امین‌الله حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''امین‌الله آندره حسین''' (زاده ۳۰ خرداد ۱۲۸۴ خورشیدی در [[سمرقند]] یا [[عشق‌آباد|عشق آباد]]- درگذشت ۱۸ مرداد ۱۳۶۲ خورشیدی در [[پاریس]]) [[آهنگساز]] ایرانی‌تبار ساکن [[فرانسه]] بود.او جزو مشهورترین موسیقی دانان ایرانی در جهان است و شاید او را بتوان نخستين آهنگساز پيشروی ايران دانست که آفريده هايش در رپرتوار ارکسترهای بين المللی قرار گرفته و به دفعات به اجرا در آمده است.<ref name="bbc.com">{{یادکرد وب|عنوان=BBCPersian.com|نشانی=http://www.bbc.com/persian/arts/story/2006/02/060224_pm-aminollah-hossein.shtml|وب‌گاه=www.bbc.com|بازبینی=2019-03-03}}</ref> اورا میتوان همانند گروه پنج به سرپرستی [[میلی بالاکیرف|بالاکيرف]] در روسيه،[[ژان سیبلیوس|ژان سيبليوس]] در فنلاند،امانوئل اوفايا اسپانيایی، و [[بدریخ اسمتانا|بدريخ اسمتانا]] چکی را می توان در رده آهنگسازان رومانتيک ملی که احساسات ميهن پرستانه در آفريده هايشان نمایان است، قرار داد .<ref name="bbc.com"/><ref name="kalam.se">{{یادکرد وب|عنوان=Untitled Document|نشانی=http://www.kalam.se/t-aminollah-asar.htm|وب‌گاه=www.kalam.se|بازبینی=2019-03-03}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=BBCPersian.com|نشانی=http://www.bbc.com/persian/arts/story/2006/02/060224_pm-aminollah-hossein.shtml|وب‌گاه=www.bbc.com|بازبینی=2019-03-03}}</ref><ref>همان.</ref>

امین‌الله آندره حسین در تاریخ دوم فوریه [[۱۹۰۵ (میلادی)|۱۹۰۵]] مطابق با خرداد ۱۲۸۴ خورشیدی به دنیا آمد.درباره‌ي محل تولد امين‌الله حسين که در تذکره‌ها، «سمرقند» ذکر شده و خود اوهم اين مساله را ضمن يک مصاحبه‌ي راديويي تاييد کرده است، جاي ترديد وجود ندارد. زيرا تا آنجا که قدماي عشق‌آباد به خاطر دارند خانواده‌ي او پس از ترک ايران، مقيم عشق‌آباد شد و به نظر مي‌رسد که حسين بايستي در همان عشق‌آباد زاده شده باشد. شايد که امين الله حسين، سمرقند را به آن دليل به عنوان زادگاه خود ذکر کرده که نزد غربيان شهرت بيشتري دارد تا عشق‌آباد که از شهرت چنداني برخوردار نيست.امين‌الله حسين پس از استقرار در فرانسه و گزينش آن کشور به عنوان اقامتگاه دايم، نام آندره را، بر نام ايراني خود افزود و از آن پس به نام امين‌الله آندره حسين شناخته شد.<ref name="ReferenceA">{{یادکرد وب|عنوان=Untitled Document|نشانی=http://www.kalam.se/t-aminolla.htm|وب‌گاه=www.kalam.se|بازبینی=2019-03-03}}</ref>

