رویداد خانه فاطمه زهرا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''رویداد خانه [[فاطمه زهرا]]''' به واقعه‌ای اشاره می‌کند که [[ابوبکر]] پس از انتخاب شدن به عنوان [[خلیفه]] مسلمانان به همراه عده‌ای از همراهان از جمله [[عمر]] به قصد گرفتن [[بیعت]] به خانه [[علی]] می‌رود و در آنجا با مقاومت علی و فاطمه روبرو می‌شود.<ref name="EoI" />

،<ref>[http://shiaonlinelibrary.com/الكتب/3469_تاريخ-اليعقوبي-اليعقوبي-ج-٢/الصفحة_0?pageno=126%23top#top یعقوبی، التاریخ، جلد دوم صفحهٔ ۱۲۶]: «وبلغ أبا بکر وعمر أن جماعة من المهاجرین والأنصار قد اجتمعوا مع علی بن أبی طالب فی منزل فاطمة بنت رسول‌الله، فأتوا فی جماعة حتی هجموا الدار، وخرج علی ومعه السیف، فلقیه عمر، فصارعه عمر فصرعه، وکسر سیفه، ودخلوا الدار فخرجت فاطمة فقالت: والله لتخرجن أو لأکشفن شعری ولا عجن إلی الله! فخرجوا وخرج من کان فی الدار وأقام القوم أیاما.»</ref>،<ref name="ReferenceA">[[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] در [[مروج الذهب]] می‌نویسد: آنگاه که ابوبکر درحال احتضار چنین گفت: سه چیز انجام دادم و تمنا می‌کردم که ای کاش انجام نمی‌دادم یکی از آن سه چیز: آرزو می‌کردم که ای کاش هتک حرمت خانه زهرا را نمی‌کردم. مروج الذهب، مسعودی، دارالهجرة، بیروت، جلد ۲، صفحه ۳۰۱: «فأما الثلاث آلتی فعلتهاو وددت أنی ترکتها، فوددت أنی لم أکن فتشت بیت فاطمة، و ذکر فی‌ذلک کلاماً کثیراً»؛</ref>

به نوشته [[ویلفرد مادلونگ]] پس از واقعه سقیفه و انتخاب ابوبکر به عنوان جانشین محمد، وضعیت خلیفه در ابتدا بسیار ناپایدار بود و این صرفاً به خاطر سر باز زدنباززدن قبایل نبود. عمر در مدینه با کمک برخی از افراد قبیله [[اوس]] کنترل خیابان‌ها را بر عهده گرفت و مسوول بیعت ستاندن از مردم شد. زبیر به همراه جمعی از مهاجرین در خانه فاطمه بود. عمر تهدید کرد که خانه را به آتش می‌کشد مگر آنکه آن‌ها بیرون آیند و با ابوبکر بیعت کنند. زبیر با شمشیر در دست بیرون آمد؛ ولی لغزید و شمشیر را از دست داد و همراهان عمر بر روی او افتادند و او را دستگیر کردند یا به قول طبری شمشیر او را قبضه کردند. استفاده از زور در مورد زبیر تنها موردی بوده‌است که منابع اشاره کرده‌اند. شواهدی وجود دارد که خانه فاطمه مورد تفتیش قرار گرفت. گفته می‌شود که علی بعدها بارها گفته بود که اگر چهل مرد همراه خود داشت او مقاومت می‌کرد. به گفته مادلونگ گزارش‌های نادر از کاربرد زور علیه بنی‌هاشم را احتمالاً باید مردود دانست و تهدید به استفاده از زور معمولاً برای بیعت گرفتن از کسانی که متمایل نبودند کافی بود. به گفته وی بدون شک ابوبکر داناتر از آن بود که علیه بنی‌هاشم به زور متوسل شود. زیرا این کار حس اتحاد بین خاندان عبدالمناف را برمی‌انگیخت؛ گروهی که ابوبکر به رضایت آن‌ها نیاز داشت. سیاست ابوبکر انزوای بنی‌هاشم تا حد ممکن بود و در نهایت [[بنی هاشم]] که خود را در شرایطی مشابه محاصره اقتصادی [[شعب ابی طالب]] می‌دیدند بعد از شش ماه (به همراه علی) با ابوبکر بیعت کردند.<ref name=Mud>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = Madelung | نام = Wilferd| پیوند نویسنده = ویلفرد مادلونگ | عنوان = The Succession to Muhammad | ترجمه = | جلد = | سال = 1997| ناشر = Cambridge University Press |مکان = | شابک = | صفحه = 43-44 | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref>

