خورشیدگرفتگی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
خنثیسازی ویرایش 25360105 توسط Myazdandoost (بحث) برچسب: خنثیسازی |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +املا+مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:نوشتارهای صوتی |
||
خط ۱:
{{تغییرمسیر|کسوف}}
[[پرونده:Total Solar Eclipse 8-21-17.jpg|
'''خورشیدگرفتگی''' یا '''کُسوف''' {{به انگلیسی|''Solar eclipse''}} هنگامی رخ میدهد که سایه [[ماه]] بر بخشی از [[زمین]] بیفتد و در نتیجه در قسمتهایی از کره زمین، قرص ماه قسمتی از قرص [[خورشید]] یا تمامی آن را از دید ناظر زمینی بپوشاند.
[[
این پدیده هنگامی رخ میدهد که زمین و ماه و خورشید به ترتیب در یک خط راست یا تقریباً در یک خط راست قرار بگیرند و این شرایط تنها در زمان مقارنه یا محاق ماه ممکن است برقرار شود. گرفتگی کلی خورشید، یکی از منظرههای بسیار زیبای طبیعت است.
خط ۱۸:
بیضی بودن مدارها، باعث میشود که فاصله زمین تا خورشید در طول سال در حدود ۱٫۶ ٪ و فاصله ماه تا زمین در طول زمان تا حد ۵٫۴ ٪ کم یا زیاد شود. این مطلب موجب شدهاست که در زمانهای مختلف، اندازه ظاهری ماه و خورشید کمی تغییر کند و در نتیجه ماه گاهی کوچکتر، گاهی هماندازه و گاهی اندکی بزرگتر از خورشید دیده شود. از سطح کره زمین، اندازه ظاهری ماه از ۲۹٫۳ تا ۳۴٫۱ [[دقیقه قوس]] و اندازه ظاهری خورشید از ۳۱٫۶ تا ۳۲٫۷ دقیقه قوس در تغییر است.
صفحه مدار گردش ماه به دور زمین ([[
ویژگیهای مداری ذکر شده در بالا، موجب شدهاست که پدیده خورشیدگرفتگی در کره زمین از ویژگیهای منحصربهفردی در بین سیارات منظومه خورشیدی برخوردار باشد و پیچیدگیها و زیباییهای خاصی به شرح زیر در آن دیده شود. [[پرونده:Solar eclipse in Iran Mashhad Tehran way.jpg|بندانگشتی| خورشیدگرفتگی در صبحگاه ۳۱ تیر ۱۳۸۸ در مسیر [[مشهد]] به [[تهران]]]]
خط ۲۸:
بنابرین تنها دو یا سه بار در هر سال، ماه در هنگام عبور از فاصله میان زمین و خورشید به اندازه کافی به خط واصل بین زمین و خورشید نزدیک میشود و در این هنگام گرفت خورشید رخ میدهد.
[[
== گونهها ==
خط ۸۰:
نخستین خورشیدگرفتگی که در تاریخ بشر ثبت شده به تاریخ ۱۱ اکتبر سال ۲۱۳۴ پیش از میلاد توسط دو [[ستارهشناس]] چینی انجام شدهاست. البته آنها موفق به پیشبینی آن نشده بودند.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۵ مرداد ۱۳۹۶|وبگاه=بیبیسی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/science-40957289|عنوان=کسوف در آمریکا؛ آنچه باید بدانید}}</ref>
بر اساس پژوهشهای [[ناسا]] مردم [[تمدن بابل]] چگونگی پیشبینی [[ماهگرفتگی]] را میدانستند. آنها همچنین نخستین پیشبینی خورشیدگرفتگی در تاریخ سوم مه سال ۱۳۷۵ پیش از میلاد را پیشبینی و ثبت کردند. گمان میرود که بابلیها از چرخه [[ساروس]] آگاه بودند. توجه شود پیشبینی خورشیدگرفتگی بسیار دشوارتر است زیرا سایه قابل مشاهده خورشیدگرفتگی روی زمین فقط چند ده کیلومتر است و به محاسبات دقیق در مقیاس دقیقه قوس نیاز دارد.<ref name=":0"
به نظر میآید که [[تالس]] در سال ۶۱۰ پیش از میلاد خورشیدگرفتگی را بر اساس خورشیدگرفتگی پیش از آن و استفاده از چرخه ساروس (۱۸ سال و ۱۱ روز) پیشبینی کردهاست. با گذشت یک چرخه ساروس پس از خورشیدگرفتگی، خورشید و ماه و زمین تقریباً به همان موقعیت در فضا برمیگردند که یک خط تقریباً راست است؛ بنابراین او توانست سال وقوع خورشیدگرفتگی را پیشبینی کند اما توانایی پیشبینی ماه و روز وقوع آن نداشت.<ref name=":0"
در سده دوم پیش از میلاد و زمان [[بطلمیوس]] پیشبینی خورشیدگرفتگی دقیقتر شد.<ref name=":0"
=== امروز ===
خط ۹۵:
== تماشای خورشیدگرفتگی ==
نگاه کردن به خورشیدگرفتگی با چشم غیر مسلح، خسارتهای جبرانناپذیری به [[چشم انسان]] وارد میکند.<ref name=":0"
برای تماشای خورشیدگرفتگی میتوان از عینکهای ویژهای که به این منظور ساخته شدهاند استفاده کرد. فیلتر مورد استفاده در این عینکها باید با استاندارد جهانی ایزو ۲–۱۲۳۱۲ منطبق باشد.<ref name=":0"
== حیوانات ==
در هنگام خورشیدگرفتگی کامل خیلی از حیوانات هراسان شده یا رفتار آنها عوض میشود. برخی از آنها فکر میکنند که [[غروب]] شدهاست.<ref name=":0"
== جستارهای وابسته ==
خط ۱۲۳:
[[رده:گرفت (ستارهشناسی)]]
[[رده:منظومه شمسی]]
[[رده:نوشتارهای صوتی]]
|