یافت تا سرانجام به این نتیجه رسیدند که دو جزیره تنب که در بالای خط میانه و نزدیک ساحل ایران است، بدون ردو بدل شدن هیچ توافق‌نامه‌ای به ایران بازپس داده شوند و دربارهٔ ابوموسی، طی یک تفاهم نامه اعمال حاکمیت مشترک ایرانی - شارجه‌ای با دراختیار گذاشتن امنیت کل جزیره به ایران در نظر گرفته شود.<ref>سیدعلی حق‌شناس، [[حاکمیت تاریخی ایران بر جزایر تنب و بوموسی]]، ص ۹۲</ref>
 
این توافق براساس تفاهم‌نامه ۲۷ نوامبر ۱۹۷۱ که از سوی ایران و شارجه، زیر سرپرستی وزارت امور خارجه و مشترک‌المنافع پادشاهی متحده بریتانیا، امضاء شد، شکل گرفت. بازگشت جزایر سه‌گانه به ایران روز ۳۰ نوامبر ۱۹۷۱ در شرایطی صورت گرفت که نیروهای ایرانی در جزیره ابوموسی مورد استقبال برادر حاکم وقت شارجه و حاکم فعلی قرار گرفتند. این اتفاق در شرایطی صورت گرفت که پادشاهی متحده بریتانیا هنوز مسئول روابط خارجی و دفاع سرزمینی اماراتی بود که چند روز پس از آن به امارات متحده عربی تبدیل شدند. پس از آن نماینده دایمی پادشاهی متحده بریتانیا در شورای امنیت سازمان ملل متحد در جلسه ۹ دسامبر ۱۹۷۱ از این که این ترتیبات و توافق‌ها به صلح و امنیت در منطقه یاری خواهد داد، ابراز «رضایت» کرده بود.<ref>[http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1/bodyView/467/0/تفاهم. %D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87. %DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B1.html دیپلماسی ایرانی - تفاهم نامه ۱۹۷۱<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
خط ۱۶۴:
* امضاء از طرف بریتانیای کبیر ویلیام لوس - از طرف ایران…<ref name="books.google.com" /><ref>سیدعلی حق‌شناس، [[حاکمیت تاریخی ایران بر جزایر تنب و بوموسی]]، ص ۱۲۹</ref>
</blockquote>
* این یاداشت تفاهم ۶ بندی را ایران امضاء نکرده بلکه وزارتخارجهوزارت خارجه و مشترک‌المنافع بریتانیا متن و ضمایم آن را ابتدا برای امیر شارجه فرستاده و او شیخ خالد طی نامه مورخ ۱۸ نوامبر ۱۹۷۱ اعلام نموده که مفاد آن را پذیرفته‌است از سوی دیگر وزیر خارجه ایران نیز طی دو نامه در یک روز به شماره W21281 تاریخ ۲۵ نوامبر ۱۹۷۱ و در پاسخ به یادداشت مورخ ۲۴ نوامبر وزارت خارجه و مشترک‌المنافع بریتانیا که منضم به یادداشت تفاهم مذکور بوده ابتدا پاسخ مثبت داده‌است؛ و سپس طی نامه شماره W21284 اعلام می‌کند که من از طرف دولتم مأمور شدم به اطلاع برسانم که ضمن پذیرش یادداشت تفاهم - ایران هیچ گونه محدودیتی را در اجرای اقداماتی که برای امنیت جزیره لازم بداند نخواهد پذیرفت. فردای آن روز هویدا نیز همین مطلب رادر بیانیه‌ای در پارلمان اعلام می‌کند.<ref>[http://parssea.org/?p=2817 / سفر ریاست جمهوری به ابوموسی اقدامی به جا، مناسب، قانونی وامریو امری داخلی است]</ref>
 
: این تفاهم نامه که طی آن مالکیت ۳ جزیره ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی پس از اشغال طولانی مدت آن بوسیله دولت وقت بریتانیا، به ایران بازگردانده شده به امضاء بریتانیا به عنوان قیم امارات رسیده‌است.<ref>http://www.tazehnews.com/news/13503/متن%20کامل%20تفاهم%20نامه%20جزایر%20سه%20گانه%20در%20سال%201971</ref>
 
