سپندارمذگان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
به نسخهٔ 25546957 ویرایش Mehdi برگردانده شد. (توینکل) برچسب: خنثی‌سازی |
||
خط ۲۳:
|relatedto =
}}
'''جشن سپندارمذگان''' یا '''جشن اسپندگان''' روز عشق ایرانی است و یکی از [[جشن‌های ایرانی|جشن‌های ایران باستان]] است که در روز [[۵ اسفند]] در [[گاهشمار زرتشتی]] که برابر با روز [[۲۹ بهمن]] در [[گاهشمار خورشیدی]] است، برگزار می‌شود. زیرا در گاهشمار زرتشتی ۶ ماهه نخست سال ۳۰ روزه بوده و چون در گاهشمار خورشیدی ۶ ماهه نخست سال ۳۱ روزه است. روز درست برگزاری جشن سپندارمذگان در گاهشمار خورشیدی [[۲۹ بهمن]] می‌باشد. این جشن ریشه در [[امپراتوری هخامنشیان]] دارد. [[ابوریحان بیرونی]] در [[آثارالباقیه]] آورده‌است که ایرانیان باستان، روز پنجم اسفند را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانستند.<ref>ابوریحان بیرونی، آثارالباقیه، اکبر داناسرشت</ref>
اگرچه منابع کهن از جمله ابوریحان این جشن را در روز پنجم اسفند در گاهشمار زرتشتی یاد کرده‌اند، اما با توجه به تغییر ساختار گاهشمار ایرانی در زمان [[خیام]] که پس از ابوریحان می‌زیست، و سی و یک روزه شدن شش ماه نخست سال در [[گاهشماری خورشیدی]]، برخی منابع تاریخ یاد شده را ۶ روز به عقب آورده‌اند که این کار نادرست است زیرا بر پایه منابع کهن و همان‌طور که از نام آن پیداست این جشن به روز اسپند یعنی پنجمین روز ماه از ماه اسفند در [[گاهشمار زرتشتی]] اشاره دارد. دکتر محمد نجاری پژوهشگر مطالعات تطبیقی زنان در هنر و ادبیات، نیز در سخنرانی خود با عنوان سوگ و سورنامه، با استناد به ابوریحان بیرونی و گُردیزی، تاریخ پنج اسفند را در گاهشمار زرتشتی درست می‌داند و می‌گوید: «بنا به گفتهٔ ابوریحان اسپندارمَذ ایزد موکل بر زمین و ایزدِ پشتیبان و نگاهبان زنان شوهر دوست و پارسا و درستکار بوده و به همین مناسبت این روز، جشن زنان، نامگذاری و مردم برای گرامیداشت زنان، به ایشان کادو می‌دادند و بخشش می‌کردند. این گزاره را گردیزی نیز در زین الاخبار آورده‌است: از این رپی جشن را مردگیران می‌گفتند که زنان به اختیار خویش و با آزادی، شوی و مَرد زندگی خود را برمی‌گزیدند؛ بنابراین در روز پنجم ماه اسفند در [[گاهشمار زرتشتی]] جشن زنانهٔ «مَردگیران» یا «مژدگیران» که ویژه زنان نام داشته، برگزار می‌شده‌است؛ پس تاریخ درست جشن سپندارمذگان یا اسپندگان یا مردگیران یا مژدگیران، در گاهشمار خورشیدی [[۲۹ بهمن]] برابر با [[۵ اسفند]] در گاهشمار زرتشتی خواهد بود».
خط ۴۱:
== اختلاف در زمان برگزاری ==
هم‌اکنون بعضی از زرتشتیان ایران، روز سپندارمذ (پنجم) از ماه سپندارمذ (اسفند) را روز ۲۹ بهمن و روز جشن سپندارمذگان می‌دانند. این درحالی است که بارها و بارها گاهشمار ایرانی جابجا شده‌است. حتی دوره‌ای بوده‌است که نوروز در آغاز پاییز و پنچه (پنج روز اضافهٔ سال) در نیمه ساله بوده‌است؛ ولی در آن روزگار نیز روز اسفند از ماه اسفند، اسفندگان بوده‌است. در بعضی مناطق ایران که در نسل‌های پیش، زرتشتی بوده و اکنون مسلمان شده‌اند، این مراسم هرساله پنج روز مانده به ماه اسفند، برگزار می‌شود. از این مناطق می‌توان به منطقه پشتکوه استان یزد اشاره کرد که این مراسم به ویژه در روستای [[پندر]] به صورت با شکوهی برگزار می‌شود.
== آیین‌ها و دیگر نام‌ها ==
| |||