جامعه‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Matinius (بحث | مشارکت‌ها)
←‏تاریخچه: یک منبع افزوده شد
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱:
{{جامعه‌شناسی}}
'''جامعه‌شناسی''' بخشی از [[علوم اجتماعی]] و دانش بررسی [[جامعه]] ([[پدیده اجتماعی]]) است.
این رشتهٔ علمی به بررسی جوامع بشری، برهم‌کنش‌های آن‌ها، و [[فرایند|فرایندهایی]] که جوامع را در وضعیت جاری‌شان نگاه داشته یا تغییر می‌دهد می‌پردازد. هدف این حوزهٔ علمی پرداختن به تجزیهٔ جامعه به بخش‌های تشکیل دهنده‌اش مانند [[انجمن]]‌ها، [[نهاد مدنی|نهادها]]، گروه‌های هم‌جنس، هم‌نژاد، یا هم‌سن، و بررسی نحوهٔ [[برهم‌کنش]] فعال این اجزاء با همدیگر است. علاوه بر این‌ها، این علم موضوعاتی مانند [[طبقه اجتماعی]]، [[قشربندی]]، [[جنبش اجتماعی]]، تغییرات اجتماعی و بی‌نظمی‌هایی مانند [[بزه|جرم]]، [[کج‌رفتاری|انحراف]] و [[انقلاب]] را مورد تحقیق قرار می‌دهد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|کد زبان=en|وب‌گاهوبگاه=Encyclopedia Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/topic/sociology|عنوان=Sociology|بازبینی=2019-01-24}}</ref>
 
از آن‌جا که، در مقایسه با بقیهٔ حیوانات، انسان کمتر تحت تأثیر و کنترل [[غریزه|غرایز]] است، بخش زیادی از رفتارهای او به‌واسطهٔ ساختارهای اجتماعی کنترل می‌شود. این موضوع ضرورت وجود ارگان‌های اجتماعی (از قبیل ارگان‌های اقتصادی، مذهبی، آموزشی، سیاسی، ...) برای مشخص کردن رفتارها و تصمیمات انسان‌ها را نشان می‌دهد. دانش جامعه‌شناسی به بررسی نحوه‌های تأثیر ارگان‌های اجتماعی بر رفتار انسان‌ها، برهم‌کنش ارگان‌های اجتماعی مختلف با یک‌دیگر، تشکیل، فرسودگی و نابودی آن‌ها می‌پردازد.<ref name=":0" /> از آن‌جایی که جامعه‌شناسی به رفتار ما به‌عنوان موجوداتی اجتماعی توجه دارد، زمینهٔ پژوهش آن از واکاوی (تحلیل) تماس‌های کوتاه میان افراد ناشناس در [[خیابان]] گرفته تا بررسی روندهای اجتماعی جهانی، همه را دربر می‌گیرد. جامعه‌شناسی، علم شناخت [[جامعه]] و همچنین ساختارها، روابط درون آن، نهادهای آن و واقعیت‌های اجتماعی است.
خط ۲۲:
=== قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی ===
[[پرونده:Auguste Comte.jpg|بندانگشتی|چپ|[[اگوست کنت]]]]
دانش جامعه‌شناسی در قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی به وجود آمد اگر چه از سنت عقل‌گرایی موجود که در آغاز توسط فلاسفه [[یونان باستان]] بنا شده بود بهره جسته‌است. واژهٔ فرانسوی Sociologie نخستین بار در ۱۸۳۷ توسط [[اگوست کنت]] فیلسوف فرانسوی ابداع شد، هر چند او را مؤسس ''رشتهٔ علمی جامعه‌شناسی'' به‌حساب نمی‌آورند.<ref name=":0" /> کنت با الهام گرفتن از علم فیزیک و ملاحظهٔ موفقیتِ آن، هدفش را یافتن قوانین همواره صادق حاکم بر جوامع انسانی توسط یک روشی علمی تعریف کرد. کنت در ابتدا علم‌اش را فیزیک اجتماعی نامید، اما بعدها نام آن‌راآن را به جامعه‌شناسی تغییر داد. او می‌خواست چیزی مشابه آنچه در فیزیک انجام شده بود را در جوامع انسانی پیاده‌سازی کند. افراد دیگری نیز در قرن ۱۹ میلادی (همانند [[کارل مارکس]]) بودند که خود را جامعه‌شناس نمی‌خواندند ولی امروزه به عنوان پایه‌گذاران این رشته شناخته می‌شوند. جدا از این افراد، در قرن ۱۹ میلادی روش‌های مطالعات آماری نیز تدوین شد که بعدها در تدوین رشته جامعه‌شناسی مورد استفاده قرار گرفت.<ref name="Encarta">Encarta, Sociology, Microsoft Corporation</ref>
 
=== شناخته شدن به عنوان یک رشته دانشگاهی و توسعه ===