: امارات بر این نظر است که که شارجه تفاهم نامه ۱۹۷۱ بر سر ابوموسی را از سر اجبار و در آن زمان فقط به‌طور دو فاکتودفاکتو پذیرفته‌است. این ادعا خلاف مکاتبات شارجه و وزارت خارجه برتانیا و ویلیام لوس است و از سوی دیگر در ۱۹۷۱ بریتانیا [[مقیم خلیج فارس]] مسئولیت روابط مستعمرات و شارجه را برعهده داشته اشت و ایران در حال مذاکره با مستعمره‌گر اشغالگر بوده و شارجه طبق قراردادهای ۱۸۶۴ و ۱۸۹۲ صلاحیت مذاکره با ایران را نداشته‌است. شیخ محمد القاسمی حاکم فعلی شارجه، که ولیعهد برادرش خلیفه بن محمدالقاسمی حاکم شارجه و نماینده او بود شخصاً از سربازان ایرانی استقبال کرد. از سوی دیگر نامه‌ای که امارات در ۱۹۹۲ در سازمان ملل توزیع کرد و از ایران خواست به توافق ۱۹۷۱ پایبند بماندازبماند از سوی دیگر توافقنامه مساعدت مالی به شارجه و دریافت کمک مالی نشانگر رضایت امیر شارجه نسبت به ترتیبات برگشت جزایر به ایران بوده‌است.<ref name="ReferenceA" />
* (توضیح: قرارداد مساعدت مالی ۳۰ نوامبر ۱۹۷۱ با ورود ایران به ابوموسی جداگانه امضاء شد. قرارداد مساعدت مالی سالانه یک و نیم میلیون پوند انگلیس جهت توسعه شارجه را دولت ایران سخاوتمندانه پذیرفت؛ و سه فقره چک تحویل شیخ خالددادخالد داد. این مبلغ هر سال قابل پرداخت بود تا زمانیکه درآمد شارجه به سقف سه میلیون پوند در سال برسد)<ref name="persiangulfstudies" /><ref>{{یادکرد وب |عنوان = کمک مالی ایران به شارجه|نشانی =http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8503160416 |پژوهشگر:م. عجم تاریخ = ۱۳۸۵/۰۳/۱۷|ناشر = فارس}}</ref>
 
== پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران ==
خط ۱۸۵:
وزیر امور خارجه امارات سفر رئیس‌جمهور ایران به جزیره ابوموسی را نقض آشکار حاکمیت امارات بر سرزمین‌های خود دانست.<ref name=news.gooya /> همچنین فدراسیون فوتبال امارات بازی تدارکاتی که قرار بود بین تیم‌های فوتبال ایران و امارات برگزار شود لغو کرد.<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/news/237693/گستاخی-اماراتی‌ها-به-فوتبال-هم-رسید گستاخی اماراتی‌ها به فوتبال هم رسید!]</ref>
 
خلیفه بن سلمان ال خلیفه، نخست‌وزیر [[بحرین]] نیز در همبستگی با امارات به این سفر اعتراض کرد و آن را نقض حاکمیت امارات خواند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/58832/بحرین-قویا-سفر-احمدی-نژاد-به-جزیره-ابوموسی-و-نقض-حاکمیت-امارات-را-محکوم-می-کنیم-از-امارات-که-به-دنبال-حفظ-ثبات-در-خلیحخلیج-ع-ر-ب-ی-است-حمایت-می-کنیم| عنوان = بحرین: قویا سفر احمدی‌نژاد به جزیره ابوموسی و نقض حاکمیت امارات را محکوم می‌کنیم! / از امارات که به دنبال حفظ ثبات در خلیحخلیج ع ر ب ی است حمایت می‌کنیم!
| ناشر = انتخاب}}</ref>
 
خط ۲۰۸:
از سال ۱۳۸۱ که تحریف نام [[خلیج فارس]] ابعاد بیشتری گرفت، عده‌ای برای پاسداری از نام خلیج فارس راهکارهایی دادند از جمله پیشنهاد دادند که استان بوشهر به استان خلیج فارس تغییر نام پیدا کند. اما این پیشنهادها همواره با مخالفت بعضی نمایندگان یا بعضی افراد روبرو شد.<ref>[http://www.bultannews.com/fa/news/66107 تشکیل استان خلیج فارس] وبگاه بولتن</ref>
 
عده‌ای نیز پیشنهاد دادند که استان جدیدی متشکل از جزایر خلیج پارس به نام استان خلیج فارس به مرکزیت [[بوموسی]] تشکیل شود<ref>[http://www.fardanews.com/fa/news/110099/پیشنهاد-تشکیل-استان-خلیج-فارس پیشنهاد تشکیل استان خلیج فارس] فردانیوز</ref> اما همه این پیشنهادها تاکنون بلاتکلیف مانده‌است.<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/113586/تشکیل-استان-خلیج-فارس-به-مرکزیت-بوموسی-و-تبدیل-جزایر-به-منطقه-آزادتجاریآزاد تجاری تشکیل استان خلیج فارس به مرکزیت بوموسی و تبدیل جزایر به منطقه آزادتجاریآزاد تجاری] عصر ایران</ref> به هر حال ایده تغییر نام استان بوشهر به استان خلیج فارس یا دریای پارس موضوعی است که در ایران طرفدارانی دارد.<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/news/208123/تشکیل-استان-خلیج-فارس تشکیل استان خلیج فارس] تابناک</ref>
 
