شهرستان ممسنی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
||
خط ۱۶:
|رشدجمعیت=
|تراکمجمعیت
|گویش= لری
|مذهب=[[شیعه]]
|مساحت=
خط ۷۱:
لرستان به معنی سکونتگاه [[مردم لر]]<ref name=l1>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =پشتدار | نام =علیمحمد | پیوند نویسنده = | عنوان =لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی | ترجمه = | جلد =۷ | سال =۱۳۷۶ | ناشر =علوم انسانی «ایران شناخت» |مکان = | شابک = | صفحه =۱۶۰ تا ۱۸۳ | پیوند =http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/716110 | تاریخ بازبینی =۶ اوت ۲۰۱۴}}</ref> واژهای است که به سرزمینهای لر نشین اطلاق میگردد و به معنای گستره جغرافیایی است که مردم لر در آن سکونت دارند. با این توضیح میتوان حدود لرستان را از دشتهای غرب خانقین و مندلی در [[عراق]] تا دشت ارژن در [[استان فارس]] در [[ایران]] و از شمال از [[استان همدان]]، تا سواحل [[خلیج فارس]] به صورت حدودی تعیین کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/lori-language-ii |عنوان =LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori | ناشر =Iranica |تاریخ = |تاریخ بازدید =۶ اوت ۲۰۱۴|زبان=انگلیسی}}</ref> گستره نام لرستان پیش از [[صفویان|حکومت صفویان]]، سکونتگاه لرهای [[بویر احمدی]]، و لرهای [[بختیاری (قوم)]] را هم شامل میشد. اما پس از حکومت صفویان سکونتگاه لرهای بختیاری را منطقه بختیاری نامگذاری کردند و جغرافیای نام لرستان به حدود استان لرستان و ایلام کنونی محدود شد.<ref name="l1" /> این منطقه نیز در [[قاجاریان|حکومت قاجاریان]] به دو بخش [[پشتکوه]] و [[پیشکوه]] تقسیم شد.<ref name=l1 /> امروزه [[استان لرستان|لرستان]] نام یکی از استانهای غربی ایران است. در نمودار زیر تقسیمات لرستان از ۳۰۰ هجری قمری تاکنون آورده شدهاست.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =اماناللهی بهاروند | نام =سکندر | پیوند نویسنده = | عنوان =قوم لر | ترجمه = | جلد = | سال =۱۳۹۱ | ناشر =آگه |مکان = | شابک =۹۷۸۹۶۴۳۲۹۱۳۵۸| صفحه =۷۷ | پیوند = | تاریخ بازبینی =۶ اوت ۲۰۱۴}}</ref>
== جغرافیا ==
شهرستان ممسنی دارای سه بخش میباشد:▼
شهر نورآباد [[مرکز شهرستان]] در ۵۱ درجه و ۳۱ دقیقه درازه گیتایی ([[طول جغرافیایی]]) و ۳۰ درجه و ۷ دقیقه پهنه گیتایی ([[عرض جغرافیایی]]) و در ارتفاع ۹۲۰ متری از سطح دریا واقع شدهاست. شهرستان ممسنی از شمال و باختر به استان کهگیلویه و بویراحمد، از خاور به شهرستان سپیدان، از جنوب خاوری به شهرستان شیراز، از جنوب به شهرستان کازرون و از جنوب باختر به [[استان بوشهر]] محدود میشود.▼
* [[بخش مرکزی شهرستان ممسنی|بخش مرکزی]]▼
** بکش یک▼
* مسیرهای ارتباطی این شهرستان با مناطق اطراف عبارتند از:▼