خانواده اش خانواده‌ای ایرانی بازرگان و متعین که از امیری به حسین تغییر نام داده بودند و به‌علت شرایط نابسامان سیاسی و اجتماعی آن روزِ [[ایران]]، از [[گلپایگان]] به شهر سمرقند، که یکی از شهرهای [[امپراتوری روسیه]] بود، کوچ کرده بودند که او در همان شهر زاده شد.پدر امين‌الله، معروف به '''احمد آقا حسين اُف'''، نَسَب آذربايجاني داشت. او مردي تاجر و سرمايه‌دار بود که در اواخر عمر، به ايران بازگشت و زندگي خود را در تنهايي سپري کرد. مادر امين‌الله به نام '''حوريه'''، فرزند آقاميرزا عبدالوهاب از اهالي سبزوار بود.حوريه و خانواده‌اش در سالهاي کودکي به عشق‌آباد کوچ کرده بودند.احمد آقا و حوريه داراي سه پسر و يک دختر بودند به اسامي امين‌الله،محمود،ذبيح‌الله و ملکه<ref>{{یادکرد وب|عنوانname=Untitled Document|نشانی=http://www.kalam.se/t-aminolla.htm|وب‌گاه=www.kalam.se|بازبینی=2019-03-03}}<"ReferenceA"/ref>.زبان مادری امین‌الله حسین [[زبان فارسی|فارسی]] بود، اما ته‌لهجهٔ [[ترکی آذری|آذری]] نیز داشت.<ref />

درواقع تنها منبع درآمد حسین تصنیف [[موسیقی فیلم]] بود و اکثر آثارش در این زمینه به فیلم‌های کارگردانی شده توسط فرزندش روبر حسین مربوط می‌شود. بعدها در سال‌های دههٔ [[۱۹۷۰ (میلادی)|۱۹۷۰]] از کمک‌های مالی [[فرح پهلوی]] هم بهره‌مند شد.وی سرانجام در نهم اوت [[۱۹۸۳ (میلادی)|۱۹۸۳]] مطابق با ۱۸ مرداد ۱۳۶۲ خورشیدی در پاریس درگذشت.يک سال پيش از آن نيز حالتي بيمارگونه داشت. مدتي هم در بيمارستان بستري گرديد. اين همان سالي است که تعطيلات بر روي يخ را نوشت. او در هنگام مرگ، ۷۸ سال داشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوانname=Untitled Document|نشانی=http://www."kalam.se"/t-aminollah-asar.htm|وب‌گاه=www.kalam.se|بازبینی=2019-03-03}}</ref>

موسیقی حسین آکنده‌است از نغمه‌های ایرانی.او تار را در حد استادی می‌نواخت. فارسی را به خوبی صحبت می‌کرد و می‌نوشت. بهترین آثار او که اکثرشان برنامه‌ای هستند، یا تم ایرانی دارند، یا داستان ایرانی، یا هر دو. دو سمفونی حسین، آریا و پرسپولیس، از کوچ آریایی‌ها به سرزمین پارس و بعد شکوه و عظمت [[هخامنشیان]] حکایت دارد.موسيقی امين الله حسين را می توان موسيقی رومانتيک ملی به شمار آورد که درنيمه دوم قرن نوزدهم و نيمه اول قرن بيستم، در همه جای دنيا دوره شکوفايی رومانتيسيسم با رنگ و بوی ملی بود که زير تاثير جنبش های ملی و استقلال طلبانه پديد آمده بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوانname=BBCPersian.com|نشانی=http://www."bbc.com"/persian/arts/story/2006/02/060224_pm-aminollah-hossein.shtml|وب‌گاه=www.bbc.com|بازبینی=2019-03-03}}</ref>

