ابن سینا: تفاوت میان نسخه‌ها

|تاریخ_مرگ = ۳۱ خرداد ۴۱۶<ref name="Islam p. 562" />(در سن ۵۷ سالگی)

http://www.encyclopedia.com/topic/Avicenna.aspx</ref><ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=Sajjad Rizvi|کد زبان=en-US|تاریخ=|وبگاه=Internet Encyclopedia of Philosophy|نشانی=http://www.iep.utm.edu/avicenna/|عنوان=Avicenna (Ibn Sina)|بازبینی=2017-09-27}}</ref> [[همه‌چیزدان]]،<ref>{{cite book|last1=Kusky|first1=Timothy M.|last2=Cullen|first2=Katherine E.|title=Encyclopedia of Earth and Space Science|date=2010|publisher=Infobase Publishing|isbn=978-1-4381-2859-7|page=817|url=https://books.google.com/books?id=vMk4t21fOvoC&pg=PA817&dq=Persian+polymath&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi1sOSZtM3UAhVGLVAKHdjECKUQ6AEISDAH#v=onepage&q=Persian%20polymath&f=false|language=en|quote=ibn sina (Avicenna in Latinized form), a Persian polymath ...}}</ref> [[پزشک]]، [[ریاضی‌دان]]، [[منجم]]، [[فیزیک‌دان]]، [[شیمی‌دان]]، [[روان‌شناس]]، [[جغرافی‌دان]]، [[زمین‌شناس]]، [[شاعر]]، [[منطق دان]] و [[فیلسوف]]<ref name="Nori">{{یادکرد کتاب | زبان=فارسی | سال=۱۳۷۹ | شابک=۹۶۴–۵۷۰۴–۲۱–۹ | عنوان=جلوه علی علیه اسلام در ادبیات فارسی | تاریخ بازبینی=۱۵ ژوئیه ۲۰۱۲ | مکان=ساری | ناشر=نشر زهره | نام=نظام الدین | نام خانوادگی=نوری کوتنایی}}</ref> [[مردم ایرانی|ایرانی]]<ref name="Paul Strathern 2005 58" /><ref name="Brian Duignan 2010 89" /><ref name="Michael Kort 2004 24" /><ref name="encislam.brill.nl" /><ref>{{cite book|last1=Daly|first1=Jonathan|title=The Rise of Western Power: A Comparative History of Western Civilization|date=2013|publisher=A&C Black|isbn=978-1-4411-1851-6|page=18|url=https://books.google.com/books?id=9aZPAQAAQBAJ&pg=PA18&dq=Persian+polymath&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi1sOSZtM3UAhVGLVAKHdjECKUQ6AEIUzAJ#v=onepage&q=Persian%20polymath&f=false|language=en|quote=The Persian polymath Ibn Sina (981–1037) consolidated all of this learning, along with Ancient Greek and Indian knowledge, into his The Canon of Medicine (1025), a work still taught in European medical schools in the seventeenth century.}}</ref> و از مشهورترین و تأثیرگذارترینِ [[فیلسوف]]ان و [[دانشمند]]ان [[ایران‌زمین]] است که به ویژه به دلیل آثارش در زمینه [[فلسفه ارسطویی]] و [[پزشکی]] اهمیت دارد. وی نویسنده [[کتاب شفا]] یک [[دانشنامه]] [[علمی]] و [[فلسفی]] جامع است و ''[[قانون در طب|القانون فی الطب]]'' یکی از معروف‌ترین آثار [[تاریخ]] [[پزشکی]] است.<ref>A) "Avicenna", in [[دانشنامه بریتانیکا]]، Concise Online Version, 2006 ([http://www.britannica.com/eb/article-9011433/Avicenna]);{{سخ}}B) D. Gutas, "Avicenna", in [[دانشنامه ایرانیکا]]، Online Version 2006, ([http://www.iranicaonline.org/articles/avicenna-xi LINK]); excerpt: "That he should have written poems in Persian, his native and everyday language, is probable"{{سخ}}C) Ibn Sina ("Avicenna") Encyclopedia of Islam. 2nd edition. Edited by P. Berman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Henrichs. Brill 2009. Accessed through Brill online: www.encislam.brill.nl (2009) Quote: "He was born in 370/980 in Afshana, his mother's home, near Bukhara. His native language was Persian."{{سخ}}D) Charles Lindholm,"The Islamic Middle East: Tradition and Change", Wiley-Blackwell, 2002. (2nd edition) " excerpt from pg 277: "Iranian Platonic philosopher".{{سخ}}E) Fayz, M. Getz. "Avicenna" in Sandra Clayton-Emmerson (2005), Key Figures in Medieval Europe: An Encyclopedia (Routledge Encyclopedias of the Middle Ages). Routledge. pg 54: "The Persian philosopher, poet, and physician Ibn Sina (Abu Ali al-Husayn ibn Abdullah ibn Sina) is known in the west as Avicenna. He was born in Bukhara and died in Hamada, Persia".{{سخ}}F) Joyce Moss, " Middle Eastern literatures and their times", Volume 6 of World Literature and Its Times: Profiles of Notable Literary Works and the Historical Events that Influenced Them.

