گنجعلی خان: تفاوت میان نسخه‌ها

 

'''گنج‌علی خان''' از حکام مشهور زمانِ [[شاه عباس بزرگ|شاه عباس]] صفوی است که از سال ۱۰۰۵ تا ۱۰۳۴ هجری قمری بر [[کرمان]] فرمانروایی و آثار و بناهای زیادی بنا کرد و در آبادی این منطقه کوشش کرد.<ref>{{یادکرد وب|وب‌گاه=kerman.oghaf.ir|نشانی=http://kerman.oghaf.ir/news/view-151944.aspx|عنوان=موقوفه بزرگ گنجعلیخان کرمان|بازبینی=2018-09-21}}</ref><ref>{{cite web|title=ʿGANJ-ʿALĪ KHAN |url=http://www.iranicaonline.org/articles/ganj-ali-khan|work=online edition|publisher=Encyclopædia Iranica}}</ref> گنج‌علی خان از افراد یکی از طوایف ایران، یعنی طایفه «زیک» بود. این طایفه را [[فردیناند یوستی|یوستی]] یکی از [[هفت خاندان ممتاز ساسانی|هفت دودمان قدیم زمان اشکانی و ساسانی]] دانسته‌است<ref name=":0">{{یادکرد ژورنال|عنوان=گنجعلی خان|ژورنال=نشریه دانشکده ادبیات اصفهان|ناشر=دانشکده ادبیات اصفهان|تاریخ=۱۳۴۳|صفحه=۶۵|زبان=|شاپا=|doi=|پیوند=http://ensani.ir/storage/Files/20110209091142-%C2%A0%20(7).pdf|تاریخ دسترسی=}}</ref><ref name="شهبازي">{{یادکرد دانشنامه|نویسنده=A. Shapur Shahbazi |پیوند نویسنده=علیرضا شاپور شهبازی|مقاله={{unicode|SASANIAN DYNASTY}} |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/sasanian-dynasty|دانشنامه=[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]|ناشر=online edition|شابک=|جلد=|سال=July 20, 2005|تاریخ بازبینی=October 09 , 2012|زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6rwdu6z6U | تاریخ بایگانی = 14 July 2017}}</ref>و اخیراً آنان را از یکی از طوایف کرد دانسته‌اند.<ref name=":0" /> از خدمات به جا مانده وی می‌توان به [[مجموعه گنج‌علی خان]] اشاره کرد.[[علیرضا شاپور شهبازی|شاپور شهبازی]] در دانشنامه ایرانیکا واسپوهران (هفت خاندان پارتی و ساسانی) را این‌گونه نام می‌برد: وَراز، کارن، سورن، مهران، اسپندیاث، زیک و نهابِد.<ref name="شهبازي" />

== زندگی‌نامه ==

آن روزهایی که عباس میرزا (همان شخصی که بعدها [[شاه عباس]] شد) در هرات تحت نظر بود، گنج‌علی بیگ از امرای زیک در جرگ خدام مخصوص و معتبر درگاه شاهزاده بود و از کمال کاردانی به هر خدمتی که مأمور شدی حسن کفایت ظاهر کردی. قرار بود به دستور شاه اسماعیل دوم عباس میرزا هم مثل سایر شاهزادگان بقتل برسد. اما در همان روز خبر مرگ شاه رسید(۹۸۵ه. ق. ۹۵۵ه. ش. ۱۵۷۷م) و علیقلیخان شاملو و مرشد قلیخان استاجو و همین گنج‌علی بیگ شاهزاده را حفظ کردند و بعدها او را بطرف پایتخت حرکت دادند. در مشهد بود که مرشد قلیخان لقب خانی به گنج‌علی بیگ داد و او گنج‌علی خان شد.<ref>[http://www.ketabname.com/main2/lists/from_this_author.php?id=10-2-1-3&chlang=fa بخش ویژهٔ تألیفات و آثار مربوط به دکتر محمدابراهیم باستانی پاریزی]</ref>