امين الله حسين نيز با آنکه چندان در ايران نزيسته بود، ولی دورادور به ايران عشق می ورزيد و اين عشقش را در آفريده های خود باز می تابانيد. با اين ويژگی که به دليل اقامت دوره جوانی در روسيه موسيقی ملی گرای آن ديار بر او تاثير می گذاشت.از آن گذشته نیز موسيقی کمابيش پيشرفته در جمهوری آذربايجان نيز توجه او را به سوی خود جلب می کرد. برهمه اين ها بايد شيوه های آهنگ نويسی فرانسويان را نيز افزود.ترکيب متوازنی از اين تاثيرات، در واقع محتوای ملی - رومانتيک آثار حسين را به وجود می آورد.تکنيک آهنگسازی امين الله حسين بسيار ساده و روان است و شنيدن آثار او برای کسانی که سال ها از وطن دور افتاده اند، آرامش نوستالژيک و غمگنانه فراهم می آورد.آفريده های عمده امين الله حسين، جز آنها که پيش از اين ياد کرديم عبارت است از سه کنسرتو برای پيانو و ارکستر، دو سمفونی، اتودهای بی شمار و سمفونيک و قطعاتی برای پيانو، تئاتر و فيلم.همه آفريده های او، پس از اجرا با تحسين جمع شنوندگان و نيز نامداران روبرو شده، اجرای آن ها بارها تکرار شده و بعضی از آن جايی دائمی در رپرتوار های بزرگ پيدا کرده است و از آن گذشته نیز تاکنون بسياری از آثار حسين بر روی صفحه و ديسک ضبط شده است. به اين ترتيب امين الله حسين را بايد در صدر فهرست موسيقی دانان پيشرو ايران جای داد که راه هايی برای عرضه موسيقی ملی در عرصه های جهانی پيدا کرده اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوانname=Untitled Document|نشانی=http://www.kalam.se/t-aminolla.htm|وب‌گاه=www.kalam.se|بازبینی=2019-03-03}}<"ReferenceA"/ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=امین الله حسین؛ مردی که «خرابه های تخت جمشید» را به صدا در آورد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f4_Art_Artists_Aminollah_Hussein_Iran_music/2058507.html|وب‌گاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-03-03|کد زبان=fa}}</ref>

