در سال ۱۳۱۶ که [[ایران]] به ده [[استان]] تقسیم شده بود، بخش اعظم این استان منجملهاز جمله [[تبریز]] به همراه [[استان اردبیل]] و [[شهرستان آستارا]]، [[استان سوم]] (به مرکزیت [[تبریز]])را تشکیل می‌دادند. [[شهرستان مراغه]] و بعضی شهرستان‌های اطراف کنونی اش بخشی از [[استان چهارم]] (به مرکزیت [[ارومیه]])بودند. [[شهرستان مراغه]] و شهرستان‌های اطراف کنونی اش بعدها به این استان ملحق گردیدند، اما[[شهرستان آستارا]] در ۱۳۳۹ از آذربایجان شرقی جدا و به [[گیلان]] ملحق شد و این استان امتیاز اتصال به [[دریای خزر]] از دست داد، [[استان اردبیل]] نیز تا سال ۱۳۷۲ بخشی از آذربایجان شرقی بود که در این سال از این استان جدا و به استانی مستقل تبدیل گردید.
