زبان‌های ترکی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''زبان‌های تُرکی''' یا به اصطلاح دقیق‌ترِ [[رده‌شناسی زبانی]]، '''زبان‌های ترکی‌تبار''' (''Turkic Languages'') یک خانوادهٔ زبانی شامل سی و پنج زبان می‌باشد<ref>Dybo A.V. , ''"Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks"'', Moskow, 2007, p. 766, [http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf] (''In Russian'')</ref> این خانوادهٔ زبانی به عنوان بخشی از خانوادهٔ پیشنهادی [[زبان‌های آلتایی]] در نظر گرفته شده بود<ref name="Ethnologue Altaic">{{cite web|author=Gordon, Raymond G. , Jr. (ed.)|authorlink=Ethnologue|url=http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90009|title=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Language Family Trees – Altaic|accessdate=۲۰۰۷-۰۳-۱۸|year=۲۰۰۵}}</ref><ref name="LanguagesOfTheWorld">{{cite book|last=Katzner|first=Kenneth|title=Languages of the World, Third Edition|publisher=Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd.|year=۲۰۰۲|month=March|isbn=۹۷۸-۰-۴۱۵-۲۵۰۰۴-۷}}</ref> ولی امروزه این فرضیه و طبقه‌بندی پیشنهادی زبان‌های آلتایی که شامل زبان‌های ترکی، مغولی و تونگوزی بود به‌طور گسترده رد شده‌است<ref>"While 'Altaic' is repeated in encyclopedias and handbooks most specialists in these languages no longer believe that the three traditional supposed Altaic groups, Turkic, Mongolian and Tungusic, are related." Lyle Campbell & Mauricio J. Mixco, A Glossary of Historical Linguistics (2007, University of Utah Press), pg. 7.</ref><ref>"When cognates proved not to be valid, Altaic was abandoned, and the received view now is that Turkic, Mongolian, and Tungusic are unrelated." Johanna Nichols, Linguistic Diversity in Space and Time (1992, Chicago), pg. 4.</ref><ref>[http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract;jsessionid=A7D36A55C4A29AEB34AA39715F46F706.tomcat1?fromPage=online&aid=17033 Georg ''et al.'' 1999:] 73-74</ref><ref>"...[T]his selection of features does not provide good evidence for common descent" and "we can observe convergence rather than divergence between Turkic and Mongolic languages--a pattern than is easily explainable by borrowing and diffusion rather than common descent", Asya Pereltsvaig, Languages of the World, An Introduction (2012, Cambridge) has a good discussion of the Altaic hypothesis (pp. 211-216).</ref> همچنان که طبقه‌بندی پیشنهادی [[زبان‌های اورال آلتایی]] نیز منسوخ شده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Encyclopedia Britannica|عنوان=Uralic languages|نشانی=https://www.britannica.com/topic/Uralic-languages#ref604162|زبان=en|تاریخ بازبینی=2018-04-30}}</ref><ref>cf. e.g. Georg et al. 1999</ref>

 

 

[[زبان ترکی استانبولی]] دارای بیشترین تعداد گویشوران زبان‌های ترکی‌تبار که عمدتاً در [[آناتولی]] و [[بالکان]]، [[زبان مادری]] حدود ۱۵٪ از تمام ترک زبانان می‌باشند.<ref name="Languages of the World" /> شاخهٔ [[زبان‌های اغوز|زبان‌های]] اوغوز که بیشترین جمعیت ترک زبانان را تشکیل می‌دهد به صورت دوطرفه در میان زبان‌های [[ترکی استانبولی]]، [[ترکی آذربایجانی]]، [[زبان قشقایی|قشقایی]]، [[زبان ترکمنی|ترکمنی]]، [[زبان تاتاری کریمه|تاتاری کریمه]]، [[زبان گاگائوز|گاگائوز]]، [[زبان ترکی گاگائوز بالکان|ترکی گاگائوز بالکان]] و … دارای اشتراکاتی بوده و قابل فهم می‌باشند.<ref>{{cite web|publisher=[[دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس|UCLA]] International Institute, Center for World Languages|url=http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=67&menu=004|title=Language Materials Project: Turkish|accessdate=2007-04-26|month=February | year=2007}}</ref> کاربرد زبان‌های ترکی در مناطق متفاوت ایران از لحاظ تنوع لهجه‌ها و گروه‌های قومی تنها با منطقه قفقاز قابل مقایسه‌است و تعداد متکلمین این گروه‌های زبانی از چندین هزار همچون [[خلج‌ها]] تا جمعیت چند میلیونی [[ترکی آذربایجانی]] متفاوت است.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/turkic-languages-overview TURKIC LANGUAGES OF PERSIA]</ref>