[[سعدی حسنی|سعدي حسني]]، مولف تاريخ موسيقي در باره‌ي امين‌الله حسين مي‌نويسد که موسيقي او، اغلب به ياد وطن تصنيف شده و در همه‌ي آثارش، عشق و علاقه‌ي وي به ايران پيداست. با اين حال، او  هنوز در پاريس اقامت دارد و با تحولي که در ايران صورت گرفته، هم‌آهنگي نکرده‌است. تکنيک موسيقي او، ساده و روان است. وي شيوه‌ي روسي و فرانسوي را به هم آميخته و در بعضي آهنگ‌ها تحت تاثير نغمه‌هاي آذربايجاني واقع‌شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوانname=Untitled Document|نشانی=http://www."kalam.se"/t-aminollah-asar.htm|وب‌گاه=www.kalam.se|بازبینی=2019-03-03}}</ref><blockquote>روزنامه‌ي پاري‌ژور فرانسه، در شماره‌ي سيزدهم ژوئيه 1970، ضمن مطلبي تحت عنوان بازگشت آندره حسين به اصل مي نويسد که اين روزها،آندره حسين، باعرضه‌ي دو صفحه‌ي سي و سه دور به بازار، شامل راپسودي ايراني، نيايش زرتشت و من وطنم را دوست دارم، بازگشتي مضاعف به اصل خود داشته است.اين نوشته‌ي روزنامه‌ي فرانسوي،انسان را به ياد مولوي مي‌اندازد که گفته است:</blockquote><blockquote>'''هرکسي کو دور ماند از اصل خويش'''</blockquote><blockquote>'''بازجويد روزگار وصل خويش'''</blockquote><blockquote>روزنامه ي پاري‌ژور در مطلبي ديگر مي‌نويسد:روبر حسين، از هنرمندان هنر تئاتر و سينماي فرانسه، فرزند امين‌الله حسين است. او ساختن موسيقي متن فيلم‌هايي را که کارگرداني مي‌کرد، به پدر مي‌سپرد.فيلم‌هاي روبر حسين از قبيل '''''کينه‌توز'''''، '''''طعم خشونت'''''، '''''يک طناب يک کلت''''' و چند فيلم ديگر، امضاي آندره حسين را دارند.<ref>{{یادکرد وب|عنوانname=Untitled Document|نشانی=http://www."kalam.se"/t-aminollah-asar.htm|وب‌گاه=www.kalam.se|بازبینی=2019-03-03}}</ref></blockquote><blockquote>'''هنري مالرب''' نقاد سرشناس ديگري که همزمان با حسين مي‌زيسته،در روزنامه‌يکورير دوپاري اين عقیده را ابراز مي‌دارد: ما با موسيقي اصيل ايراني و فواصل آن که به مراتب پرشمارتر از فواصل غربي است، آشنا هستيم. هنگام گوش دادن به راپسودي‌هاي حسين که مجموعه‌اي از خيالپردازي هاي او در زمينه‌هاي فرهنگ بومي و نياکاني است، اين احساس به ما دست مي‌دهد که مانند مونتسکيو فرياد برآوريم «آه .آه. آقاي حسين، آيا شما ايراني هستيد؟اين غيرممکن است. چگونه مي‌توان ايراني بود و اين اهنگ‌ها را نوشت!آندره چنان نغمات فولکلوريک ايراني را در لايه‌‌اي از هارموني غربی قرار مي‌دهد که ديگر قابل شناسايي نيست...»<ref>{{یادکرد وب|عنوانname=Untitled Document|نشانی=http://www."kalam.se"/t-aminollah-asar.htm|وب‌گاه=www.kalam.se|بازبینی=2019-03-03}}</ref></blockquote><blockquote>ناشر کمپاني فرانسوي، '''لوسين مايار''' روي صفحه‌اي که شامل سمفوني پرسپوليس است،حسين را  اينگونه مي‌ستايد: او، همانند يک مُغ و به لطف قريحه‌ي آهنگسازي خويش، خط سيري را که روشنايي روز طي مي‌کند،پشت سر گذاشته‌است.در طنين نوشته‌هاي او، بازتاب پرستش خورشيدکهن را مي‌توان يافت. حسي از افسون تمدني ديرينه سال، در سراسر کارهاي او موج می‌زند.او موسيقيداني است که ريشه‌ها را جستجو مي‌کند و ارزش‌هاي جاري در شعر ايران بزرگ را تميز مي‌دهد.</blockquote><blockquote>'''رنه دومي نيل''' نقّاد هنري نشريه‌ي لوموند درباره‌ي امين‌الله حسين چنين اظهار نظر می‌کند: در مينياتورهاي ايراني، روح پارسي را مي‌توان مجسم ديد. هنر حسين، انسان را به گذشته‌اي زنده و نشاط‌بخش مي‌برد که همچنان از نسلي به نسل ديگر منتقل شده‌است.مجموعه‌اي که او فراهم آورده‌است، از يک شخصيت برازنده، يک زبان موسيقي اصيل، پاک، روشن و يک احساس قوي حکايت دارد که بلافاصله به قلب راه مي‌يابد.</blockquote><blockquote>او همچنين از زبان صميمي، تازگي شيوه‌ي ترکيب و رنگ‌آميزي ماهرانه‌ي موسيقي حسين صحبت مي‌کند.وي پس از حضور در جشنواره‌اي که به افتخار امين‌الله حسين برپا شده بود، مي‌نويسد:در اين اصوات که بر بافت موسيقي کلاسيک غربي استوار است، جان ايران را متبلور ديدم. کشوري که در زير آسمان آبي و بر زمين سخت و خشکش، زيباترين گلهاي سرخ جهان مي‌رويد. خصلت مردم اين سرزمين، همچون گلهاي سرخ آن آميزه‌اي از احساسات افراط آميز و نرم و لطافت بار است.و شگفت آن‌که حسين نيز بازتاب اين تضادها و تناقض هاست. در سمفوني شن‌ها،آرامش اندوهگين دشت‌هاي بي‌کرانه،ناگهان با همهمه‌ي گردبادي افسارگسيخته درهم مي‌ريزد.پرداختن به چنين درونمايه‌اي،پس از تجربه‌ي موفق بورودين، دل و جرأت مي‌خواسته‌است.مهارت حسين در تقسيم وظايفي حساس بين سازهاي مختلف، تحسين‌انگيز است. گويي او، رنگين‌کماني از نواها در آسمان مي‌آرايد.<ref>{{یادکرد وب|عنوانname=Untitled Document|نشانی=http://www."kalam.se"/t-aminollah-asar.htm|وب‌گاه=www.kalam.se|بازبینی=2019-03-03}}</ref></blockquote>

باله‌ي به سوي نور

رقص چَرکَسي

آرزوها

سوداگر پروانه نم‌نم پاييز  

اي وطن ترا دوست دارم

* '''قطعات براي آواز'''