کوروش بزرگ: تفاوت میان نسخه‌ها

| شاه چهارگوشهٔ جهان&thinsp;<ref name = "tctgc">{{cite web |url=http://www.iranchamber.com/history/cyrus/cyrus_charter.php |title=The Cyrus the Great Cylinder |last=Ghasemi |first=Shapour |publisher=Iran Chamber Society |accessdate=2009-02-22}}</ref>

}}|image=Pasargades winged man1.jpg|caption=سنگ‌نگارهٔ ''مرد بالدار'' در [[پاسارگاد]]|succession=[[فهرست شاهان ایران|شاه پارس]]|reign=۵۵۹–۵۳۰ پ.م.|coronation=|predecessor=[[کمبوجیه یکم]]|successor=[[کمبوجیه دوم]]|birth_date=۵۹۸ –۶۰۰ پ.م.<ref>{{cite book|title=The Cambridge history of Iran: The Median and Achaemenian periods, Volume 2|editor= Ilya Gershevitch|publisher=Cambridge University Press|year=1985|pages=404|url=https://books.google.com/?id=kMLKgzj5afMC&pg=PA392&dq=four+winged+cyrus+the+great#v=onepage&q=four%20winged%20cyrus%20the%20great&f=false|isbn=978-0-521-20091-2}}</ref>|birth_place=[[انشان]]، [[فارس (سرزمین)|پارس]]|death_date=۴ دسامبر ۵۳۰ پ.م.<ref name="iranicaonline">{{cite web|author=Dandamayev, Muhammad A. | url=http://www.iranicaonline.org/articles/cyrus-iiI|title=CYRUS iii. Cyrus II The Great|work=iranicaonline.org | publisher= Encyclopædia Iranica}}</ref> (۶۷–۷۰ سال)|death_place=در کنار [[سیردریا]]|burial_place=[[پاسارگاد]]|spouse=[[کاساندان]]|spouse-type=شهبانو|issue={{hlist |[[کمبوجیه دوم]] |[[بردیا]] |[[آرتیستون]] |[[آتوسا]] |[[رکسانا (دختر کوروش)|رکسانا]]<ref name="iranicaonline"/>}}|full name=|house=[[دودمان هخامنشی]] [[پرونده:Standard of Cyrus the Great (Achaemenid Empire).svg|25px]]|father=[[کمبوجیه یکم]]|mother=[[ماندانا]]|religion=|succession1=[[فهرست شاهان ایران#ماد ۷۲۶ تا ۵۵۰ پیش از میلاد|شاه ماد]]|reign1=۵۴۹–۵۳۰ پ.م.|predecessor1=[[ایشتوویگو]]|successor1=[[کمبوجیه دوم]]|succession2=[[لیدیه#شاهان لیدی|شاه لیدیه]]|reign2=۵۴۷–۵۳۰ پ.م.|predecessor2=[[کرزوس]]|successor2=[[کمبوجیه دوم]]|succession3=[[فهرست شاهان بابل|شاه بابل]]|reign3=۵۳۹–۵۳۰ پ.م.|predecessor3=[[بلشاصر]]|successor3=[[کمبوجیه دوم]]|succession4=پادشاه چهارگوشهٔ جهان|reign4=۵۵۹–۵۳۰ پ.م.|predecessor4=''عنوان جدید''|successor4=[[کمبوجیه دوم]]}}'''کوروش دوم''' (به [[پارسی باستان]]: {{میخی هخ|KU}}{{میخی هخ|U}}{{میخی هخ|RU}}{{میخی هخ|U}}{{میخی هخ|SHA}})، '''کوروش بزرگ''' یا '''کوروش کبیر'''، که '''کورش''' هم نوشته می‌شود، بنیان‌گذار و نخستین شاه [[هخامنشیان|شاهنشاهی هخامنشی]] بود که به مدت سی سال، در بین سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر نواحی گسترده‌ای از [[آسیا]] حکومت می‌کرد. کوروش در [[استوانه کوروش بزرگ|استوانهٔ خود]] که در [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] کشف شده، خودش را «فرزند [[کمبوجیه یکم|کمبوجیه]]، شاه بزرگ [[انشان]]، نوادهٔ [[کوروش یکم|کوروش]]، شاه بزرگ انشان، نوادهٔ [[چیش‌پیش]]، شاه بزرگ انشان، از خانواده‌ای که همیشه پادشاه بوده‌است» معرفی می‌کند. به گفتهٔ [[هرودوت]]، کوروش نسب شاهانه داشته‌است و به‌جز [[کتسیاس]]، دیگر نویسندگان یونانی، [[ماندانا]] دختر [[آستیاگ]] را مادر کوروش دانسته‌اند و گزارش داده‌اند که کوروش حاصل ازدواج کمبوجیه یکم و ماندانا بوده‌است. برخی از مورخان امروزی این روایت را معتبر می‌دانند اما برخی دیگر اعتقاد دارند که رواج این روایت ریشه‌های سیاسی داشته‌است و هدفش این بوده که از بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشی، مردی نیمه‌مادی بسازد تا [[ماد]]ها را با فرمانروایی پارس‌ها آشتی دهد و اصولاً رابطه‌ای بین ماندانا دختر آستیاگ و کوروش قائل نیستند و آن را افسانه می‌دانند.

 

کوروش ابتدا علیه [[ایشتوویگو]]، شاه ماد، به جنگ برخاست و سپس به پایتخت حکومت ماد در [[هگمتانه]] یورش برد و با کمک‌هایی که از درون سپاه ماد به او شد، هگمتانه را فتح کرد. سپس [[کرزوس]]، شاه [[لیدیه]] را شکست داد و به‌سوی [[سارد]] لشکر کشید و پس از دو هفته، شهر سارد به اشغال نیروهای ایرانی درآمد. کوروش مسئولیت فتح دیگر شهرهای آسیای صغیر را به فرماندهانش واگذار کرد و خود به [[هگمتانه|اکباتان]] بازگشت و به‌سوی «[[پارت]]»، «[[زرنگ (ساتراپی)|زرنگ]]»، «[[هرات]]»، «[[خوارزم]]»، «[[باختر]]»، «[[سغد]]»، «[[گندار]]»، «[[ثه‌تَگوش]]» و «[[اَرَخواتیش]]» لشکر کشید. جزئیات این جنگ‌ها در تاریخ ثبت نشده‌است و اطلاع کمی دربارهٔ جزئیات این نبردها وجود دارد.