وی ۴۵۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشته‌است که شمار زیادی از آن‌ها در مورد [[پزشکی]] و [[فلسفه]] است. [[جرج سارتن]] در کتاب تاریخ علم وی را یکی از بزرگترین اندیشمندان و دانشمندان پزشکی می‌داند.<ref name="Zahoor">[[جرج سارتن|George Sarton]], ''Introduction to the History of Science''.{{سخ}}(Dr. A. Zahoor and Dr. Z. Haq (1997).[http://www.cyberistan.org/islamic/Introl1.html#sarton1 Quotations From Famous Historians of Science, Cyberistan.)]</ref> همچنین وی او را مشهورترین دانشمند دیار ایران می‌داند که یکی از معروف‌ترین‌ها در همهٔ زمان‌ها و مکان‌ها و نژادها است.<ref>{{cite encyclopedia|last=|first=| authorlink=|title=Avicenna |year=۱۹۱۱| encyclopedia=1911 Encyclopædia Britannica|accessdate=۲۰۱۱–۱۱–۰۹|location=|publisher=|url=http://encyclopedia.jrank.org/AUD_BAI/AVICENNA.html| archiveurl = http://www.webcitation.org/6DxxVfQNj | archivedate = 26 January 2013}}</ref> هم چنین وی در زمره فیلسوفان بزرگ جهان قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en-US|تاریخ=|وبگاه=Famous Philosophers|نشانی=http://famous-philosophers.com/avicenna/|عنوان=Avicenna Facts & Biography|بازبینی=2017-09-27}}</ref> دانشنامهٔ فلسفهٔ اینترنتی، ابن سینا را تأثیرگذارترین فیلسوف جهان پیش از دوران مدرن معرفی می‌کند.<ref name=":0" />

او علم منطق را از استادش [[ابو عبدالله ناتلی]] آموخت. او کسی را نداشت که از وی [[علوم طبیعی]] یا [[داروسازی]] را فرا بگیرد و پزشکان مشهور از دستورکارهای او پیروی می‌کردند. البته وی در فراگیری علم [[متافیزیک]] [[ارسطو]] دچار مشکل شد که تنها به کمک [[اغراض مابعدالطبیعه]] [[فارابی]] توانست آن را بفهمد. او امیر خراسان را از یک بیماری سخت نجات داد. امیر خراسان در ازای این کار اجازه داد که ابن سینا از کتابخانه باشکوه مخصوص شاهزادگان [[سامانیان|سامانی]] استفاده کند. در سن ۱۸ سالگی، ابن سینا بر بسیاری از علومی که بعدها شناخته شدند، تسلط یافت. پیشرفت‌های بعدی وی، مرهون استدلالهای شخصی وی بود.<ref name="EI" />

ابن سینا از جرجان به ری مهاجرت کرد و در دستگاه حکومتی حاکم آل بویه [[مجدالدوله دیلمی|مجدالدوله رستم]] وارد شد. مادر مجدالدوله [[سیده ملک خاتون|سیده]]، دستی پشت پرده در تصمیم گیریهای حکومتی بود. ابن سینا با مهارتی که در پزشکی داشت، از [[نخبگان]][[سیاسی]] که به مجدالدوله مشاوره می‌دادند پیشی گرفت و به وی نزدیک‌تر شد. ابن سینا مجدالدوله را که مبتلا به [[مالیخولیا]] شده بود، مداوا نمود.<ref name="Iranica" />

ابن سینا در [[ری]] بود تا [[شمس‌الدوله دیلمی|شمس‌الدوله]] حاکم [[آل بویه]] (برادر مجدالدوله) در ذیقعدهٔ ۴۰۵ ه‍.ق /آوریل ۱۰۱۵ م. به آنجا حمله کرد. ابن سینا به دلایل نامعلوم به [[قزوین]] مهاجرت کرده و سپس وارد [[همدان]] گردید. وی سپس برای درمان شمس‌الدوله احضار گردید و به اجبار وزیر وی شد و تا مرگ شمس‌الدوله در ۴۱۲ ه‍.ق /۱۰۲۱ م. در این سمت باقی ماند. یک بار در این دوران ابن سینا با لشکریان امیر درگیر شد. پس از مرگ شمس‌الدوله، [[سماءالدوله دیلمی|سماءالدوله]] روی کار آمد و از ابن سینا خواست تا در جایگاهش باقی بماند؛ ولی ابن سینا تمایلی به این موضوع نداشت و در انتظار فرصتی برای ترک آن دیار بود. او پنهانی با علاءالدوله حاکم [[آل کاکویه]] نامه نگاری کرد که دیوان آل بویه در همدان و مخصوصاً [[تاج‌الملک ابونصر ابراهیم بن بهرام کوهی]] وزیر [[کرد]] آل بویه به وی ظنین گردیده، به اتهام خیانت در قلعه‌ای در [[فرجان]] ابن سینا را زندانی کردند. ابن سینا ۴ ماه زندانی بود تا اینکه علاءالدوله به همدان تاخت و سلطنت سماءالدوله را پایان داد و ابن سینا از زندان آزاد شد. علاءالدوله به ابن سینا پیشنهاد منصبی در همدان را داد که نپذیرفت. چندی بعد ابن سینا تصمیم به مهاجرت به اصفهان گرفت و در لباس صوفیان به همراه برادرش، ابوعبید جوزجانی و دو برده به آنجا رفت.<ref name="Iranica" />

=== در اصفهان (۴۲۸–۴۱۵ هجری/۱۰۳۷-‍‍۱۰۲۴۱۰۳۷–۱۰۲۴ میلادی) ===

علاءالدوله، ابن سینا را با عزت و احترام پذیرفت و ابن سینا در [[اصفهان]] سکنی گزید و سالهای پایانی عمرش را در خدمت وی گذراند و در بیشتر سفرها با وی همراه بود. در یکی از این سفرها به همدان در سال ۴۲۸ هجری، ابن سینا مبتلا به [[قولنج]] شد که دائماً به آن مبتلا می‌گشت و در اثر آن درگذشت و در [[همدان]] به خاک سپرده شد و [[آرامگاه بوعلی‌سینا]] هم‌اکنون در این شهر قرار دارد.<ref name="Iranica" />