هادی عالم زاده، [[استاد دانشگاه]] تهران، می‌نویسد که در باب احادیث مربوط به این واقعه نظرات مختلفی اظهار شده‌است و عموم نویسندگان اسلامی با فرض صحت این روایات، رفتار ابوبکر و عمر را تقبیح نموده‌اند، اما لحن کلام آنان در این زمینه متفاوت است. برخی گفته‌اند که «تأثیر عقاید شیعهٔ هاشمی علوی و عباسی در بیشتر روایات الامامه والسیاسه آشکارا به چشم می‌خورد و به احتمال قوی این روایات نتیجهٔ تضاد و رقابتی است که پس از [[خلفای راشدین]] میان امویان و هاشمیان پدید آمده‌است وگرنه فاطمه و علی با ایمان‌تر، منزه‌تر و خردمندتر از آن بوده‌اند که برخلاف مصالح مسلمانان به پا خیزند و عمر بزرگ‌تر و خوددارتر از آن است که به سوزاندن خانهٔ فاطمه دست یازد. برخی از منابع اگرچه بنابر ملاحظات سیاسی یا اعتقادی از نقل کامل این خبر یا حتی اشاره بدان در جای خود تن زده‌اند، ولی آگاهانه یا ناآگاهانه با ذکر سخنان ابوبکر در بستر بیماری، این حادثه را تأیید کرده‌اند.<ref name="ReferenceA" /> بنابراین روایات، ابوبکر در آخرین روزهای زندگانی گفته‌است: آری، از آنچه در دنیا رخ داده، تأسف ندارم، جز اینکه سه کار کردم که کاش نکرده بودم و سه کار نکردم که کاش کرده بودم… کاش خانهٔ فاطمه را، اگر هم به قصد جنگ بسته بودند، برنگشوده بودم…»<ref name="Hadi">{{یادکرد |کتاب = دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (جلد پنجم)|نویسنده = هادی عالم زاده|مترجم = |فصل = مدخل ابوبکر|صفحه = | ناشر = | چاپ = | سال = |شابک =}}[http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=0&BookID=97564&MetaDataID=27846&Volume=5&PageIndex=136&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= (پیوند به مدخل در وبگاه دائرةالمعارف بزرگ اسلامی)]</ref>

بگفتهٔ قول غالب، وفات او در آرامش بود. او خودش را با کمک همسرش شستشو می‌دهد و در آرامش به استقبال وفات می‌رود. اما این در تضاد با روایتی است که در منابعی مانند یعقوبی آمده‌است. این منابع چنین می‌گویند که زنان قریش و [[همسران محمد]] به دیدن فاطمه می‌آیند. اما فاطمه به [[اسما]] بیوه جعفر ابن [[ابی طالب]]، می‌گوید که از ورود آنان جلوگیری کنند. زیرا فاطمه در وضع بسیار بدی بود و در اثر بیماری بسیار نحیف شده بود. به مانند سایر اتفاقات زندگی خصوصی فاطمه وفات او نیز در هاله‌ای از ابهام است. به گفته دانشنامهٔ اسلام اکثریت منابع اولیه تدفین فاطمه را شبانه، مخفی و بدون حضور ابوبکر و عمر می‌دانند. اما نقل قول‌هایی نیز وجود دارد که ابوبکر در مراسم تدفین حضور داشته و نماز میت را او بر فاطمه خوانده‌است. تقریباً تمام منابع موافق هستند که فاطمه در [[قبرستان بقیع]] دفن شده‌است و به نوشته دانشنامهٔ اسلامی بعضی منابع محل قبر را نیز مشخص می‌کنند. به نوشته این منابع [[محل دفن فاطمه]] در کنار مسجد رقیه (نام زنی که مسجد را بنا کرده‌است) در گوشه‌دار عقیل (برادر علی)، به فاصلهٔ هفت ذراع از خیابان است. اما طبق گفته سایر منابع بعد از دفن یا مدتی بعد از آن دیگر محل دفن نامعلوم بود. [[علی بن حسین مسعودی|المسعودی]] می‌نویسد که مقبره‌ای وجود داشته‌است که در کتیبه موجود در آن مقبره، نام فاطمه و سه نفر دیگر از [[خاندان علی]] به عنوان صاحبان مقبره نوشته شده بود (مسعودی تنها کسی است که چنین جزئیاتی را بیان می‌کند). اما المقدسی مقبرهٔ فاطمه را در فهرست مکان‌هایی قرار می‌دهد که در مورد آن اختلاف نظر وجود دارد اما محتمل است که فاطمه «فی الحجره» دفن شده باشد.<ref name="EoI" />

