بوئینگ ۷۴۷: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ویکیسازی رباتیک (درخواست کاربر:Freshman404)(۷.۶) >هواپیمای ترابری نظامی، کابین خلبان شیشهای، نورتوست ایرلاینز، مدل استاندارد، هواپیما ربایی، لاکهید مارتین، طراحی داخلی، نیروی هوائی، مافوق صوت+املا+تمیز (۱۰.۷) |
|||
خط ۳۳:
در سال ۱۹۶۳، [[نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا]] شروع به مطالعه درارهٔ پروژههای ساخت هواپیماهای ترابری سنگین کرد. با این که در آن زمان هواپیمای [[لاکهید سی-۱۴۱ استارلیفتر]] در عرصهٔ هوانوردی آغاز به خدمت کردهبود اما نیروی هوایی به دنبال هواپیمایی بزرگتر میگشت که بتواند پاسخگوی نیازهای این نیرو باشد؛ از جمله این نیازها میتوان به هواپیمایی پهنپیکرتر اشاره کرد تا بتوان محمولههای عریض را در درون آن جای داد چون تا آن زمان هیچ هواپیمایی توانایی حمل این گونه محمولهها را نداشت. نتیجهٔ این مطالعات معلوم شدن الزامات ابتدایی برای CX-HLS، سیستم لاجستیک سنگین در مارس ۱۹۶۴ یعنی هواپیمایی با ظرفیت بارگیری {{convert|180000|lb|kg|sigfig=۳}}، توانایی دستیابی به سرعت ۰٫۷۵ ماخ ({{convert|500|mph|km/h|sigfig=2|abbr=on|disp=or}}) و بردی معادل {{convert|5000|nmi|km|sigfig=۲}} بود. یکی دیگر از الزامات هواپیمای مورد نظر، داشتن دَری بزرگ برای بارگیری در قسمت دماغهٔ هواپیما بود.<ref name="Norton_C-5">Norton 2003, pp. 5–12.</ref>
مدتی بعد هم چهار موتوره بودن نیز به الزامات بالا اضافه شد؛ چهار موتور قدرتمند با مصرف سوخت کمتر. در ۱۸ می ۱۹۶۴ شرکتهای بوئینگ، [[شرکت هواپیماسازی داگلاس]]، [[جنرال داینامیکس]]، [[لاکهید کورپوریشن]]، و [[مارتین مریتا]] طرحهای پیشنهادی خود را به نیروی هوایی ارائه کردند؛ همزمان طرحهایی نیز از موتورهایی قدرتمند از سه شرکت [[جیای اوییشن]]، [[کرتیس رایت]]، و [[پرت اند ویتنی]] رسیدند. پس از تحقیقات فراوان بر روی طرحهای پیشنهادی، سرانجام ایدههایهای سه شرکت بوئینگ، [[لاکهید مارتین]] و داگلاس پذیرفته شدند و از بین طرحها برای ساخت موتوری قوی، موتورهای جنرال الکتریک و پرات اند ویتنی انتخاب شدند.<ref name="Norton_C-5"
هر یک از سه طرح پیشنهادی نامگذاری شدند که این نامگذاریها با استفاده از اعداد انجام شد. یکی از الزامات CX-HLS در جلویی برای بارگیری بود اما یک مشکل وجود داشت؛ آن هم این که اگر قرار بود یک همچین دری در دماغه تعبیه شود [[کابین خلبان]] چه وضعیتی پیدا میکرد؟ هر سه شرکت برای حل این مشکل تصمیم به انتقال کابین خلبان به بالای بدنهٔ اصلی (محفظهٔ بارگیری) گرفتند. داگلاس یک پد کوچک در بالا و جلوی بالها اضافه کرد، لاکهید از یک ستون (spine) طویل در بالای بدنه که تا انتهای هواپیما ادامه داشت استفاده کرد تا این که در نهایت بوئینگ دست به ابتکار عملی جالبی زد. بوئینگ بهجای استفاده از یک پد کوچک، طرح هواپیمایی با دو عرشهٔ پروازی را ارائه کرد؛ به این صورت که بر روی عرشهٔ اصلی (محفظهٔ بارگیری) عرشهٔ دومی نیز قرار میگرفت که از دماغه شروع و به بالها ختم میشد؛ به عبارتی دیگر طول عرشهٔ دوم تقریباً ۲/۱ طول عرشهٔ اصلی بود.