خلیل کمره‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

میرزا خلیل تحصیلات خود را در حوزه‌های علمیه اراک وقم نزد [[عبدالکریم حائری یزدی]] آغاز نمود و در میان سالی به آموزش دروس مختلف اسلامی و فلسفی در قم و سپس در تهران مشغول گشت. معروفترین کتب وی «افق وحی»، «شرح نهج البلاغه (آسمان و جهان)»، «قبله اسلام»، «هفت جلد کتاب عنصر شجاعت یا هفتاد و دو تن و یک تن» و «بیت‌المقدس و تحول قبله» است. پاسخ‌های وی به دوازده سئوالسؤال فلسفی [[واتیکان]] به نظم درآمد و به صورت کتابی جداگانه منتشر شد. کمره‌ای به نمایندگی از طرف [[سید حسین بروجردی]] به [[قاهره]] عزیمت و از شیخ [[محمود شلتوت]] مفتی اعظم و رئیس [[دانشگاه الازهر]] مصر بخاطر فتوای تاریخی‌اش مبنی بر جواز پیروی از مذهب شیعه دوازده امامی تشکر نمود. وی بیش از سه دهه امام جماعت [[مسجد فخرالدوله]] در تهران را به عهده داشت و به مدت پنج سال در [[دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران]] در مقطع دکتری به تدریس احادیث وحی مشغول بود.<ref>طهرانی، آقا بزرگ. الذریعه الی تصانیف الشیعه - جلد نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، طبع دوم. مشهد: دارالمرتضی للنشر، ۱۴۰۴ هجریه</ref><ref>رازی، محمد. آثار الحجه یا تاریخ و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم - جزء دوم - بخش پنجم. قم: کتابفروشی برقعی ۱۳۳۲ شمسی</ref><ref>«فهرست کتابخانه آستان قدس رضوی»، جلد چهارم، مشهد</ref><ref>مشار، خانباباخان. فهرست کتاب‌های چاپی فارسی از آغاز تا آخر سال ۱۳۴۵. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب</ref><ref>ریحان یزدی، سید علیرضا. آئینه دانشوران. تهران: نشر کتاب</ref><ref>جعفریان، رسول. جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی سیاسی ایران از روی کار آمدن محمد رضا شاه تا پیروزی انقلاب سال‌های ۱۳۵۷–۱۳۲۰ چاپ دوم. تهران: خانه کتاب، اسفند ۱۳۸۷</ref><ref>«درگذشت آیت‌الله کمره‌ای». درس‌هائی از مکتب اسلام، سال بیست و چهارم – شماره نهم – آذر ۱۳۶۳ صفحهٔ ۶۵</ref><ref>«درگذشت چند عالم و نویسنده». نشر دانش، سال چهارم – شماره ششم – مهر و آبان ۱۳۶۳ – صفحهٔ ۷۴</ref><ref>جعفریان، رسول. «مروری بر دیدگاه‌ها و فعالیت‌های مرحوم آیت‌الله میرزا خلیل کمره‌ای»، میقات حج، زمستان ۱۳۸۲، شماره ۴۶</ref>

خلیل در سال ۱۲۷۷ شمسی در دهکده [[فرنق (خمین)|فرنق]] از توابع [[شهرستان خمین]] در [[بخش کمره]] متولد شد. پدرش، مشهدی ابوطالب کشاورز و مادرش بی‌بی خاتون جان خانه‌دار بود. وی در حدود شش سالگی خواندن و نوشتن را نزد عموی خود و سپس در مکتب خانه ده فرا گرفت و در حدود دوازده سالگی برای ادامه تحصیلات به سوی [[جاپلق]] و [[خمین]] و سپس [[خوانسار]] رهسپار گردید و علوم ادبی و مقدمات عربی را نزد [[ملامحمد خوانساری امینی]] و سایر اساتیداستادان فراگرفت.<ref>مرادی نیا، محمد جواد. ''خمین در گذر تاریخ''. قم:انتشارات نور السجاد – ۱۳۸۰ شمسی</ref>

خلیل در حدود سال ۱۲۹۶ شمسی برای ادامه تحصیلات به [[مدرسه سپهدار]] در حوزه علمیه [[اراک]] (سلطان آباد) رفت و علوم فقه و اصول، منطق و مقداری حکمت و فلسفه و نیز درس خارج را نزد حاج شیخ [[عبدالکریم حائری یزدی]] و سایر اساتیداستادان آموخت. در سال ۱۲۹۹ شمسی به قم رفت و تا حدود سال ۱۳۱۴ شمسی در حوزه علمیه قم به تحصیل و تعلیم مشغول بود. اساتیداستادان عمده وی در قم، حاج شیخ [[عبدالکریم حائری یزدی]] (مؤسس حوزه علمیه قم)، میرزا علی اکبر مدرس یزدی معروف به «حکیم»، میر [[سید علی یثربی کاشانی]] و [[میرزا جواد ملکی تبریزی]] بودند. میرزا خلیل پس از تکمیل تحصیلات، به تدریس سطوح، تفسیر، فلسفه (و نیز علوم هیئت قدیم و تشریح الافلاک و [[هندسه اقلیدسی]] و خلاصه الحساب [[شیخ بهایی]]) پرداخت. از افرادی که در قم در دروس وی شرکت کردند، می‌توان از [[سید مرتضی عسگری]]، [[مرتضی حائری یزدی]] و [[سید محمود طالقانی]] نام برد. میرزا خلیل به نظریات فلاسفه قدیم یونان ([[سقراط]]، [[افلاطون]] و [[ارسطو]])، فلسفه الهی و فلسفه [[ملا صدرا]] شیرازی - صدر المتالهین و مطالعات تطبیقی آن‌ها علاقه‌مند بود.<ref name="vahy">کمره‌ای، میرزا خلیل. ''افق وحی''. تهران: کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۴۷ شمسی</ref><ref>کمره‌ای، میرزا خلیل. ''عنصر شجاعت یا هفتاد دو تن و یک تن'' - جلد چهارم، چاپ دوم. تهران: کتابفروشی اسلامیه ۱۳۵۲ شمسی</ref>

* در سال ۱۳۵۳ شمسی، نامه‌ای به امضای اسقف اعظم فرانسوا ابومخ دبیر امور غیرمسیحیان واتیکان<ref>ابومخ، فرانسوا. دبیر امور غیرمسیحیان واتیکان http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/baboumokh.html</ref> توسط سفیر واتیکان در تهران و سرپرست کلیساهای کاتولیک ایران، در [[مسجد فخرالدوله]] تهران به میرزا خلیل تسلیم شد. در این نامه، دوازده سئوالسؤال فلسفی از وی استعلام و استفسار گردیده بود. متن کامل فارسی پرسش‌ها و پاسخ‌ها به صورت نظم در کتابی تحت عنوان «افق قاب قوسین، سروش قدسی»<ref>انوار شیرازی، سید محمد حسین. ''افق قاب قوسین، سروش قدسی''. تهران: مرکز نشر کتاب سعدی مخبرالدوله ۱۳۵۷ شمسی</ref> منتشر گردیده‌است.