** بکش دو▼
** نورآباد – [[دوگنبدان]] از سوی شمال باختری به طول ۱۲۰ کیلومتر. این مسیر در کیلومتر ۲۰ وارد جادهای به سمت [[یاسوج]] میشود.▼
** جاوید ماهوری▼
** نورآباد – [[شیراز]] به سوی جنوب خاوری به طول ۱۵۵ کیلومتر.▼
** جوزار▼
** نورآباد – [[بندر گناوه]] به طول ۲۴۵ کیلومتر. بابامنیر مرکز بخش ماهور میلاتی در کیلومتر ۶۵ این راه قرار گرفتهاست.▼
** فهلیان▼
شهرها: [[نورآباد (ممسنی)|نورآباد]]، [[خومهزار|خومه زار]]▼
=== آب و هوا ===▼
* بخش ماهور میلاتی▼
شهرستان ممسنی از نظر اقلیمی دارای سه اقلیم آب و هوایی است:▼
** دهستان ماهور▼
* '''اقلیم سردسیری:''' متعلق به بخش دشمنزیاری است که همجوار با شهرستان سپیدان (اردکان) میباشد.▼
** دهستان میشان▼
* '''اقلیم معتدل و مرطوب:''' این اقلیم محدودهای از شهرستان را که در مجاورت شهرستان کازرون و استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده و دشتهای حاصلخیز مصیری، نورآباد، فهلیان، دهنو و حسینآباد از جمله این مناطق است.▼
شهرها: [[بابامنیر|بابا منیر]]▼
* '''اقلیم گرم و خشک:''' این اقلیم محدودهای از شهرستان را که در مجاورت با شهرستان گچساران، گناوه و نواحی ساحلی را زیر پوشش دارد که شامل مناطق جاوید، بکش میباشد.▼
* [[بخش دشمنزیاری|بخش دشمن زیاری]]▼
** دهستان دشمن زیاری▼
حداکثر دما در مردادماه ۴۱٫۵ [[درجه سانتیگراد]] و حداقل دما در دیماه ۴٫۵ درجه سانتیگراد بوده و میانگین بارندگی شهرستان ۵۵۰ میلیمتر در سال میباشد.▼
** دهستان مشایخ▼
شهرها: –▼
مهمترین ارتفاعات:▼
دره چهل کفتاری بخشی از توابع دشمن زیاری، کوه رنج، کوه زرآور، کوه تاسک و کوه عنا واقع در شمال غربی حسینآباد میباشد.▼
رودخانه و دریاچهها:▼
مهمترین رودخانههای شهرستان عبارتند از ''هفت برم'' و ''رود شور'' در بخش دشمن زیاری، رودخانه ''فهلیان''، رودخانه ''کتی''، رودخانه ''تنگ شیو'' در قسمت غربی روستای حسینآباد، رودخانه ''سرآب سیاه'' که با خنیمه مشترک میباشد، و همچنین از تالابهای برمشور در غرب بابامنیر میتوان نام برد.▼
شهرستان ممسنی دارای قریب به ۶۰۰ روستا میباشد.▼
== فرهنگ ==
=== زبان ===
قشقاییهای ساکن در دو روستای شهرستان ممسنی به گویش ترکی قشقایی صحبت میکنند.
ساکنین دو روستای عرب خنیمه و خاکک در شهرستان رستم به زبان عربی تکلم میکنند و همچنین به زبان لری هم تسلط کامل دارند.
سطر ۱۴۸ ⟵ ۱۵۲:
اقتصاد شهرستان ممسنی بر پایه کشاورزی، دامداری و قالیبافی استوار است. آب کشاورزی در این منطقه از چشمه، کاریزها، چاهها و رودخانهها تأمین میگردد. مهمترین فراوردههای کشاورزی آن عبارتند از: برنج، گندم، جو، مرکبات و خرما. در آبادیهای این شهرستان دامداری رونق بسیار داشته و دامها بیشتر شامل گوسفند و گاو است اما به دلیل کاهش باران، کشاورزی این منطقه دچار بحران گردیدهاست.
