تیمور: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
فاتح
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
عام
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۵:
}}
 
'''تیمور گورکان'''<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4184 دانشنامه جهان اسلام]</ref> (۷۴۸–۷۸۳ ه‍.خ / ۷۷۱–۸۰۷ ه‍.ق / ۱۳۳۶–۱۴۰۵ م.)، معروف به '''تیمور لنگ'''، نخستین پادشاه [[تیموریان|گورکانی]] (تیموری) و پایه‌گذار این دودمان شاهی است که در بیشتر سرزمین‌های [[آسیای مرکزی]] و [[آسیای غربی|غربی]] حکمرانی کرد.<ref name="لغت‌نامهٔ دهخدا">لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ تیمور</ref> تیمور در [[زبان جغتایی]] به معنای «[[آهن]]» است و از او با القاب «امیر تیمور»، «تیمور لنگ»، «تیمور گورکان» و «صاحبقران» یاد شده‌است.
 
تیمور پسر [[امیر تراغای|تراغای]]، از ملاکین شهر [[شهرسبز|کَش]] [[ترکستان]] بود.<ref>* بریون، مارسل، [[منم تیمور جهان‌گشا]]، ترجمهٔ [[ذبیح‌الله منصوری]]، کتابخانهٔ مستوفی، تهران ۱۳۷۴</ref> وی در ۲۵ شعبان ۷۳۶ ه‍.ق (۷۱۴ ه‍.خ) در شهر کش به دنیا آمد. طایفه‌اش از شاخهٔ «[[برلاس]]» ترکستان بود، تیمور ادعا می‌کرد که نسبش به [[چنگیز خان]] می‌رسد.
خط ۸۴:
موارد بسیار زیادی از قتل‌عام‌ها و خشونت‌های تیمور را در منابع تاریخی آورده‌اند. اما تیمور علاوه بر آن، بسیاری از هنرمندان و دانشمندان شهرهای فتح‌شده را به پایتخت خود یعنی [[سمرقند]] می‌آورد. افراد زیادی از نقاشان برجسته و استادان معماری، فقیهان و نظایر آنها وجود دارد که توسط تیمور به سمرقند آورده شدند که ایشان نقش فراوانی در تحولات بزرگ هنری و فرهنگی در عصر پس از تیمور داشتند.<ref name="دانشنامهٔ رشد"/>
 
تیمور مردی دوستدار دانش و هنر بود و به عالمان و هنرمندان احترام بسیار می‌گذاشت و حتی هنگام قتل‌عام یک شهر دستور می‌داد که از کشتن دانشمندان و فقیهان و هنرمندان خودداری کنند. [[حافظ و تیمور|وی با حافظ]]{{مدرک}} و [[خواجه علی سیاهپوش]] صفوی ملاقات دوستانه‌ای داشته‌است و به درخواست خواجه علی، قبایل ترک بسیاری را که از [[آسیای کوچک]] اسیر کرده بود، آزاد کرد که این قبایل بعداً [[قزلباش]]ان را تشکیل دادند.
 
او طی سه حمله سرتاسر ایران را تسخیر کرد. [[ادوارد براون]] در «تاریخ ادبیات» خود وقتی از دورهٔ تیموریان صحبت می‌کند از اعمال خشن او چند فقره را ذکر می‌کند که از آن جمله است: «در [[دهلی]] هزار اسیر هندی را سر برید (۸۰۱ ه / دسامبر ۱۳۹۸)؛ همچنین بر پا کردن بیست [[کله‌مناره]] در همان سال نزدیکی [[دمشق]]؛ و همین‌طور قتل‌عام مردم [[اصفهان]] در ۷۸۹ ه‍.ق / اوت ۱۳۸۷ م؛ و مانند اینها که اندکی از بسیار حوادث خونینی است که در آن بی‌اعتنایی تیمور به جان آدمیان را می‌توان دید.»<ref>براون، ادوارد، ''تاریخ ادبیات ایران''، ترجمه علی اصغر حکمت؛ ''از سعدی تا جامی''، چاپخانهٔ بانک ملی ایران، تهران، ۱۳۲۷</ref>
خط ۱۰۰:
در ۱۹۴۱ م. هم‌زمان با حملهٔ هیتلر به شوروی که نزد روس‌ها به جنگ میهنی مشهور شد، خاورشناسان شوروی قبر تیمور را شکافتند تا بتوانند از روی شکل جمجمه‌اش مجسمهٔ او را بسازند. بعد از ۵۷۵ سال اسکلت او سالم بود و پای چپش کوتاه‌تر از پای راستش بود و روی جمجمه‌اش هنوز مقداری از ریش او که حنایی رنگ بود وجود داشت.<ref name="روزنامهٔ شرق"/>
 
== قتل‌عامقتل‌ مردم اصفهان ==
در ۷۹۰ ه‍.ق / ۲۷ اوت ۱۳۸۷ میلادی تیمور گورکان اصفهان را فتح کرد ولی به سبب آن که عده‌ای از مردم اصفهان به رهبری [[علی کچه‌پا]] برضد او شورش کردند و مأموران وصول باج را کشتند، دستور قتل‌عام مردم را صادر کرد. مورخان نوشته‌اند که هفتاد هزار نفر از مردم کشته شدند و از سرهای آنها مناره‌های زیادی ساخت. تیمور تا نوامبر ۱۳۸۷ میلادی (آذرماه) به مدت سه ماه در اصفهان باقی ماند و سپس در دسامبر ۱۳۸۷ م. به سمت شیراز رهسپار شد تا سلسلهٔ [[آل مظفر]] را از میان بردارد.<ref>تیمور لنگ و قتل‌عام مردم اصفهان، مناره‌ای از جمجمه‌ها</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ تیموریان و ترکمانان|نام خانوادگی=میرجعفری|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref>