ایالات فدرال میکرونزی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Saeedshahi (بحث | مشارکتها) جز ویرایش بهوسیلهٔ ابرابزار: |
||
خط ۳:
{{جعبه اطلاعات کشور|
| نام اصلی =
| نام فارسی رسمی =
| نام عادی = میکرونزی
| تصویر پرچم =Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg
| تصویر نشان ملی = Coat of arms of the Federated States of Micronesia.jpg
| شعار ملی =
| سرود ملی = [[میهنپرستان میکرونزی]]{{سخ}}
| نقشه = Micronesia on the globe (small islands magnified) (Polynesia centered).svg|thumb|200px
| پایتخت = [[پالیکیر]] |latd=۶|latm=۵۵|latNS=N|longd=158|longm=۹|longEW=E
| بزرگترین شهر = [[ونو (میکرونزی)|ونو]]<ref>{{cite book|title=Summary Analysis of Key Indicators: from the FSM 2010 Census of Population and Housing | |url=http://prism.spc.int/images/census_reports/FSM_2010_Census_Indicators_Final.pdf |publisher=Division of Statistics, Office of SBOC |location=Palikir |page=8 |access-date=16 March 2018 |via=Prism (SPC)}}</ref>
| زبان رسمی = [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]
| نوع حاکمان = • [[رئیسجمهور ایالات فدرال میکرونزی|
| نام حاکمان = [[پتیر ام. کریستین]]{{سخ}}[[یوسیوو جورج]]
| نحوه تشکیل = استقلال
خط ۲۲:
| رتبه مساحت = ۱۸۸ام
| درصد آبها = جزئی
| سال
| جمعیت = ۱۰۴٬۹۳۷
| رتبه جمعیت = ۱۹۲ام
خط ۲۹:
| سال تولید ناخالص داخلی = [[۲۰۱۱ (میلادی)]]
| تولید ناخالص داخلی = ۳۱۰ میلیون [[دلار آمریکا]]
| رتبه تولید ناخالص داخلی =
| سرانه تولید ناخالص داخلی = ۳۰۰۰ دلار آمریکا
| رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی =
| سال شاخص توسعه انسانی = [[۲۰۱۵ (میلادی)]]
| شاخص توسعه انسانی = ۰/۶۳۸ ({{نارنجی|متوسط}})<ref name="HDI">{{cite web |url = http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title = 2016 Human Development Report |date=2016 |accessdate = 21 March 2017 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref>
خط ۳۹:
| کد واحد پول = USD
| منطقه زمانی = GMT
| منطقه زمانی تابستانی =
| utc = [[یوتیسی ۱۰:۰۰+]] و [[یوتیسی ۱۱:۰۰+]]
| کد بینالمللی خودرو =
| دامنه اینترنتی = [[.fm]]
| پیششماره تلفنی = ۶۹۱
خط ۵۱:
| موارد مربوط به تشکیل = [[پیمان اتحادیه آزاد]]
}}
'''ایالات فدرال میکرونزی''' که
[[پرونده:Map of the Federated States of Micronesia CIA.jpg|بندانگشتی|نقشه ایالات فدرال میکرونزی]]
اگرچه مساحت کل ایالات فدرال میکرونزی بسیار کم است اما بیش از {{convert|۲۶۰۰۰۰۰|km2|sqmi}} از پهنه اقیانوس آرام را میپوشاند و باعث میشود که این کشور چهاردهمین [[منطقه انحصاری اقتصادی]] در جهان باشد.<ref>[https://www.economist.com/blogs/graphicdetail/2016/01/daily-chart-10?fsrc=scn/fb/wl/bl/dc/st/dropsintheocean The Economist]</ref> [[پایتخت]] این کشور شهر [[پالیکیر]] در جزیره پُناپی است. بزرگترین شهر آن [[ونو (میکرونزی)|ونو]] در [[تالاب چوک|تالاب چوئوک]] است.