== بخشها و دهستانها ==
▲== مشخصات جغرافیایی ==
▲شهرستان ممسنی دارای سه بخش میباشد:
▲شهر نورآباد [[مرکز شهرستان]] در ۵۱ درجه و ۳۱ دقیقه درازه گیتایی ([[طول جغرافیایی]]) و ۳۰ درجه و ۷ دقیقه پهنه گیتایی ([[عرض جغرافیایی]]) و در ارتفاع ۹۲۰ متری از سطح دریا واقع شدهاست. شهرستان ممسنی از شمال و باختر به استان کهگیلویه و بویراحمد، از خاور به شهرستان سپیدان، از جنوب خاوری به شهرستان شیراز، از جنوب به شهرستان کازرون و از جنوب باختر به [[استان بوشهر]] محدود میشود.
▲* [[بخش مرکزی شهرستان ممسنی|بخش مرکزی]]
▲** بکش یک
▲* مسیرهای ارتباطی این شهرستان با مناطق اطراف عبارتند از:
▲** بکش دو
▲** نورآباد – [[دوگنبدان]] از سوی شمال باختری به طول ۱۲۰ کیلومتر. این مسیر در کیلومتر ۲۰ وارد جادهای به سمت [[یاسوج]] میشود.
▲** جاوید ماهوری
▲** نورآباد – [[شیراز]] به سوی جنوب خاوری به طول ۱۵۵ کیلومتر.
▲** جوزار
▲** نورآباد – [[بندر گناوه]] به طول ۲۴۵ کیلومتر. بابامنیر مرکز بخش ماهور میلاتی در کیلومتر ۶۵ این راه قرار گرفتهاست.
▲** فهلیان
▲شهرها: [[نورآباد (ممسنی)|نورآباد]]، [[خومهزار|خومه زار]]
▲== آب و هوا ==
▲* بخش ماهور میلاتی
▲شهرستان ممسنی از نظر اقلیمی دارای سه اقلیم آب و هوایی است:
▲** دهستان ماهور
▲* '''اقلیم سردسیری:''' متعلق به بخش دشمنزیاری است که همجوار با شهرستان سپیدان (اردکان) میباشد.
▲** دهستان میشان
▲* '''اقلیم معتدل و مرطوب:''' این اقلیم محدودهای از شهرستان را که در مجاورت شهرستان کازرون و استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده و دشتهای حاصلخیز مصیری، نورآباد، فهلیان، دهنو و حسینآباد از جمله این مناطق است.
▲شهرها: [[بابامنیر|بابا منیر]]
▲* '''اقلیم گرم و خشک:''' این اقلیم محدودهای از شهرستان را که در مجاورت با شهرستان گچساران، گناوه و نواحی ساحلی را زیر پوشش دارد که شامل مناطق جاوید، بکش میباشد.
▲* [[بخش دشمنزیاری|بخش دشمن زیاری]]
▲** دهستان دشمن زیاری
▲حداکثر دما در مردادماه ۴۱٫۵ [[درجه سانتیگراد]] و حداقل دما در دیماه ۴٫۵ درجه سانتیگراد بوده و میانگین بارندگی شهرستان ۵۵۰ میلیمتر در سال میباشد.
▲** دهستان مشایخ
▲شهرها: –
▲مهمترین ارتفاعات:
▲دره چهل کفتاری بخشی از توابع دشمن زیاری، کوه رنج، کوه زرآور، کوه تاسک و کوه عنا واقع در شمال غربی حسینآباد میباشد.
▲رودخانه و دریاچهها:
▲مهمترین رودخانههای شهرستان عبارتند از ''هفت برم'' و ''رود شور'' در بخش دشمن زیاری، رودخانه ''فهلیان''، رودخانه ''کتی''، رودخانه ''تنگ شیو'' در قسمت غربی روستای حسینآباد، رودخانه ''سرآب سیاه'' که با خنیمه مشترک میباشد، و همچنین از تالابهای برمشور در غرب بابامنیر میتوان نام برد.
▲شهرستان ممسنی دارای قریب به ۶۰۰ روستا میباشد.
== منابع ==
|