اقلیم کردستان عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز نوشتن بعضی واقعیت ها
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خنثی‌سازی به نسخهٔ 25305704 Arpourabedin (بحث). (T)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱:
{{coord|۳۶|۱۱|۰|N|۴۴|۰۰|۰|E|display=title}}
{{جعبه اطلاعات کشور
|نام رسمی= اقلیم شمال عراقکردستان
|نام= دولت فدرال شمال عراقکردستان
|نام عادی=
|تصویر پرچم= Flag of Kurdistan.svg
|alt_flag=پرچم شمال عراقکردستان
|تصویر نشان= Coat of Arms of Kurdistan.svg
|alt_coat=
|symbol_type=
خط ۲۳:
|بزرگترین شهر=
|پایتخت=[[اربیل]]
|زبان رسمی= [[زبان کردی|کردی]] ترکمنی عراقی
|زبان محلی= [[کردی سورانی]] [[کردی بادینی]] [[اورامی]] ترکی ترکمنی
|گروه نژادی=کورد تورک
|سال گروه نژادی=
|نوع حکومت= [[نظام پارلمانی]]
|نوع حاکمان= [[رئیس اقلیم شمال عراقکردستان]]{{سخ}}[[نخست‌وزیر]]
|نام حاکمان= -{{سخ}}[[نیچیروان ادریس بارزانی]]
|موارد مربوط به تشکیل= [[منطقه خود مختار|تأسیس]]{{سخ}}[[روز ملی]]
خط ۶۷:
|تقویم=[[گاه‌شماری میلادی|گریگوری]]-[[میلادی]]
}}
'''شمالکردستان عراق''' یا '''اقلیم شمال عراقکردستان''' (به [[کردی]]: هه‌رێمی کردستان، Herêmî Kurdistan)، یک منطقهٔ کوهستانی و خودمختار در بخش شمالی کشور عراق است. کردستان [[عراق]] از شرق با [[ایران]] از شمال با [[ترکیه]] و از غرب با [[سوریه]] هم‌مرز است. پایتخت آن [[اربیل]] است. نام اربیل بر اساس قاعده [[قلب آوایی]] زبان کردی با تحریف آوایی روبه‌رو شده<ref>Khan, Geoffrey. 1999. [http://books.google.cz/books?id=we7Q1AxbiOYC&pg=PA2&lpg=PA2&dq=hawler+metathesis&source=bl&ots=4Dfj9e_iZD&sig=MzvV-fBuylNL9J2p2YAjQTNm1to&hl=en&sa=X&ei=XhdQUfjiFPT44QSehIDABQ&redir_esc=y#v=onepage&q=hawler%20metathesis&f=false A grammar of neo-Aramaic: the dialect of the Jews of Arbel]. Boston, MA: Brill Academic Publishers. p.2.</ref> و توسط کردها به صورت «هه‌ولیر» تلفظ می‌شود. واحد پول رایج در منطقه کردستان عراق، [[دینار عراق]] است و زبان‌های رسمی در این منطقه چند گویش نسبتاً متفاوت از [[زبان کردی]] و همچنین [[زبان عربی]] است.
رئیس اقلیم کردستان عراق [[مسعود بارزانی]] است. وی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۷ با صدور نامه‌ای اعلام کرد در اول نوامبر ۲۰۱۷ با پایان یافتن دوره ریاستش کناره‌گیری می‌کند.
 
سرشماری رسمی از تعداد جمعیت این منطقه در دست نیست اما آخرین برآوردهای حکومت محلی جمعیت این منطقه را حدود ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر تخمین می‌زند.<ref>[http://www.krg.org/p/p.aspx?l=12&s=020000&r=304&p=214 حکومت محلی کردستان]، بازدید: ژوئن ۲۰۱۵.</ref>
 
در منطقهٔ اقلیمکردستان عراق علاوه بر کُردها، اقلیت‌های آشوری، تورکمن،ترکمن، عرب، کلدانی، ارمنی و غیره نیز زندگی می‌کنند.<ref>[http://www.krg.org/p/p.aspx?l=12&s=020000&r=304&p=214 حکومت محلی کردستان]، بازدید: مارس ۲۰۱۳.</ref> اکثریت مردم شمالکردستان عراق مسلمان سنی‌مذهب هستند.
 
در زمان حکومت [[حزب بعث|بعثیان]]، آن حکومت تصمیم گرفت منطقه‌ای حائل در مرزهای شمالی خود با ایران ایجاد کند و برای این منظور از سال ۱۹۶۳ تا پایان [[جنگ ایران و عراق]] در سال ۱۹۸۸ در حدود چهار هزار روستای کردنشین را در این منطقه ویران کرد. ساکنان این مناطق و به‌طور کل حدود ۲۵ درصد از جمعیت کردنشین عراق به اجبار به نقاط دیگر عراق تبعید شدند و در این روند ۳۰۰ هزار کرد جان خود را از دست دادند.<ref>[http://www.pcgn.org.uk/PCGN_documents.htm THE KURDISH TOPONYMY OF NORTHERN IRAQ]. بازدید: سپتامبر ۲۰۱۳.</ref>
خط ۷۹:
 
== جغرافیا ==
شمالکردستان عراق منطقه‌ای کوهستانی است. کوه‌های منطقه شمالکردستان عراق دارای ارتفاع متوسط حدود ۲۴۰۰ متر است. ارتفاع کوه‌های این اقلیم در نقاطی به سه هزار تا ۳۳۰۰ متر هم می‌رسد. تنها بخش‌های جنگلی اقلیم اقلیمکردستان عراق در همین ارتفاعات بلند قرار گرفته‌اند.<ref>Kurdistan's geography and climate. (2018). Cabinet.gov.krd. Retrieved 4 June 2018, from [http://cabinet.gov.krd/p/page.aspx?l=12&s=050000&r=303&p=213]</ref>
 
بلندترین قله در اقلیم ۳۶۱۱ متر بلندا دارد. نام این کوه که در مرز با ایران قرار دارد را چیغی‌در (به کردی: کێغی ده‌ر) و گاه [[هلگورد|هَلگورد]] ذکر کرده‌اند. در برخی منابع معنی نام چیغی‌در «کوه بیرونی» و در دیگر منابع معنی آن «چادر سیاه» ذکر شده‌است.{{سخ}}
خط ۱۱۵:
اقلیم کردستان در سال ۱۹۷۰ و در پی پیمانی میان حکومت وقت عراق و رهبران کرد [[عراق]] تشکیل شد.
 
<gallery mode="packed" heights="190px">
Kurdish states 1835.png|امیرنشین‌ها و مناطق ایلی کردها در امپراتوری‌های ایران و عثمانی
Iraq kurdish areas 2003 vector.svg|سال ۲۰۰۳ و تقسیم مناطق کردنشین عراق بین طالبانی‌ها و بارزانی‌ها