مرکز هر یک از چهار ایالت، از یک یا چند جزیره اصلی مرتفع پدید آمده و همه آنها به جز کُسرائه، چندین جزیره دور افتاده دارند. ایالات فدرال میکرونزی، خارج از میکرونزی در بخشی از [[جزایر کارولین]] گسترده شده که شامل هزاران جزیره<nowiki/> کوچک تقسیم شده، میان چندین کشور میشوند. واژه
ایالات فدرال میکرونزی در گذشته، بخشی از [[قلمرو تراست جزایر اقیانوس آرام]] بود که مدیریت آن به عنوان [[قلمرو تراست سازمان ملل متحد]] به آمریکا سپرده شده بود. در ۱۰ مه [[۱۹۷۹ (میلادی)]] [[قانون اساسی ایالات فدرال میکرونزی|قانون اساسی]] آن اجرایی شد و در ۳ نوامبر [[۱۹۸۶ (میلادی)]] بر پایه [[پیمان اتحادیه آزاد]] با آمریکا به صورت کشور مستقل
== تاریخ ==
خط ۶۴:
پیشینیان میکرونزی، چهار هزار سال پیش در آن منطقه ساکن شدند. در گذر زمان، یک سامانه نیمه متمرکز رئیسِ قبیلهای به یک فرهنگ مذهبی و اقتصادی متمرکز در یَپ تبدیل شد.
[[نان مدال]] شامل گروهی از آبخوستهای انسانساخته کوچک میشد که با شبکهای از کانالها به یکدیگر وصل میشدند. این تمدن
کاشفان اروپایی-در [[سده ۱۶ (میلادی)]] نخستین [[پرتغال|پرتغالیها]] در جستجوی جزایر ادویه ([[اندونزی]]) و سپس [[اسپانیا|اسپانیاییها]] وارد جزایر کارولین شدند. اسپانیاییها [[مجمعالجزایر]] کارولین را به [[هند شرقی اسپانیا]] به پایتختی [[مانیل]] افزودند و در [[سده ۱۹ (میلادی)]] چندین پست مرزی و مرکز مذهبی در آن دایر کردند. در [[۱۸۸۷ (میلادی)]] شهر
پس از شکست [[امپراتوری اسپانیا]] در [[جنگ آمریکا و اسپانیا]]، امپراتوری اسپانیا این آبخوستها را به [[امپراتوری آلمان]] با [[پیمان ۱۸۹۹ آلمان-اسپانیا]] به قیمت ۲۵ میلیون [[پزوتا]] (۱۷ میلیون [[مارک طلایی آلمان]]) فروخت. امپراتوری آلمان این منطقه را به [[گینه نو آلمان]] افزود.
[[پرونده:German new guinea 1888 1899.png|جایگزین=|بندانگشتی|نقشه [[گینه نو آلمان]] پیش (آبی) و پس از (قرمز) [[پیمان ۱۸۹۹ آلمان-اسپانیا]]]]
در هنگام [[جنگ جهانی اول]] این منطقه به اشغال [[امپراتوری ژاپن]]
در هنگام [[جنگ جهانی دوم]] بخش مهمی از ناوگان ژاپنیها در تالاب چوئوک مستقر بود. در فوریه [[۱۹۴۴ (میلادی)]] با [[عملیات هیلستن]] یکی از سرنوشتسازترین نبردهای جنگ در چوئوک
پس از جنگ جهانی دوم در [[۱۹۴۷ (میلادی)]] با [[قطعنامه ۲۱ شورای امنیت]] مدیریت این منطقه با نام قلمرو تراست جزایر اقیانوس آرام به آمریکا واگذار شد.
