دودمان پهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Parsat2205 (بحث | مشارکت‌ها)
ندارد
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵:
|event1 = [[اشغال ایران در جنگ جهانی دوم]]([[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[بریتانیا|انگلستان]]، [[فرانسه]]، [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی|شوروی]])
|date_event1 = ۱۹۴۱
|event2 = [[کودتای۲۸کودتای ۲۸ مرداد]]
|date_event2 = ۱۹۵۳
|p1 = سلسلهٔ قاجار
خط ۵۹:
| founder = [[رضاشاه]]
| final ruler = [[محمدرضا پهلوی]]
| current head = [[نداردرضا پهلوی (دوم)]]
| founding year = ۱۵ دسامبر ۱۹۲۵
| dissolution =
خط ۱۱۳:
== سقوط سلسله ==
{{اصلی|انقلاب ۱۳۵۷ ایران}}
در سال های انتهایی دهه چهل و سال های ابتدایی دهه پنجاه خورشیدی اقتدار پادشاه در نظام مشروطه ایران به اوج خود رسید ،ایجاد ساواک و سرکوب مخالفان سیاسی گسترش یافت و این فشار ها تمامی گروه های مختلف و منتقد از گروه های مذهبی تا گروه های چپی و مارکسیستی و حتی منتقدان لیبرال و ملی گرا را شامل میشد به گونه ای که شاهپور بختیار نخست وزیر ایران در سال ۵۷ خود یکی از زندانیان سیاسی بودگذشته از این افزایش درآمد ایران حاصل از گسترش فروش نفت و گسترش صنایع نفتی نیز به شاه ایران فرصت داده بود طرح های فرهنگی هزینه بالایی مانند جشنهای دوهزار و پانصد ساله را اجرا کند(البته رقم هزینه شده برای این مراسم به گفته عبدالرضا انصاری که مسوول مستقیم برگزاری جشن بود نزدیک به دویست میلیون تومان بود که ۶۰ میلیون آن از محل کمک بخش خصوصی، ۵۰ میلیون از محل کمک دولتی و بقیه از محل ذخیره دفتر برگزاری جشن‌های شاهنشاهی ایران تأمین شد. برای تأمین هزینه برگزاری جشن‌ها از سال ۱۳۳۹ تا پایان جشن، از روش‌های مختلفی استفاده گردید. از جمله صرفه جویی در هزینه‌های سازمانها و ادارات دولتی و همچنین تخصیص بودجه )که موجب انتقاد مردم و گروه های سیاسی ایران میشد گرچه شاه هدفش از اجرای این جشن ها را شناساندن چهره ای مثبت از ایران و جذب سرمایه های خارجی عنوان میکرد اما این مسئله نمی توانست جلوی انتقادات را بگیرد ، هم زمان با این اتفاقات شاه دو حزب سیاسی درون حکومت یعنی حزب ملیون و حزب مردم را منحل کرده و یک حزب رسمی به نام حزب رستاخیز را ایجاد کرد و تمامی مقامات سیاسی را موظف به عضویت در این حزب نمود این اقدام که هرگز در هیچ کشور سلطنت مشروطه ای اتفاق نیافتاده بود عملا سلطنت مشروطه را پایان بخشید و به عقیده بسیاری از منتقدان نوعی سلطنت مطلقه را تداعی نمود . پس از شدت گرفتن اعتراضات مردمی در کشور، شاه و همسرش ایران را در۲۶ دی ماه ۱۳۵۷ ترک کردند.
 
رهبران اسلامی، به ویژه روحانیون تبعیدی [[روح‌الله خمینی|خمینی]]، توانستند این نارضایتی را با ایدئولوژی مرتبط با اصول اسلامی که خواستار سرنگونی شاه و بازگشت به سنت‌های اسلامی است، به نام انقلاب اسلامی، متمرکز کنند. رژیم پهلوی پس از قیام‌های گسترده در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ سقوط کرد. انقلاب اسلامی ساواک را نابود کرد و آن را با [[وزارت اطلاعات]] جایگزین کرد.