<ref>[https://web.archive.org/web/20141014202050/http://airwaysnews.com/html/museums/boeing-archives-bellevue-washington-usa/boeing-cx-hls-model-196364/19149 Boeing CX-HLS Model at Boeing Corporate Archives - 1963/64]{{سخ}}[http://bemil.chosun.com/nbrd/gallery/view.html?b_bbs_id=10044&num=169918 Models of Boeing C-5A proposal and Lockheed's (Korean text] - [http://bemil.chosun.com/nbrd/bbs/view.html?b_bbs_id=10050&num=4082 next page])</ref><ref>[http://oea.larc.nasa.gov/PAIS/Partners/C_5.html "Lockheed C-5 Galaxy, Partners in Freedom."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071214134934/http://oea.larc.nasa.gov/PAIS/Partners/C_5.html |date=December 14, 2007}} ''NASA'', 2000, see images in "Langley Contributions to the C-5". Retrieved: December 17, 2007.</ref> در سال ۱۹۶۵ هواپیمای لاکهید ساخته شد؛ موتورهای طراحیشده توسط جنرال الکتریک برای این هواپیما در نظر گرفته شدند. نیروی هوایی نام [[لاکهید سی-۵ گالکسی]] را بر این هواپیما نهاد. لاکهید سی-۵ گالکسی بزرگترین [[هواپیمای ترابری نظامی]] جهان در آن زمان بود<ref name="Norton_C-5"
=== پیشنهاد هواپیمای مسافربری ===
[[
در دههٔ ۱۹۶۰ میلادی که مسافرت هوایی افزایش یافتهبود، طرح بوئینگ ۷۴۷ قانعکننده بهنظر میرسید.<ref name=Norris_Wagner_p13>Norris and Wagner 1997, p. 13.</ref> بوئینگ رهبری ساخت ۷۴۷ را به یکی از مهندسان ارشد و با سابقهٔ خود، [[جو ساتر]] محول کرد.<ref name="Sutter_p80-4">Sutter 2006, pp. 80–84.</ref> ساتر نخستین مطالعات و دورههای طراحی را در خطوط هوایی نظیر [[پان امریکن ورلد ایرویز]] گذرانده بود بهخاطر همین به خوبی میدانست که خطوط هوایی به چه هواپیمایی نیاز دارند. در آن زمان تفکر عموم این بود که ۷۴۷ قرار است سرانجام جایگزین هواپیماهای [[مافوق صوت]] شود.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/852087.stm "Air travel, a supersonic future?."] ''BBC News'', July 17, 2001. Retrieved: December 9, 2007.</ref> بوئینگ به این اندیشه واکنش نشان داد و با تکمیل کردن طرح ۷۴۷ ثابت کرد که از این هواپیما میتوان به آسانی برای جابجایی محمولههای خیلی بزرگ استفاده کرد؛ زیرا ۷۴۷ را میتوان با هر شرایطی به راحتی و سریع وفق داد. ادامه دادن پروژهٔ ۷۴۷ مسئولان بوئینگ را بر آن داشت که علاوه بر نمونهٔ باربری این هواپیما، نمونهای مسافربری نیز در دستور کار خود قرار دهند. در آوریل ۱۹۶۶ بوئینگ اولین سفارش ساخت ۷۴۷ را از خط هوایی پان امریکن ورلد ایرویز دریافت کرد. بر طبق این سفارش و قراردادی که بین دو طرف بسته شد، بوئینگ موظف به ساخت ۲۵ فروند ۷۴۷ سری ۱۰۰ (اولین مدل ۷۴۷) با ارزشی معادل ۵۲۵ میلیون [[دلار آمریکا]] برای این خط هوایی شد. در میان مهمانی امضاکردن قرارداد اول جتهای تجاری ۷۴۷ که در پنجاهمین سالگرد تأسیس شرکت بوئینگ در [[سیاتل]]
=== کارخانهٔ تولید ===
[[
از آنجایی که بوئینگ آشیانهای به بزرگی مقیاس ۷۴۷ نداشت تا بتواند قطعات مونتاژشدهاش را در درون آن به هم متصل کند، اولین اقدام پیدا کردن و ساختن مکانی برای انجام دادن این کار بود. اولین مرحله برای ساختن چنین آشیانهٔ بزرگی تعیین محل آن بود که بوئینگ پس از بررسی موقعیت ۵۰ شهر،<ref>Pascall, Glenn R. [http://seattle.bizjournals.com/seattle/stories/2003/09/29/editorial3.html "Everett and Renton react differently to Boeing."] ''Puget Sound Business Journal'', September 26, 2003. Retrieved: December 17, 2007.