حافظ: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌نشده] | [نسخهٔ بررسی‌نشده] |
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱۳۱:
== جهان‌بینی حافظ ==
[[پرونده:Hafezie Shiraz IRAN.jpg|بندانگشتی|آرامگاه حافظ در شیراز]]
حافظ در طول زندگی خود با بسیاری از سلاطین و درباریان تعامل داشت و با اهل علم و ادب و شعر هم هم‌نشینی داشت و از احوال صوفیان و درویشان زمانش هم باخبر بود اما خودش هرگز در هیچ از این گروه‌ها قرار نگرفت و اهداف و غرایض این سه گروه را پست و حقیر می‌دانست. کنایه‌های تلخ و تندی که در دیوانش به صوفیان فریبکار و سلاطین متظاهر به دین‌داری زده، اثباتی بر این ادعا هستند. حافظ بسیار بلند طبع بود و با این‌که خودش تنگ‌دست بود، آبروی فقط و قناعت را حفظ می‌کرد. خلوت‌گزین بود و ظاهری ساکت و آرام داشت امّا در باطن، روحی بسیار سرکش. از مادیات و دروغ و فریبکاری و تظاهر به دین‌داری به حدی تنفر داشت که رندی و قلندری را ستایش می‌کرد و خود را رند و خرابات‌گر می‌دانست. زیرا در خرابات دیگر کسی تظاهر به به صلاح و پارسایی نمی‌کند و در آن‌جا همه حقیقت وجودی خود را نشان می‌دهند. حافظ هیچ گناهی را سنگین‌تر از مردم‌فریبی و ریاکاری نمی‌دانست و همواره به افراد متنظاهر در اشعارش می‌تاخت. راهنمای زندگی حافظ در طریقت عشق است و معتقد بود عشق هدیه‌ای ازلی است و تنها راه رسیدن به کمال نیز عشق است و عالم هستی را جلوه‌گاه عشق می‌دانست.<ref>{{پک|مجتبائی|۱۳۹۳|ف=حافظ|ک=دانشنامهٔ جهان اسلام|رف=جهان‌اسلام}}</ref>
=== عشق و عرفان در شعر حافظ ===
در تفسیر و برداشت از اشعار حافظ، بیش‌تر از هر شاعر دیگری اختلاف نظر وجود دارد. با این‌که حافظ عرفان را به خوبی می‌دانسته، اما هیچ گاه اهل دستگیری و ارشاد نبوده و نه مرید کسی بوده و نه مریدی داشته. حتی در بسیاری از اشعارش هم کنایه و زخم زبان‌هایی به خرقه‌پوشی و صوفی‌گری زده. از همین رو، بخشی از دوست‌داران حافظ معتقدند که تمام اشعار او رندانه و کام‌جویانه و در مدح و ستایش شراب‌خواری و عاشقی است و زاهد و شیخ را نکوهش می‌کند. گروهی دیگر معتقدند که اشعاری که حافظ در دوران جوانی‌اش سروده، به مان معنای حقیقی می و عشق است امّا اشعاری که در کهن‌سالی گفته، سراسر مجاز از عشق الهی و احوالات عرفانی است. گروه دیگری اما معتقدند که اشعار حافظ متضمن معارف الهی و حقایق نامتناهی است و به همین دلیل او را لسان الغیب نامیده‌اند و اغلب شارحان پیشین اشعار حافظ نیز اشعار او را غالباً عرفانی و صوفیانه شناخته‌اند.<ref>{{پک|مجتبائی|۱۳۹۳|ف=حافظ|ک=دانشنامهٔ جهان اسلام|رف=جهان‌اسلام}}</ref>
=== مکتب رندی ===
| |||