حرکت براونی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Amir.Vector (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
درباره‌ی تاریخچه‌ی حرکت براونی نوشته‌ام و نقل قولی از شاعری رومی آوردم. |
||
خط ۶:
رابطه ریاضی اینشتین در مورد حرکت براونی شامل پارامترهایی نظیر [[اندازه ذره]]، اندازه مولکول آب، فاصله‌ای که ذره در زمانی معین طی می‌کند و اموری از این قبیل می‌شد. حال، چنانچه کسی مقادیر تمامی این پارامترها به غیر از اندازه [[مولکول آب]] را در اختیار داشت، می‌توانست به کمک فرمول مزبور اندازه مولکول آب را محاسبه کند و این کاری بود که که ژان باتیست پِرَن، فیزیکدان فرانسوی، در سال ۱۹۰۸ انجام داد. پِرَن ذرات بسیار ریز نوعی صمغ گیاهی را در یک ظرف شیشه‌ای شفاف آب ریخت. این ذرات به واسطه وزن خود به ته ظرف فرومی‌روند، اما در مقابل اثر حرکت براونی به تدریج به سوی بالا رانده می‌شوند. بدین ترتیب، به کمک معادله اینشتین، می‌توان [[توزیع آماری]] تعداد ذرات را در اعماق مختلف ظرف محاسبه کرد. پِرَن با شمارش تعداد ذرات معلق صمغ در اعماق مختلف ظرف آب نه تنها توانست صحت معادله اینشتین را نشان دهد بلکه برای نخستین‌بار موفق شد ابعاد مولکول آب را نیز محاسبه کند. بدین‌ترتیب مشخص شد که ابعاد مولکول آب و اتم‌هایی که آن را تشکیل داده‌اند در حدود ده میلیونیم میلی‌متر است. تبیین موفقیت‌آمیز حرکت براونی توسط اینشتین عملاً گام نهایی را در مورد پذیرش [[نظریه اتمی]] ماده و وجود اتم‌ها و مولکول‌ها از سوی دانشمندان برداشت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=داستان شگفت‌انگیز کوانتوم|نام خانوادگی=شعری‌مقدم|نام=شهاب|ناشر=انتشارات علمی و فرهنگی|سال=1394|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref>
== تاریخ ==
شعر علمی رومی لوکتریوس "در مورد طبیعت چیزها" (60 سال قبل از میلاد) توضیح قابل توجهی از حرکتهای گرد و غبار در ذرات گرد و غبار در آیات 113-140 از کتاب دوم دارد. او از این به عنوان اثبات وجود اتم استفاده می کند:
"مشاهده کنید چه اتفاقی می افتد زمانی که نور خورشید به یک ساختمان وارد می شود و در مکان های تاریک آن نور را می بیند. شما تعداد زیادی ذرات کوچک را می بینید که در بسیاری از راه ها دیده می شود ... رقصشان یک نشان واقعی از حرکات درونی ماده است که پنهان هستند از دید ما ... با اتم هایی که خودشان حرکت می کنند، آغاز می شود. سپس این اجسام ترکیبی کوچک که حداقل از انگیزه اتم ها حذف می شوند، تحت تاثیر ضربه های نامرئی آنها قرار می گیرند و به نوبه خود توپ را در برابر اجسام کمی بزرگتر می بینیم، بنابراین حرکت از اتم ها متوقف می شود و به تدریج به سطح حواس ما ظاهر می شود، به طوری که این اجسام در حال حرکت هستند که ما در نور های آفتاب مشاهده می کنیم که توسط ضربه هایی که نامرئی باقی می مانند، حرکت می کند."
اگر چه حرکت متقاطع ذرات گرد و غبار عمدتا بوسیله جریان هوا ایجاد می شود، حرکت پررنگ و حرکتی ذرات گرد و غبار کوچک، در واقع، عمدتا بواسطه دینامیک واقعی حرکت براونی ایجاد می شود.
== منابع ==
| |||