خط ۸۰:
== سیاست ==
{{اصلی|سیاست ایالات فدرال میکرونزی}}
ایالات فدرال میکرونزی بر پایه [[قانون اساسی ایالات فدرال میکرونزی]] مصوب ۱۹۷۹ اداره میشود که [[حقوق بشر]] پایه را تضمین کرده و سه قوه را از هم جدا میکند. سامانه [[تکمجلسی]] [[کنگره ایالات فدرال میکرونزی]] چهارده عضو دارد که با بیشترین رای انتخاب میشوند. چهار [[سنا|سناتور]] هر یک نماینده یک ایالت برای چهار سال هستند. دیگر سناتورها بر پایه مجموع جمعیت هر منطقه انتخاب میشوند. [[رئیسجمهور ایالات فدرال میکرونزی]] و [[معاون اول رئیسجمهور ایالات فدرال میکرونزی]] از میان چهار عضو ایالتی کنگره و به انتخاب اعضای کنگره برای یک دوره چهار ساله انتخاب میشوند. جای خالی
=== امور دفاعی و خارجه ===
خط ۸۸:
ایالات فدرال میکرونزی یک کشور مستقل با دولت خود مختار در اتحاد آزاد با آمریکا است. آمریکا مسئولیت دفاع کامل از ایالات فدرال میکرونزی را بر عهده دارد. واحد نظارت دریایی، عملیات شبه نظامی و یک واحد [[پلیس آبی]] را مدیریت میکند. پیمان اتحادیه آزاد به [[قانون شهروندی ایالات فدرال میکرونزی|شهروندان ایالات فدرال میکرونزی]] اجازه میدهد<ref>[https://wayback.archive-it.org/all/20081001231147/http://www.us-army-info.com/pages/pdfs/enlistment_standards.pdf U.S. Military Enlistment Standards]</ref> تا بدون داشتن شهروندی یا اجازه اقامت دائم در آمریکا به عضویت [[نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکا]] در آیند، در آمریکا کار کنند و از برنامههای فنی و اقتصادی آمریکا بهرهمند شوند.
ایالات فدرال میکرونزی با ۵۶ کشور رابطه دارد. به پیشنهاد آمریکا عضویت ایالات فدرال میکرونزی در ۹ اوت [[۱۹۹۱ (میلادی)]] با [[قطعنامه ۷۰۳ شورای امنیت]] در سازمان ملل متحد پذیرفته شد. در ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۱ مجمع عمومی سازمان ملل متحد با قطعنامه ۴۶/۲ این عضوریت را
=== تقسیمات کشوری ===
خط ۱۳۲:
=== مناقشه ارضی ===
اسپانیا بر [[آبسنگ حلقوی]] [[کاپینامارنگی]] ادعای مالکیت دارد. در [[۱۸۸۵ (میلادی)]] در هنگام نزاع بین [[امپراتوری استعماری آلمان]] و اسپانیا بر سر جزایر کارولین، با دستور [[پاپ]] [[لئون سیزدهم]]، گروهی [[کاردینال]]، مالکیت اسپانیا بر جزایر کارولین و [[پالائو]] را به عنوان بخشی از [[هند شرقی اسپانیا]] بررسی کرده و در ۱۷ دسامبر آن سال
[[پرونده:Kapingamarangi_ISS006.jpg|بندانگشتی|[[آبسنگ حلقوی]] [[کاپینامارنگی]] از دید [[ایستگاه فضایی بینالمللی]]]]
«پاستور سانتوس» رساله خود را در ۱۹۴۸ به دولت اسپانیا داد. در ۱۲ ژانویه ۱۹۴۹ در شورای وزیران اسپانیا، [[وزارت امور خارجه، اتحادیه اروپا و همکاری (اسپانیا)|وزیر امور خارجه اسپانیا]] اعلام کرد که این موضوع گام نخست آگاهی مردمی را
وزیر امور خارجه اسپانیا، به دلیل نگاه مردم و دیدگاههای آنان در مطبوعات، درخواست مالکیت کاپینگامارانگی را به اطلاع شورای وزیران رساند. این وزارتخانه
اما تا کنون
ایالات فدرال میکرونزی، کاپینامارنگی را بخشی از خاک خود میداند و بر آن کنترل [[دفاکتو]] دارد.
