حافظ: تفاوت میان نسخه‌ها

 

==== نام و نشان ====

براساس منابع نزدیک به روزگار حافظ، نام و لقب «شمس‌الدین» و تخلص «حافظ»، تنها عنوان‌هایی است که در زمان حیاتش به آن‌ها خوانده می‌شده‌است؛ و لقب‌ها و عنوان‌هایی مانند «خواجه»، «لسان‌الغیب»، «ترجمان الاسرار»، «مخزن المعارف السبحانیه»، «معدن اللطایف الروحانیه»، «عمدةالعارفین»، «قدوةالسالکین»، «سلطان الشعراء»، نسبت «شیرازی» و بسیاری دیگر پس از مرگ به او داده شده‌است.<ref>{{پک|سجادی|۱۳۹۰|ف=حافظ|ک=دائرةالمعارف اسلامی|ج=۱۹|ص=۵۸۶|رف=دائرةالمعارف۱۹}}</ref> [[محمد گلندام]]، از او با عنوان‌های «مولانا الاعظم»، «المرحوم الشهید»، «مفخر العلما»، «استاد نحاریر الادبا»، «شمس الملة و الدین» یاد می‌کند.<ref>{{پک|صفا|۱۳۶۹|ک=تاریخ ادبیات|ج=۳|ص=۱۰۶۵}}</ref> برخی پژوهشگران عنوان «خواجه» را به‌خاطر آن دانسته‌اند که او مدتی به امور دولتی و دیوانی اشتغال داشته‌است. این درحالی‌است که پیش از او برخی ادیبان، شاعران و عارفان به این عنوان خوانده شده‌اند. نامدارترین لقب او «لسان‌الغیب» است که به‌ظاهر نخستین بار در ''[[نفحات الانس]]'' [[جامی]] آمده‌است. پس از آن، در آثار برخی از دیگر نویسندگان مانند [[تذکرةالشعرا|تذکرةالشعرای]] [[دولتشاه سمرقندی|دولتشاه]] — که صد سال پس از حافظ نوشته شده — این لقب ذکر شده‌است. در نسخه‌ای از ''[[دیوان حافظ]]'' نیز — که تحت‌نظر [[ابوالفتح میرزا]] فرزند [[سلطان حسین بایقرا]]، و با مقدمه و خوشنویسی [[عبدالله مروارید]] تصحیح و تنقیح شده — این عنوان برای خود دیوان استفاده شده‌است.<ref>{{پک|سجادی|۱۳۹۰|ف=حافظ|ک=دائرةالمعارف اسلامی|ج=۱۹|ص=۵۸۶|رف=دائرةالمعارف۱۹}}</ref>