پس از سفر احمدی‌نژاد موضوع تشکیل استان توریستی فرهنگی [[خلیج فارس|خلیج فارس با]] مرکزیت «ابوموسی» مطرح شد. بر اساس این طرح نام «ابوموسی» به «بوموسی» تغییر پیدا می‌کرد و شهرستان‌های هم جوار این استان متشکل از جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک، بندر سیریک، کیش، قشم، بندر لنگه و لاوان می‌شدند. یکی از دلایل موافقان این طرح این بود که با تشکیل استان خلیج فارس هواپیمایی‌هایی که از آسمان این استان عبور می‌کنند مجبورند که هنگام عبور از آسمان این استان هم نام این استان را بگویند.<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/news/240418/احتمال-تغییر-نام-جزیره-ابوموسی احتمال تغییر نام جزیره ابوموسی]</ref>
خط ۲۵۶:
* اعتبار قانونی، تاریخی و جغرافیایی نام خلیج فارس گزارش منتشر شده در وبسایت سازمان ملل [http://unstats.un.org/unsd/geoinfo/ungegn/docs/23-gegn/wp/gegn23wp61.pdf]
* نام ابوموسی به پارسیان تغییر کند [http://www.hodablog.ir/files/maghalat4/jazayerseganeiranikhalijfars.htm]
* سندشمارهسند شماره 161 S/PV. تاریخ ۹/۱۲/۱۹۷۱، آرشیو بایگانی شورای امنیت.
* سندشمارهسند شماره 10740 S/ تاریخ ۱۸/۷/۱۹۷۲ آرشیو بایگانی شورای امنیت.
* سندشمارهسند شماره 2055 S/PV. تاریخ ۵/۱۰/۱۹۷۲ آرشیو بایگانی شورای امنیت.
* سندشمارهسند شماره 1763 S/PV. تاریخ ۲۰/۲/۱۹۷۴ آرشیو بایگانی شورای امنیت.
# UN Report of the Secretary General on the work of the Organnisaion، 16 june 1971 to 15 june 1972. Bathurst & Northcutt op.cit ,pp. ۱۱–۱۴.
# UN Report of Secretary General Offical Records، 27the Session pp. ۷۶
* آرشیو اسناد مکاتبات وزارت خارجه بریتانیا FO و اداره ششم سیاسی.
# سند شماره FO 371/13009، نامه [[مقیم خلیج فارس]] به دولت هندبریتانیا۲۷سپتامبرهند بریتانیا۲۷سپتامبر. ۱۸۸۷
# F.O. 416/17، R/15/11253. Residency Agent Lingeh to Political Resident in the Persian Gulf، 4 April 1904.
# - F.O. 416/17. R/15/1/253/ india office to Foreign office. 14 April 1904. Enclosing Telegram from viceroy. 13 April 1904.
خط ۳۰۵:
* [[اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان (کتاب)]]
* [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/349732 فصلنامه یاد ویژه خلیج فارس۳۷۶ ص ۱۵ مقاله ۱۳۸۵]
* [http://www.irna.ir/News/80105354/سفر-ریاست-جمهوری-به-ابوموسی-اقدامی-بجا-،مناسب-،-قانونی--وامریو امری-داخلی-است/خارجی/ علاوه بر مستندات تاریخی، سر ویلیام لوس و دنیس رایت از طرف بریتانیا پذیرفته بودندکهبودند که تمب بزرگ و کوچک طبق حقوق بین‌الملل دریاها در داخل حوزه قلمرو دریایی ایران بوده و به ایران برمی‌گردد]
* مؤسسه حقوق بین‌الملل پارس [http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?P=NEWSVIEW&ID=224]
* مجله ایرانی حقوق بین‌الملل.
* تفاوت یادداشت تفاهم و قرارداد [http://www.ghavanin.ir/PaperDetail.asp?id=1127]
* نقشه هاواسنادنامها و اسناد نام خلیج فارس و جزایر آن- دکتر عجم بنیاد ایران‌شناسی، 1387 [http://www.irane7000saale.com/pdf-Iran-7000/Bonyad-IranShenasi/Persian-Gulf-Hamayesh/ASNAD-NAGHSHE-TARIKHI/main-Maps-Docs-Irane7000saale.pdf]
 
{{سلسله پهلوی}}
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/حاکمیت_ایران_بر_جزایر_سه‌گانه»