دادائیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹)
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹)
خط ۶:
کشف این کلمه به اعضای گوناگون محفل [[کاباره ولتر]] نسبت داده شده‌است.
 
واژهٔ «دادا» در زبان فرانسه به معنی «اسب اسباب‌بازی» است. همچنین معنای «همه یا هیچ» نیز از آن استنباط می‌شود. برخی آن را به معنای «بابا» در مقابل ماما دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب | تاریخ بازبینی=۲۳ مه ۲۰۱۴ | صفحه=ص ۱۲۵ | نام کتاب=فرهنگ اصطلاحات ادبی | چاپ=دوم}}</ref> در یکی از زبان‌های آفریقایی نیز به معنای «دم گاو» آمده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب | تاریخ بازبینی=۲۳ مه ۲۰۱۴ | صفحه=ص ۲۰۵ | نام کتاب=آشنایی با مکتب‌های ادبی | چاپ=اول}}</ref> البته هیچ‌یک از این معانی با مکتبی که در ذیل به تعریف آن خواهیم پرداخت، ارتباطی ندارد.
این واژه در واقع با باز کردن فرهنگ لغت و دیدن اولین لغت، به صورت کاملاً اتفاقی انتخاب شده‌است.
 
خط ۲۶:
اشعار دادائیست‌هاست: «بلوری از فریاد مضطرب می‌اندازد روی صفحه‌ای که خزان. خواهشمندم گردی نیم بیان مرا به هم نزنید. غیر ذی‌فقار.
شامگاهان آرامی حسن و جمال دوشیزه‌ای که آب پاشی راه مرداب را تغییر شکل می‌دهد».<ref name="فرهنگ اصطلاحات ادبی">{{یادکرد کتاب | تاریخ بازبینی=۲۳ مه ۲۰۱۴ | صفحه=ص ۱۲۶}}</ref>
[[نمایش‌نامه]] های آن‌ها نیز عجیب و مضحک بود. به گفته یکی از اعضای این مکتب، در یکی از نمایش‌ها «روی صحنه عده‌ای با کوبیدن دسته کلید به جعبه‌ای فلزی، موسیقی متن درست می‌کردند که حاضران را تا سر حدّ جنون به خشم می‌آورد. صدایی از زیر یک کلاه بزرگ، اشعار [[ژان آرپ]] را می‌خواند. [[هولزنبک]] با فریادی که هر آن شدیدتر می‌شد، شعرهای خودش را می‌خواند و [[تزارا]]، ریتم یکنواختی را روی طبل می‌نواخت. بعد او و [[هولزنبک]] در حالی که صدای خرس درمی‌آوردند، دور صحنه می‌رقصیدند.»<ref>{{یادکرد کتاب | تاریخ بازبینی=۲۳ مه ۲۰۱۴ | صفحه=ص ۵۶۸ | عنوان کتاب=دانشنامهٔ ادب فارسی | چاپ=سوم}}</ref>
 
=== هنرمندان ===
خط ۴۶:
 
=== پایان و تأثرات ===
اگر چه عقاید و رفتار دادائیست‌ها مبتنی بر ویرانگری و نقض همه امور عقلانی و قوانین اجتماعی بود، اما در پس این ویرانگری، آن‌ها در پی خلق دنیایی زیبا و عاری از جنگ و نفرت بودند. به عقیده آن‌ها هنرمند باید در پی خلاقیت باشد و این خلاقیت را در وجود خود جستجو کند. سنت‌های گذشته نباید ذوق و قریحه او را محدود سازد.<ref>{{یادکرد کتاب | تاریخ بازبینی=۲۳ مه ۲۰۱۴ | صفحه=ص ۵۵۳ | عنوان کتاب=مکتب‌های ادبی و هنری | چاپ=سوم}}</ref>
 
دادا، جنبش هنری که به عنوان طغیانی در برابر سرخوردگی‌های ناشی از جنگ جهانی اول بود، تا ۱۹۲۲ ادامه یافت. [[پل ویریلیو]] متفکر فرانسوی دادائیسم را نتیجه واکنش هنرمندان اتریشی به ارزش‌های محافظه کارانه در میانه جنگ جهانی اول می‌داند و معتقد است دادائیسم شورشی علیه ارزش‌های مسلط آن زمانه بوده‌است. پس از مدتی دادائیسم که ریشه در مکتب‌هایی چون [[امپرسیونیسم]]، [[کوبیسم]] و [[فوتوریسم]] داشت، با تغییراتی که در جهان‌بینی و نگرش اعضای آن به وجود آمد، زمینه ایجاد مکتب [[سوررئالیسم]] را فراهم آوردند. نخستین پایه‌گذاران مکتب [[سوررئالیسم]] کسانی بودند که روزی در مکتب دادائیسم فعالیت داشتند. [[آندره برتون]] (Andre Breton) یکی از این افراد است. به همین ترتیب، ویریلیو ظهور [[سوررئالیسم]] پس از جنگ جهانی اول و در دهه ۱۹۲۰ را واکنش هنرمندان فرانسوی به وحشی گری‌های جنگ جهانی اول می‌دانست.<ref>احسان شاه قاسمی (۱۳۹۲). پدیدارشناسی پل ویریلیو. نشریه جهانی رسانه، پاییز و زمستان ۱۳۹۲ - شماره ۱۶. http://gmj.ut.ac.ir/Attachments/20143912358676.pdf</ref> دادا هر چند عمر کوتاهی داشت و فقط در چند شهر متمرکز بود، تأثیر فوق‌العاده‌ای از خود به جای گذاشت، و موجب شد که جنبش‌های هنر پیشتاز، میثاق‌ها، ارزش‌های فرهنگی دیرینه را به چالش گیرند. دادا از جمله حرکت‌های مهمی بود که جنبش [[فراواقع‌گرایی]] (سورئالیسم) در [[پاریس]] از آن نشأت گرفت.<ref name="لینتن۱۳۸۲، ص ۴۹۲" />