خط ۱۴۴:
== جغرافیا ==
{{اصلی|جغرافیای ایالات فدرال میکرونزی}}
ایالات فدرال میکرونزی از ۶۰۷ آبخوست تشکیل شده که در یک پهنه مجمعالجزایری به درازای {{convert|۲۹۰۰|km|mi}} در جزایر کارولین در خاور فیلیپین گسترده
این آبخوستها در چهار ایالت تقسیم شدهاند. نام این ایالتها یَپ، چوئوک (تا پیش از ژانویه ۱۹۹۰
▲این آبخوستها در چهار ایالت تقسیم شدهاند. نام این ایالتها یَپ، چوئوک (تا پیش از ژانویه ۱۹۹۰ "تروک" نامیده میشد)، پُناپِی (تا پیش از نوامبر [[۱۹۸۴ (میلادی)]] "پُناپی" نامیده میشد)، و کُسرائه (در گذشته "کوسائی" نامیده میشد) است. در [[پرچم ایالات فدرال میکرونزی]] این چهار ایالت با چهار [[ستاره]] سفید نشان داده شدهاند.
== ترابری ==
{{اصلی|ترابری در ایالات فدرال میکرونزی|فهرست فرودگاههای ایالات فدرال میکرونزی}}
[[پرونده:YapAirport.jpg|بندانگشتی|[[فرودگاه بینالمللی یپ]]]]
در ایالات فدرال میکرونزی چهار فرودگاه بینالمللی وجود دارند:
* [[فرودگاه بینالمللی پوناپی]] در [[پوناپی]] (آبخوست اصلی ایالت پُناپی)<ref>{{Cite web|url=http://www.ict.fm/civilaviation/pohnpei.html|title=Federated States Of Micronesia (FSM)
* [[فرودگاه بینالمللی چوک]] در [[تالاب چوک]] (آبخوست اصلی ایالت چوئوک)<ref>{{Cite web|url=http://www.ict.fm/civilaviation/chuuk.html|title=Federated States of Micronesia (FSM) Division of Civil Aviation l Chuuk International Airport (TKK) (PTKK) Weno Island, Micronesia|date=7 August 2018|website=Federated States of Micronesia Division of Civil Aviation|last=|first=|archive-url=https://web.archive.org/web/20180808033120/http://www.ict.fm/civilaviation/chuuk.html|archive-date=7 August 2018|dead-url=no|access-date=7 August 2018}}</ref>
* [[فرودگاه بینالمللی کوسرای]] در کوسرائی<ref>{{Cite web|url=http://www.ict.fm/civilaviation/kosrae.html|title=Federated States of Micronesia (FSM) Division of Civil Aviation l Kosrae International Airport (KSA) (PTSA) , Kosrae Island, Micronesia|date=7 August 2018|website=Federated States of Micronesia Division of Civil Aviation|last=|first=|archive-url=https://web.archive.org/web/20180808033533/http://www.ict.fm/civilaviation/kosrae.html|archive-date=7 August 2018|dead-url=no|access-date=7 August 2018}}</ref>
سطر ۱۵۸ ⟵ ۱۵۹:
== اقتصاد ==
{{اصلی|اقتصاد ایالات فدرال میکرونزی}}
