ماجرای مک‌فارلین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ماجرای ایران–کُنترا''' {{انگلیسی|Iran Contra affair}} که به '''ماجرای مک‌فارلِیْن''' و '''ماجرای ایران گیت''' نیز معروف است، یک [[رسوایی سیاسی]] است که در ایالات متحده آمریکا از [[۲۰ اوت]] [[۱۹۸۵ (میلادی)|۱۹۸۵]] تا [[۴ مارس]] [[۱۹۸۷ (میلادی)|۱۹۸۷]] (۲۹ مرداد ۱۳۶۴ – ۱۳ اسفند ۱۳۶۵) بمدت یکسال و نیم، در دور دوم ریاست جمهوری [[رونالد ریگان]] رخ داد. مقامات دولت ریگان به‌طور مخفیانه، با فروش تسلیحات به [[ایران]]، که در محاصره تسلیحاتی بود، کمک‌رسانی کردند.<ref>[http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB210/ ''The Iran-Contra Affair 20 Years On'']. The National Security Archive (George Washington University), 2006-11-24</ref> آنان امیدوار بودند که بدین‌وسیله آزادی [[بحران گروگان‌گیری لبنان|گروگان‌های آمریکایی]] را تضمین کرده و شورشیان [[کنتراها]]ی [[نیکاراگوئه]] را تأمین بودجه کنند. تأمین بودجهٔ کنتراها از سوی دولت آمریکا بر اساس لایحه بولند، از سوی کنگره ممنوع اعلام شده بود.

 

 

این رسوایی با عملیاتی به منظور آزادسازی هفت گروگان آمریکایی که در [[لبنان]] اسیر [[عماد مغنیه]] بودند آغاز شد. این گروه شبه نظامی پیوندهایی با [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] داشت.{{مدرک}} برنامه‌ریزی شده بود که انبارهای سلاحهای [[اسرائیل]] را به ایران ارسال کند، و آنگاه آمریکا انبارهای تسلیحات اسرائیل را از نو تأمین کرده و وجه آن را از اسرائیل دریافت کند. دریافت کنندگان ایرانی قول دادند هر چه در توان شان باشد را برای آزادسازی گروگان‌های آمریکایی انجام دهند.<ref name="reagan no-bbc"/>

==== فاش‌سازی ====

در [[۳ نوامبر]] [[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]] (۱۲ آبان ۱۳۶۵) یک روزنامه لبنانی به نام الشراع نوشت که [[رابرت مک‌فارلین]] مشاور امنیت ملی ریگان در یک مأموریت مخفیانه به همراه یک کیک و یک انجیل امضاء شده توسط ریگان به [[تهران]] سفر کرده تا از طریق فروش سلاح به ایرانیان از کمک آنان برای آزادی گروگان‌های آمریکایی در لبنان استفاده کند. کسی که این اطلاعات را در اختیار الشراع قرار داده بود [[سید مهدی هاشمی (پاسدار)|شیخ سید مهدی هاشمی]] مسوول نهاد نهضتهای آزادیبخش سپاه و از نزدیکان آیت‌الله منتظری قائم مقام رهبری بود و وی نیز این اطلاعات را از [[فتح‌الله امید نجف‌آبادی|امید نجف آبادی]] دریافت کرده بود.

به دنبال انتشار گزارش الشراع، هاشمی رفسنجانی که آن زمان [[رئیس مجلس شورای اسلامی]] بود با توصیه آیت‌الله خمینی فردای آنروز در مراسم سالگرد ۱۳ آبان در سفارت سابق آمریکا به تشریح سفر مک فارلین و همراهانش به ایران پرداخت. اعتماد مردم به اقدامات آیت‌الله خمینی موجب جلوگیری از اعتراضات مردمی در ایران شد؛ ولی برخی رجال سیاسی مخالف، نارضایتی خود را با این مسئله اعلام کردند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=37061|عنوان=سفر مک فارلین به ایران|تاریخ بازبینی=۰۲ اکتبر ۲۰۱۳}}</ref>

 

=== رسوایی در اسرائیل ===

این ماجرا در [[اسرائیل]] نیز موجب جنجال بسیار شد.{{مدرک}} در دهم دسامبر همان سال، [[شیمون پرز]] در دفاع از شرکت اسرائیل در [[ماجرای ایران–کنترا]] پاسخ داد:<ref>''Peres says US initiated Iran deal, Israel just went along''. Ruth Sinai. Acssociated Press. Dec. 10, 1986.</ref>{{نقل قول|اینکه ما به ایرانیان اسلحه بدهیم فکر خود آمریکاییان بود. ما فقط به درخواست واشینگتن وارد شدیم.}}

 

== تأثیر تجهیزات آمریکایی در افزایش توان نظامی ایران ==

== منابع ==

{{چپ‌چین}}

* Nikki R. Keddie, Modern Iran: Roots and Results of Revolution, Yale University Press, 2003.

* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =Parsi| نام =Trita| پیوند نویسنده =تریتا پارسی| عنوان =Treacherous Alliance: The Secret Dealings of Israel, Iran, and the United States| سال =2007| ناشر =Yale University Press|مکان = | شابک = | صفحه =118-120| پیوند =https://books.google.com.br/books?id=yaH3YN5-DmsC&pg=PA119&dq=tow+Trita&hl=en&sa=X&ei=towCVY6oEY_jsASnoYCoAQ&ved=0CBwQ6AEwAA#v=onepage&q=tow%20Trita&f=false| تاریخ بازبینی =3.13.2015|زبان=en}}

 

{{رونالد ریگان}}

[[رده:آمریکا در ۱۹۸۶ (میلادی)]]

[[رده:آمریکا در ۱۹۸۷ (میلادی)]]