منابع و نویسندگان [[شیعه]] مانند روحانیان و مراجعی مانند بروجردی، روحانی، شاهرودی و حسین خراسانی معتقدند که فاطمه در اثر صدمات و جراحات وارده که در حین رویداد خانه فاطمه اتفاق افتاد و منجر به شکستگی پهلو و [[سقط جنین]] وی گردید، کشته شده‌است. در عین حال این نویسندگان بر این نظر دارند که فاطمه بین ۷۵ تا ۹۵ روز پس از وفات محمد درگذشته‌است.<ref>[http://broujerdi.org/content/view/407/114 آیت‌الله بروجردی]</ref><ref>[http://www.rohani.ir/page-1586.htm آیت‌الله روحانی]</ref><ref>[http://www.baghi.ir/content/view/1240/2 آیت‌الله شاهرودی]</ref><ref>[http://www.qurantv.ir/web/quran/445?p_p_id=101_INSTANCE_Gyro&p_p_lifecycle=0&p_p_state=maximized&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-2&p_p_col_pos=1&p_p_col_count=2&_101_INSTANCE_Gyro_struts_action=/tagged_content/view_content&_101_INSTANCE_Gyro_redirect=/web/quran/445&_101_INSTANCE_Gyro_assetId=95034 شبکه قرآن]</ref><ref name="وب‌گاه حوزه علمیه قم">[http://www.hawzah.net/fa/questionview.html?QuestionID=11692&ListQuestionSubject=True&ListKeywordAlpha=True&SearchText=قنفذ وبگاه حوزه علمیه قم]</ref><ref name="وب‌گاه حوزه علمیه قم" /><ref>آیةالله حسین وحید خراسانی٬فاطمه حلقه وصل رسالت و امامت، مدرسة المام باقر العلوم٬چاپ اول ۱۳۹۱٬صفحه ۷۳ و ۷۴</ref> در مقابل [[محمدحسین فضل‌الله]] از مجتهدین و علمای شیعه لبنان در اواخر عمر در سخنرانی در لبنان، رویداد خانه فاطمه زهرا را غیر واقع و صحت آن را مشکوک دانست.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://fararu.com/fa/news/51228/پایان-فقیه-فتواهای-جنجالی|عنوان= پایان فقیه فتواهای جنجالی| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://shayeaat.ir/post/798 |عنوان= کلیپ رد هجوم به منزل حضرت زهرا (س)، توسط آیت اللهآیت‌الله سید حسین فضل‌الله| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.youtube.com/watch?v=8zIYf7a4pZ8|عنوان= رد افسانهٔ پهلوی شکسته زهرا توسط آیت اللهآیت‌الله فضل‌الله| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = رسول جعفریان|نشانی= http://www.ensani.ir/fa/content/48841/default.aspx|عنوان=لیبرال‌ها و انقلابی‌ها | ناشر =پرتال جامع علوم انسانی |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>

<blockquote>«این‌طور نبوده‌است که خلفا از آن حضرت به عنوان مشاور و وزیر دعوت به شرکت در اداره حکومت کنند و آن حضرت نیز بپذیرند و سپس این مطلب نشانی بر موافقت و همدلی حضرت با خلفا دانسته شود. بلکه خلفا … مردم را از تدبیر و درایت امیرالمؤمنین محروم کردند و آن حضرت در انزوای سیاسی و اجتماعی به کشاورزی و حفر چاه مشغول گشتند؛ و اگر گهگاه برای حل مشکلات به سراغ آن حضرت می‌رفتند از این جهت بود که برای باز شدنبازشدن گره‌ها چاره‌ای جز این نداشتند.»</blockquote><ref>بر آستانه غدیر (گفتارهایی با موضوع غدیر و امامت، مقاله "موضع امیرالمؤمنین در عصر خلفا")، دکتر سید محمد تقی نبوی، مؤسسه فرهنگی اعراف نور، زمستان ۸۰، صفحهٔ ۱۹</ref>

دانشنامه اسلام اهمیت تاریخی کشمکش‌های فاطمه با ابوبکر و عمر بر سر جانشینی محمد، پس از وفات او از جمله داستان قصد ورود ابوبکر و عمر به خانه علی را این‌گونه می‌شمارد.<ref name="EoI" />