فعالیت اقتصادی در ایالات فدرال میکرونزی بیشتر شامل [[کشاورزی]] و [[ماهیگیری]] میشود. به غیر از [[فسفات]] عیار بالا، آبخوستها منابع معدنی کمی برای بهرهبرداری دارند. کشتیهای [[چین|چینی]] در [[دهه ۱۹۹۰ (میلادی)]] به ماهیگیری [[ماهی تن]] در آبهای ایالات فدرال میکرونزی میپرداختند. امکان بهرهگیری از صنعت [[گردشگری]] وجود دارد اما دور افتادگی آبخوستها و کمبود وسایل ترابری، مانع از توسعه میشوند. کمک مالی از سوی آمریکا منبع اصلی درآمد است. بین سالهای ۱۹۸۶ تا [[۲۰۰۱ (میلادی)]]{{update inline}} آمریکا ۱/۳ میلیارد [[دلار آمریکا]] به ایالات فدرال میکرونزی کمک کرد. [[اطلاعاتنامه جهان]] وابستگی زیاد به آمریکا را از نگرانیهای ایالات فدرال میکرونزی میداند.<ref name=":0" /> جدا افتادگی جغرافیایی و توسعه اندک زیرساختها از مشکلات توسعه بلند مدت هستند.<ref>{{cite web|url=https://www.un.org/special-rep/ohrlls/sid/SIDS-states/profiles/fed_st_micronesia.htm|title=Federated States of Micronesia|accessdate=17 November 2012|publisher=United Nations|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121130043513/http://www.un.org/special-rep/ohrlls/sid/SIDS-states/profiles/fed_st_micronesia.htm|archivedate=November 30, 2012|deadurl=yes|df=}}</ref>
[[پرونده:Operation Christmas Drop 2008 081219-F-6911G-440.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|[[نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا]] در [[عملیات انداختن کریسمس]] سال [[۲۰۰۸ (میلادی)]] که در آن بستههای کمکهای انسانی و کادوهای [[کریسمس]] از هواپیما به پایین انداخته میشوند. این عملیات هر سال از سال [[۱۹۵۲ (میلادی)]] انجام میشود.]]
== جامعه ==
=== جمعیتشناسی ===
{{اصلی|جمعیتشناسی ایالات فدرال میکرونزی}}
مردم بومی که بیشتر میکرونزیایی هستند از گروههای قومی گوناگونی پدید آمدهاند. نزدیک به
از دهه ۱۹۹۰ یک تبعیض در حال گسترش برای آمریکاییها، استرالیاییها، [[اروپا]]<nowiki/>ییها، و اهالی چین و فیلیپین وجود
[[پرونده:Micronesia_demography.png|بندانگشتی|نمودار [[جمعیتشناسی]] ایالات فدرال میکرونزی به صورت [[زایمان]] به ازای هر ۱۰۰۰ نفر تا سال [[۲۰۰۵ (میلادی)]] بر پایه دادههای سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد ([[فائو]])]]
=== زبانها ===
[[زبان انگلیسی]] زبان رایج و دولتی و [[آموزش متوسطه]] و تدریس در [[دانشگاه]] است. خارج از شهرهای مرکز ایالت، بیشتر به زبانهای محلی، سخن گفته میشود. همچنین [[زبان چوکیای]]، [[زبان کوسرائیایی]]، [[زبان پوناپیایی]]، [[زبان یاپیایی]]، [[زبان یولیتیایی]]، [[زبان ولئاییایی]]، [[زبان نوکوئورو]]، و [[زبان کاپینگامارانگی]] نیز صحبت میشود.<ref name=":0" />
دیگر زبانهای مورد استفاده، [[زبان پینگلاپی]]، [[زبان ناتیکی]]، [[زبان ساتاوالی]]، [[زبان پولووات]]، [[زبان مرتلوکی]]، [[زبان موکیلی]] هستند.