</ref> سرانجام تصمیم گرفت که آشیانهٔ جدید خود به وسعت ۳۱۶ هکتار را در منطقهای در [[پایگاه هوایی پین]] در نزدیکی [[اورت، واشینگتن|اِوِرت]] در فاصلهٔ ۴۸ کیلومتری شمال شهر سیاتل بسازد.<ref name=boe_facilit>{{cite web |url=http://www.boeing.com/commercial/facilities/index.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071115211523/http://www.boeing.com/commercial/facilities/index.html |archivedate=November 15, 2007 |title=Major Production Facilities – Everett, Washington|publisher=The Boeing Company |dead-url=yes |accessdate=April 28, 2007}}</ref> پس از تکمیل کردن مراحل ساخت، دومین مرحله مجهز کردن آن به تجهیزاتی بود تا بتوان قطعات ۷۴۷ را به وسیلهٔ آنها جابجا و به هم متصل کرد؛ از جمله این تجهیزات میتوان به تعبیه کردن جرثقیلهای غولآسا، پایههای بزرگی برای نگه داشتن بخشهای مختلف هواپیما، ماشینهایی قویتر برای کشیدن قطعات ۷۴۷ به محل اتصال و … اشاره کرد. علاوه بر ساختن ۷۴۷ که خود به تنهایی پروژهای عظیم محسوب میشد، ساختن چنین آشیانهای با این مقیاس بزرگ که بعدها نام همان محل اورت را به خود گرفت، کاری بزرگ بود که رکوردهای جدیدی را برای بوئینگ ثبت کرد زیرا تا آن زمان هواپیماهای ساختهشده دارای مقیاسی کوچکتر بودند به همین علت شرکتهای سازنده بهراحتی میتوانستند آنها را در داخل آشیانههای کوچکشان بسازند.<ref>Boyer, Tom. [http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2002339060_stamperobit17.html "Boeing legend Malcolm Stamper dies."] ''Seattle Times'', June 17, 2005. Retrieved: December 17, 2007.</ref>
خط ۷۳:
بوئینگ ۷۴۷–۴۰۰، (به انگلیسی: Boeing 747-400) هواپیمای جت پهنپیکر مسافربری است که در فرایند توسعه، نسبت به سایر مدلهای توسعه داده شده بوئینگ ۷۴۷ دارای بیشترین تغییرات میباشد، بگونهای که تنها از چهار موتور و اسکلت پهنپیکر از مدل اولیه بوئینگ ۷۴۷ در آن استفاده شدهاست.
در بوئینگ ۷۴۷–۴۰۰ تغییرات تکنولوژیکی و ساختاری متعددی برای یک بدنه کارآمدتر، انجام شدهاست. از ویژگیهای متمایز آن نسبت به قبل ۷۴۷ میتوان به نصب بالک ۱٫۸ متری در انتهای بالها، اضافه کردن [[کابین خلبان شیشهای]] و بهینه کردن سوخت در موتورها اشاره کرد.
در این مدل همچنین [[طراحی داخلی]] کاملاً بروز شدهاست. این مدل دارای ظرفیت حداکثر ۷۰۰ مسافر (در کلاس ۷۴۷–۴۰۰دی) میباشد و میتواند بدون توقف، تا ۱۴٫۲۰۰ کیلومتر را با حداکثر ظرفیت بار طی نماید. نخستین سری از بوئینگ ۷۴۷–۴۰۰ در ۹ فوریه ۱۹۸۹ توسط شرکت [[نورتوست ایرلاینز]] به خدمت گرفته شد.
=== مدل ۷۴۷ اسپی ===
خط ۸۶:
=== مدل ۷۴۷–۸ ===
(به انگلیسی: Boeing 747-8) هواپیمای جت پهنپیکر چهار موتوره مسافربری است که توسط شرکت هواپیماهای تجاری بوئینگ که بخش تولید جتهای مسافربری بوئینگ میباشد، توسعه داده شدهاست.
بوئینگ ۷۴۷–۸ سومین نسل از هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ میباشد، که طراحی بالهای آن تغییر کرده، همچنین طول بدنه آن نیز از [[مدل استاندارد]] ۷۴۷ بسیار بزرگتر میباشد. بوئینگ ۷۴۷–۸ بزرگترین هواپیمای تجاری است که هماکنون در ایالات متحده ساخته میشود، همچنین درازترین هواپیمای مسافربری جهان میباشد. مدل ۷۴۷–۸ در دو کلاس ساخته میشود، که شامل بوئینگ ۷۴۷–۸ اینترکانتیننتال (بهاختصار: ۷۴۷–۸آی) و بوئینگ ۷۴۷–۸ باری (بهاختصار: ۷۴۷–۸اف) میباشد.
