جنگروی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
افزودن منبع در خصوص کردتبار بودن اتابکان لر کوچک.کتاب تاریخ مغول برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
برچسب‌ها: افزودن شکلک افزودن القاب متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۳:
== اتابکان لر کوچک ==
در سال ۵۵۰ هجری قمری حسام الدین شوهلی از سوی [[سلجوقیان]] به فرمانروایی [[لرستان]] و قسمتی از [[خوزستان]] گماشته شد.<ref name=ToolAutoGenRef1 /> پسران خورشید (یکی از اعضای طایفه جنگروی) که محمد و کرامی نام داشتند، به او پیوستند. شجاع الدین، نواده محمد، نیز به حسام الدین خدمت می‌کرد و شحنگی برخی از ولایات لر کوچک را به عهده داشت. بعد از مرگ حسام الدین شوهلی، شجاع الدین خورشید با استقلال به حکومت پرداخت. او به تدریج تمام لر کوچک را به تصرف درآورد و حکومتی ایجاد کرد که بیش از ۴ قرن حکمرانی کرد.<ref name=ToolAutoGenRef1 /> حکومت [[اتابکان لر کوچک]] طولانی‌ترین حکومت ایرانی بعد از اسلام است.<ref>http://www.parsi.wiki/fa/wiki/topicdetail/c0b54be581314a39be49f19654467fd4</ref> [[عباس اقبال آشتیانی|عباس اقبال]] نویسنده نامدار ایرانی در کتاب [[تاریخ مغول (کتاب)|تاریخ مغول]] پنجمین اتابک لر کوچک [[حسام الدین خلیل بن بدر بن شجاع الدین خورشید|حسام الدین خلیل]] را [[مردم کرد|کردتبار]] دانسته و در صفحه ۴۵۰ نوشته است :" '''حسام الدین خلیل بار دیگر به لرستان آمد و با عزالدین گرشاسف که خواهر شهاب الدین سلیمانشاه ایوایی از روسای معتبر کرد را داشت به جنگ پرداخت و عزالدین را مغلوب ساخت ولی گرفتار جنگ با سلیمانشاه ایوایی گردید و بین این دو امیر [[مردم کرد|کرد]] محاربات بسیار اتفاق افتاد "'''<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ مغول : از حمله چنگیز تا تشکیل دولت تیموری|نام خانوادگی=اقبال|نام=عباس|ناشر=انتشارات امیرکبیر|سال=۱۳۸۸|شابک=978-964-00-0636-8|مکان=تهران|صفحات=ص ۴۵۰}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=عباس اقبال|کد زبان=Fa|تاریخ=|وبگاه=کتابخانه دیجیتال نور|نشانی=https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14891/2/520|صفحه=ص ۴۴۹ و ۴۵۰|عنوان=تاریخ مغول - مبحث لر کوچک}}</ref> که این خود دلیلی بر [[مردم کرد|کردتبار]] بودن طایفه جنگروی است. آخرین فرمانروای لر کوچک شاهوردیخان بود که به دست شاه عباس اول کشته شد و حکومت اتابکان لر کوچک به پایان رسید.<ref name=ToolAutoGenRef1 /> مقبره شجاع الدین خورشید امروزه زیارتگاه مردم لرستان تبدیل شده‌است.<ref name=ToolAutoGenRef1 />
🔴 تاریخ لرهای شمالی بعد از اتابکان لر کوچک
🔹با اسارت شاهوردی خان اخرین اتابک لر کوچک به دست الله وردی خان قوللر آقاسی و اعدام او در کنار رود سیمره به فرمان شاه عباس اول صفوی ، حاکمیت پانصدساله ی اتابکان لر کوچک به سر آمد و شاه عباس خاندان جدیدی را در لرستان بر سر کار آورد که تا اغاز پادشاهی رضاخان پهلوی اقتدارشان بر لرستان « ایلام و لرستان کنونی » ماندگار شد.
🔹موسس والیان لرستان حسین خان نامی از طایفه ی سلویزی لرستان بوده و ادعای وی مبنی بر وابستگی به خاندان عصمت و طهارت و رسانیدن سلسله نسب خود به حضرت ابوالفضل العباس چیزی جز استفاده از احساسات مذهبی و عواطف دینی توده های مردم « همانند شگرد صفویان » در انتساب به خاندان پیامبر نبوده است
🔹بر اساس معتبرترین مدارک و ماخذ مانند زبده التواریخ و تاریخ گزیده که اگاهی هایی در مورد اقوام لر به دست میدهند طایفه سلویزی از شعب قبیله چنگروی محسوب می شوند که اتابکان لر کوچک خورشیدی نیز از ان برخاسته اند
سلویزی را تاریخ گزیده به صورت « شلبوری » اورده که با تطبیق با کتاب شرفنامه مشخص میشود که منظور حمدالله مستوفی همان « سلورزی » بوده است
هم اکنون نیز چندین طایفه در مناطق مختلف لرستان به سلاحورزی یا سله ورزی و سلویزی معروفند که محققا بازماندگان همان طوایفی هستند که مورخینی نظیر مستوفی ، بدلیسی و کاشی یاد کرده اند.
🔹سرنگونی اخرین اتابک خورشیدی یعنی شاهوردی خان که از قبیله چنگروی بود به دلیل تمرد و عصیان و اعلام استقلال از حکومت مرکزی صفوی باعث گردید تا شاه عباس او را از میان برداشته و حکومت لرستان « یعنی استان لرستان و ایلام » را به تیره ی گمنام « فِیلی » از طایفه سلویزی تفویض کند.
🔹با روی کار امدن سلسله والیان لرستان مناطق لر شمالی به لرستان فِیلی مشهور شد چرا که والیان از فیلی ها بودند.
« قبایل متعدد فیلی در نواحی کوهستانی ترکیه، سوریه و ایران سکونت دارند ( شوبرل ص ۲۰ )
فیلی ها از عناصر لک و از شعب فرعی لُرها هستند (کرزن، جلد دوم، ص ۲۶۹-۲۷۰) [ ۳ ]
🔰منابع ؛
۱- جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان / دکتر منوچهر ستوده و علیمحمد ساکی / ص ۳۲۱
۲- تاریخ سرزمین ایلام / تالیف ناصر راد / ص ۱۹۱
۳- مردم شناسی ایران / هنری فیلد / ترجمه عبدالله فریار.
== جستارهای وابسته ==
| |||