استان سیستان و بلوچستان: تفاوت میان نسخه‌ها

یکی از معروف‌ترین کباب‌های [[بلوچی]] تنورچه است . «تنورچه» نیز نام خود را از محل پخت خود گرفته‌است. تنورچه را معمولاً به دو صورت آماده پذیرایی می‌کنند. یکی به شکل سیخ زدن گوشت گوسفند و دیگری به شکل کامل کباب شده (قوزی). در هر دو روش نیاز به تنور است. در روش سیخ زدن، گوسفندی را ذبح و گوشت آن را به قطعات درشت خرد می‌کنند. سپس هر قطعه بزرگ را به سیخی از چوب نخل می‌کشند. سیخ‌ها را زمانی در تنور قرار می‌دهند که زغال‌های دورن تنور گداخته و قرمز شده باشند. در این مرحله اگر بخواهند کباب مورد نظر آبدار شود ظرفی از آب را روی زغالها درون تنور قرار می‌دهند. سیخ‌ها را دور تا دور ظرف آب به دیواره تنور ایستاده قرار می‌دهند. این کار باعث می‌شود گوشت به اصطلاح بخارپز هم بشود. بعد از این مرحله در تنور را با سینی یا هر وسیله دیگری که مقاوم در برابر حرارت باشد می‌پوشانند و روی آن را با کاهگل می‌پوشانند. البته تنور مثل همه تنورها از زیر ورودی هوا داردو این حالت را بین ۴۵ دقیقه تا ۱ساعت نگاه می‌دارند. البته باز هم این زمان به گوشت‌های به سیخ کشیده شده بستگی دارد. سپس نوبت به صرف آن کباب مخصوص استان می‌رسد. این کباب را به تنهایی یا با پلو سفید سرو می‌کنند. در روش دیگر طبخ، یک گوسفند را متناسب با اندازه تنور ذبح کرده و دورن آن را خالی می‌کنند. پس از آماده شدن گوسفند آن را با نخی مناسب که در برابر حرارت از بین نرود می‌بندند. سپس آن را درون تنوری که زغالهایش گداخته است قرار می‌دهند. باز هم باید درِ تنور را با کاهگل بپوشانند و همان زمان را به انتظار بنشینند.

 

این کار روشی برای نگهداری گوشت در بین قوم بلوچ بوده‌است. اینک نیز این روش متداول است. ماحصل این نوع نگهداری هم به تنهایی قابل خوردن است و هم به عنوان گوشت استانبلی سیستان و بلوچستان. معمولاً اواسط پاییز و با رو به سرما گذاشتن هوا گوسفندان را پروار کرده و از یکسو برای گرفتن روغن حیوانی و از سوی دیگر برای تهیه گوشت از آن استفاده می‌کردند. گرچه اینک نیروی برق و دستگاه‌های خنک‌کننده از قبیل یخچال به زندگی همه وارد شده‌است اما همچنان این کار انجام می‌گیرد. البته زمان دیگری نیز هست که مردم استان برای تهیه [[تباهگ]] دست به کار می‌شوند و آن زمان «عید قربان» است که گوشت قربانی فراوان می‌شود. در این روش پودر انار و نمک را به گوشت اضافه می‌کردند و ماحصل آن را بعد از اندکی که نور آفتاب برآن می‌تابید درون مشک ریخته و می‌بستند. این گوشت بعد از مدتی قابل خوردن بود. علاوه بر این همین گوشت را برای تهیه استانبلی استان استفاده می‌کنند.

 

* [[شکند گمانیک ویچار]]، هدایت، ۱۳۲۳

 

* تاریخ هرودوت، [[هرودوت]]، [[وحید مازندرانی]]

* جغرافیایی استرابو، [[استرابو]]، نجیب اله تورایانا

* تاریخ اسکندر، کنت کورث، قرن اول میلادی، باردون ۱۹۴۸

 

* المسالک و الممالک، [[ابن خردادبه]]، ۸۶۴ م، حسین قره چانلو، ۱۳۷۰

* فتوح البلدان، [[بلاذری]]، ۸۶۹ م، [[آذرتاش آذرنوش]]، ۱۳۶۴

* پوشاک و زیور آلات استان سیستان وبلوچستان، حمیده یعقوبی،انتشارات تفتان ،۱۳۹۲

 

* ضمیمه کتاب مسافرت به بلوچستان و سند از [[پاتینجر]]، [[کریستی]]، ۱۸۱۶ م، [[حسن احمدی کرویق|حسن احمدی]]، ۱۳۷۸

* سفرنامه پاتینجر، هنری پاتینجر، شاپور گودرزی، کتابخانه ملی ایران، ۱۳۴۹