عقل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عَقْل''' قوهٔ ادراکی است که با آن می‌توان به‌طور [[خودآگاهی|خودآگاهانه]] معنی‌ها را درک کرد، [[منطق]] به کار برد، [[واقعیت]]‌ها را سازماندهی کرد یا صحت آن‌ها را بررسی نمود و بر اساس اطلاعات موجود یا اطلاعات جدید، [[باور]]ها، شیوه‌ها یا [[نهاد اجتماعی|نهادهای اجتماعی]] را تغییر داد یا توجیه کرد.<ref>{{cite journal|last1=Kompridis|first1=Nikolas|year=2000|title=So We Need Something Else for Reason to Mean|journal=International Journal of Philosophical Studies|volume=8|issue=3|pages=271–295|doi=10.1080/096725500750039282}}</ref> عقل معمولاً یکی از خصوصیات قطعی [[طبیعت انسان]] به‌شمار می‌آید و ارتباط نزدیکی با فعالیت‌های مخصوص به انسان‌ها دارد؛ چیزهایی مانند [[فلسفه]]، [[علم]]، [[زبان]]، [[ریاضیات]] و [[هنر]]. گاهی اوقات برای اشاره به عقل از عبارت‌های [[عقلانیت|عقلانیت یا خردورزی]] استفاده می‌شود و در مواردی نیز در مقابل [[شهود]] از عنوان '''عقل گفتمانی''' استفاده می‌شود.

 

 

در [[علم اصول فقه]] در مذهب [[شیعه اثنی عشری]]، یکی دیگر از ادلّه استنباط احکام‌شرعی و قوانین حقوقی علاوه بر [[قرآن]] و [[سنت]] و [[اجماع]]، «عقل» است.<ref>شب خیز، محمد رضا، اصول فقه دانشگاهی، نشر لقاء، قم - ایران، اول، 1392 ه‍. ش</ref>

در این طبقه‌بندی صوفیان جایگاه خاص خودشان را دارند زیرا عقل فرمانبری صادق برای عشق است. درست است که در بدایات سلوک ممکن است که نفس به کمک عقل صوفی عاشق را گمراه سازد اما در انتها که لشکر عشق تمایلات نفسانی را شکست می‌دهد عقل بنده‌ای مفتون و خدمتگزاری صادق برای صوفی است.<ref>چهل کلام و سی پیام، دکتر [[جواد نوربخش]]، چاپ دوم، انتشارات یلدا قلم، تهران ۱۳۸۱، شابک: ۸-۲۶-۵۷۴۵-۹۶۴ صفحهٔ ۱۰۵.</ref>

== عقل عملی و نظری ==

هنگامی که نظری و عملی بودن را دربارهٔ دانش و معرفت به کار می‌بریم به آن [[حکمت|حکمت عملی و نظری]] می‌گوییم و اگر دربارهٔ قوه و نیرویی که منشأ این دانش است و عامل درک کننده معرفت‌هاست سخن بگوییم در این صورت می‌گوییم عقل عملی و [[عقل نظری]].

 

{{جهان‌بینی}}

{{فلسفه اسلامی}}

[[رده:استدلال]]

[[رده:مفهوم‌ها در منطق]]