== آمار ==
خط ۹۳:
== کاربران ==
{{اصلی|فهرست کاربران بوئینگ ۷۴۷}}
در ژوئیهٔ ۲۰۱۸ میلادی ۴۶۲ فروند بوئینگ ۷۴۷ در شرکتهای هواپیمایی مختلف مشغول به فعالیت هستند که [[بریتیش ایرویز]] با داشتن ۳۶ فروند بوئینگ ۷۴۷–۴۰۰ بزرگترین کاربر این هواپیما است.<ref name=":1"
=== سفارشها و تحویل دادهشدهها ===
خط ۱۳۲:
|}
'''سفارشها و تحویل دادهشدههای بوئینگ ۷۴۷ (تجمعی، براساس سال):'''{{سخ}}
▲<!-- GRAPH OF ORDERS AND DELIVERIES, CUMULATIVE------------------>
<timeline>
ImageSize = width:auto height:250 barincrement:28
سطر ۲۵۷ ⟵ ۲۵۵:
=== مدلها ===
[[
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:96%;"
|-
! مدل|||کد [[سازمان بینالمللی هوانوردی غیرنظامی]]<ref name=ICAOcode
|-
!۷۴۷–۱۰۰
سطر ۳۴۷ ⟵ ۳۴۵:
* چهار فروند ۷۴۷ اسپی با کدهای ثبتی EP-IAD و EP-IAC و EP-IAB و EP-IAA
* یک فروند بویینگ ۲۰۰–۷۴۷ باری با کد ثبتی EP-ICD
لازم است ذکر شود که ایرانایر در سالهای گذشته تعدادی هواپیما از انواع سریهای ۱۰۰، ۲۰۰ و ۴۰۰ از شرکتهای مختلف از جمله [[نیروی هوائی]] ایران اجاره نمودهاست که هواپیمای ملکی این شرکت محسوب نمیشود.
=== ماهان ایر ===
سطر ۳۵۹ ⟵ ۳۵۷:
== سوانح ==
بوئینگ ۷۴۷ تاکنون ۱۴۶ سانحهٔ هوائی ثبت شده دارد<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Ranter|نام=Harro|وبگاه=aviation-safety.net|نشانی=http://aviation-safety.net/database/dblist.php?Type=104|عنوان=Aviation Safety Network> ASN Aviation Safety Database> Type index> ASN Aviation Safety Database results|بازبینی=2018-01-06}}</ref> که ۶۱ سانحه منجر به از دست رفتن کلی هواپیما و کشته شدن ۳۷۲۲ نفر شدهاست.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Ranter|نام=Harro|وبگاه=aviation-safety.net|نشانی=http://aviation-safety.net/database/dblist.php?field=typecode&var=104%&cat=%1&sorteer=datekey&page=1|عنوان=Aviation Safety Network> ASN Aviation Safety Database> ASN Aviation Safety Database results|بازبینی=2018-01-06}}</ref> آخرین سانحهٔ این نوع هواپیما پرواز ۶۴۹۱ هواپیمائی ترکیه در ژانویه سال ۲۰۱۷ میلادی بودهاست. همچنین ۳۲ مورد [[هواپیما ربایی]] با ۷۴۷ به ثبت رسیده که منجر به کشته شدن ۲۴ نفر شدهاست.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Ranter|نام=Harro|وبگاه=aviation-safety.net|نشانی=http://aviation-safety.net/database/type/type-stat.php?type=104|عنوان=Aviation Safety Network> ASN Aviation Safety Database> Aircraft type index> Boeing 747> Boeing 747 Statistics|بازبینی=2018-01-06}}</ref>
* در روز دوشنبه ۲۹ آوریل ۲۰۱۳ (۹ اردیبهشت ۱۳۹۲) در [[افغانستان]] یک فروند ۷۴۷ ترابری [[ارتش امریکا|امریکایی]] لحظاتی پس از برخاستن از [[میدان هوایی بگرام|پایگاه هوایی بگرام]] به مقصد [[دبی، امارات|دبی]]، سقوط کرد که در نتیجه هر ۷ سرنشین اهل [[میشیگان]] آن مُردند. [[سیانان]] در گزارشی دلیل این پیشآمد را نامساعد بودن هوا پنداشت و [[ناتو]] امکان وجود هر گونه کُنش گروههای مسلح را در نزدیکی پایگاه رد میکند؛ ولیکن سرانجام بازرسان بررسی سوانح هوایی علت آن جاگیری نادرست خودروهای ۱۲ و ۱۸ تنی رمپ و در نتیجه آسیب به قطعات حیاتی هواپیما دانسته که منجر به خارج شدن کنترل از دست خلبانان شده هواپیما دچار واماندگی شده و سقوط میکند<ref>[http://farsi.alarabiya.net/fa/afghanistan/2013/05/01/فیلم-ویدئویی-سقوط-فاجعه-آمیز-یک-هواپیما-در-افغانستان-.html فیلم ویدئویی سقوط فاجعه آمیز یک هواپیما در افغانستان] -العربیه فارسی</ref><ref>[http://persian.euronews.com/2013/05/01/video-appears-to-show-deadly-bagram-air-crash/ سقوط یک هواپیما در افغانستان] -یورونیوز فارسی</ref>
سطر ۵۱۱ ⟵ ۵۰۹:
[[رده:هواگردهای بوئینگ]]
[[رده:هواگردهای چهارموتوره]]
[[رده:ویکیسازی رباتیک]]
|