سپندارمذگان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۳:
|relatedto =
}}
'''جشن سپندارمذگان''' یا '''جشن اسپندگان''' روز عشق ایرانی است و یکی از [[جشن‌های ایرانی|جشن‌های ایران باستان]] است که در روز [[۵ اسفند]] در [[گاهشمار زرتشتی]] که برابر با روز [[۲۹ بهمن]] در [[گاهشمار خورشیدی]] است، برگزار می‌شود. زیرا در گاهشمار زرتشتی ۶ ماهه نخست سال ۳۰ روزه بوده و چون در گاهشمار خورشیدی ۶ ماهه نخست سال ۳۱ روزه است. روز درست برگزاری جشن سپندارمذگان در گاهشمار خورشیدی [[۲۹ بهمن]] می‌باشد. این جشن ریشه در [[امپراتوری هخامنشیان]] دارد. [[ابوریحان بیرونی]] در [[آثارالباقیه]] آورده‌است که ایرانیان باستان، روز پنجم اسفند را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانستند.<ref>ابوریحان بیرونی، آثارالباقیه، اکبر داناسرشت</ref>
اگرچه منابع کهن از جمله ابوریحان این جشن را در روز پنجم اسفند در گاهشمار زرتشتی یاد کرده‌اند، اما با توجه به تغییر ساختار گاهشمار ایرانی در زمان [[خیام]] که پس از ابوریحان می‌زیست، و سی و یک روزه شدن شش ماه نخست سال در [[گاهشماری خورشیدی]]، برخی منابع تاریخ یاد شده را ۶ روز به عقب آورده‌اند که این کار نادرست است زیرا بر پایه منابع کهن و همان‌طور که از نام آن پیداست این جشن به روز اسپند یعنی پنجمین روز ماه از ماه اسفند در [[گاهشمار زرتشتی]] اشاره دارد. دکتر محمد نجاری پژوهشگر مطالعات تطبیقی زنان در هنر و ادبیات، نیز در سخنرانی خود با عنوان سوگ و سورنامه، با استناد به ابوریحان بیرونی و گُردیزی، تاریخ پنج اسفند را در گاهشمار زرتشتی درست می‌داند و می‌گوید: «بنا به گفتهٔ ابوریحان اسپندارمَذ ایزد موکل بر زمین و ایزدِ پشتیبان و نگاهبان زنان شوهر دوست و پارسا و درستکار بوده و به همین مناسبت این روز، جشن زنان، نامگذاری و مردم برای گرامیداشت زنان، به ایشان کادو می‌دادند و بخشش می‌کردند. این گزاره را گردیزی نیز در زین الاخبار آورده‌است: از این رپی جشن را مردگیران می‌گفتند که زنان به اختیار خویش و با آزادی، شوی و مَرد زندگی خود را برمی‌گزیدند؛ بنابراین در روز پنجم ماه اسفند در [[گاهشمار زرتشتی]] جشن زنانهٔ «مَردگیران» یا «مژدگیران» که ویژه زنان نام داشته، برگزار می‌شده‌است؛ پس تاریخ درست جشن سپندارمذگان یا اسپندگان یا مردگیران یا مژدگیران، در گاهشمار خورشیدی [[۲۹ بهمن]] برابر با [[۵ اسفند]] در گاهشمار زرتشتی خواهد بود».