=== مذهب ===
{{اصلی|مذهب در ایالات فدرال میکرونزی}}
بسیاری از میکرونزیاییها پیرو آیین [[مسیحیت]] هستند. چندین [[فرقه]] [[پروتستانتیسم|پروتستان]] و چندین [[کلیسای کاتولیک]] رومی در هر یک از ایالتها وجود دارند. ریشه بیشتر گروههای پروتستان به مبلغان [[کنگرهگرایان]] آمریکایی
در ایالتهای چوئوک و یَپ
[[پرونده:Pohnpei_Kolonia_Church.jpg|بندانگشتی|یک [[کلیسای کاتولیک]] در [[کولونیا (میکرونزی)]] مرکز [[ایالت پوناپی|ایالت پُناپی]]]]
بیشتر مهاجران، کاتولیکهای فیلیپین هستند که به کلیساهای کاتولیک محلی پیوستهاند. مذهب [[ایگلسیا نی کریستو]] مسیحی فیلیپین نیز یک کلیسا در پُناپی دارد. در [[دهه ۱۸۹۰ (میلادی)]] در آبخوست پُناپی اختلاف بین مذهبها و تغییر رهبران مذهبی به جدایش گروههای مذهبی و پیدایش خط جداکننده فیزیکی میان آنها انجامید که تا امروز نیز وجود دارد. بیشتر پروتستانها در نیمه باختری آبخوست زندگی میکنند. درحالیکه کاتولیکها در نیمه خاوری زندگی میکنند. مبلغان مذهبی ادیان بسیاری، دین خود را آزادانه تبلیغ میکنند. قانون اساسی ایالات فدرال میکرونزی آزادی ادیان را تضمین میکند و دولت ایالات فدرال میکرونزی در عمل به این اصل وفادار است. در سال ۲۰۰۷ [[حکومت فدرال ایالات متحده آمریکا]] هیچ گزارشی بر سوء استفاده یا تبعیض بر پایه دین دریافت نکرد.<ref name="report" />
=== سلامت ===
آبسنگ حلقوی [[پینگلاپ]] به خاطر شیوع [[کوررنگی]] کامل ([[آکروماتوپسیا]]) (با نام محلی "ماسکون") قابل توجه است. نزدیک به
== فرهنگ ==
خط ۱۹۰:
هر یک از چهار ایالت، فرهنگ و سنت خاص خود را دارند. اما فرهنگی مشترک و پیوندهای فرهنگی با ریشه چند صد ساله وجود دارند. همانندیهای فرهنگی شامل توجه به [[خانواده گسترده]] و سامانه قبیلهای است که در همه آبخوستها یافت میشود.
[[پرونده:Ulithi-Dancers.jpg|بندانگشتی|مردم [[آبسنگ حلقوی]] [[یولیتی]] در حال خوشامدگویی]]
آبخوست یَپ به خاطر [[واحد پول]] سنگی خود ([[سنگ رای]]) زبانزد است. این [[پول]]، شکل [[دایره]] با سوراخی در وسط دارد که معمولاً از جنس کلسیت بوده و [[قطر (دایره)|قطر]] آن تا {{convert|۴|m|ft}} نیز میرسد. بومیان ساکن آبخوست صاحب هر یک از پولها را میشناسند و برای پرداخت، لزوماً آنها را جابجا نمیکنند. پنج گونه اصلی پول وجود دارد: ممبول، گاو، رای، یار، و رِنگ. قطر پول رِنگ تنها {{convert|۳۰|cm|in}} است. ارزش این پولها به اندازه و تاریخ آنها بستگی دارد. بسیاری از آنها از دیگر آبخوستها مانند گینه نو آورده شدهاند. اما بیشتر آنها در دوره باستان از پالائو آورده شدهاند. نزدیک به
میکرونزی مرکز تمدن نان مدال است. نان مدال، مرکز مراسم مذهبی میکرونزی خاوری است که به عنوان [[میراث جهانی یونسکو]] ثبت شده اما به دلیل خطر فجایع طبیعی، در فهرست بناهای
=== ادبیات ===
در ایالات فدرال میکرونزی چند [[نویسنده]] ادبی وجود دارند.<ref>[http://guam.mvarietynews.com/index.php?view=article&id=4591:seeking-micronesian-literary-writers&option=com_content&Itemid=2 "Seeking Micronesian literary writers"], ''Marianas Variety'', February 18, 2009 {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140928150350/http://guam.mvarietynews.com/index.php?view=article&id=4591:seeking-micronesian-literary-writers&option=com_content&Itemid=2|date=September 28, 2014}}</ref> در سال
{{درگاه|جغرافیا|اقیانوسیه|میکرونزی}}
== جستارهای وابسته ==
* [[قانون شهروندی ایالات فدرال میکرونزی]]
* [[گذرنامه ایالات فدرال میکرونزی]]
* [[قلمروهای ایالات متحده آمریکا]]
== پانویس ==
|