سیاه‌چاله کلان‌جرم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Gesher11 (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱:
[[پرونده:Black hole - Messier 87.jpg|بندانگشتی|نخستین نما از سیاه‌چاله یسیاه‌چالهٔ کلان‌جرم ۶/۵ میلیارد برابر پرجرم تر از خورشید در تاریخ ۱۰ آوریل ۲۰۱۹ از مرکز کهکشان M87]]
 
[[پرونده:rxj1242 comp.jpg|بندانگشتی|بالا: یک نقاشی تخیلی از یک سیاه‌چاله کلان‌جرم در حال بلعیدن یک ستاره. پایین: تصاویری که اعتقاد بر این است سیاهچاله کلان‌جرم مرکز کهکشان RXJ 1242-11 باشد. چپ: پرتو ایکس، راست: در نور مرئی.<ref>[http://chandra.harvard.edu/photo/2004/rxj1242/ Chandra:: Photo Album:: RX J1242-11:: 18 Feb 04<!-- Bot generated title -->]</ref>]]
خط ۱۱:
|doi=10.1038/nature01121
|pmid=۱۲۳۸۴۶۹۰
|arxiv = astro-ph/0210426 |bibcode = 2002Natur.419..694S}}</ref>([[کمان ای*]] با جرم سه میلیون [[جرم خورشیدی]]<ref name="Springer" />) نیز یافت شود<ref>{{Cite journal
| last = Antonucci| first = R.
| year = ۱۹۹۳
خط ۳۴:
و به همین دلیل هرچه سیاه‌چاله پرجرم‌تر باشد چگالی آن کمتر است و همچنین به علت بزرگ بودن [[افق رویداد]]، [[نیروی تیدال]] سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم به طرز قابل ملاحظه‌ای کمتر است.
 
جرم این سیاه‌چاله‌ها به خاطر بلعیدن اجرام دور خود همواره افزایش می‌یابد و این بلعیدن موجب فعال شدن ظاهر مرکز سیاه‌چاله در [[طیف الکترومغناطیسی]] و مخصوصاً انرژی بالا می‌شود به همین دلیل تصور می‌رود این سیاه‌چاله مسئول فعالیت قوی [[اختروش]]‌ها باشند.<ref>{{یادکرد کتاب | عنوان=Oxford Dictionary of Astronomy | ناشر=[[انتشارات دانشگاه اکسفورد|Oxford University Press]] | نویسنده=Ridpath, Ian | پیوند نویسنده=ایان ردپیت | سال=۲۰۱۰ | isbn=۹۷۸-۰-۱۹-۹۲۱۴۹۳-۸ | صفحات=۴۸۴}}</ref> درخشندگی سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم در اختروش‌ها بین ده تا صدبرابر درخشندگی بقیه اختروش است.<ref name="Springer">{{یادکرد کتاب | زبان=English | سال=۲۰۱۰ | شابک=۹۷۸-۱-۴۴۱۹-۰۸۶۷-۴ | عنوان=Mystries of Galaxy Formation | تاریخ بازبینی=۲۹ مه ۲۰۱۲ | ترجمه عنوان=رازهای تشکیل کهکشان | فصل=The origins of black holes | ناشر=[[اشپرینگر|Springer]] | نام=Françoise | نام خانوادگی=Combes | صفحه=۶۹–۷۰}}</ref> همچنین تصور بر این است که [[هسته کهکشانی فعال]] (AGN) نیز سیاه‌چاله باشد.<ref name="Springer" />
 
== وجود سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم ==
خط ۵۳:
* اندازه این جرم مرکزی وضوحاً باید کمتر از ۱۷ ساعت نوری باشد و گرنه ستاره اس۲ با آن برخورد می‌کند یا به خاطر [[نیروی تیدال]] تکه‌تکه می‌شد. در واقع در مشاهدات جدید<ref>{{یادکرد ژورنال|last=Ghez |first=A. M. |authorlink=Andrea Ghez |coauthors=Salim, S. ; Hornstein, S. D. ; Tanner, A. ; Lu, J. R. ; Morris, M. ; Becklin, E. E. ; Duchêne, G. |title=Stellar Orbits around the Galactic Center Black Hole |journal=The Astrophysical Journal |volume=۶۲۰ |issue=۲ |pages=۷۴۴–۷۵۷ |year=۲۰۰۵ |month=May |arxiv=astro-ph/0306130 |doi=۱۰٫۱۰۸۶/۴۲۷۱۷۵|bibcode = 2005ApJ...620..744G}}</ref> نشان می‌دهد که این شعاع نباید بیشتر ۶٫۲۵ ساعت نوری یعنی به اندازه قطر مدار اورانوس باشد.
* فقط یک سیاه‌چاله می‌تواند در چنین حجمی چنین جرمی را جا دهد.
[[مؤسسه ماکس پلانک برای فیزیک فراستاره‌ای]] و گروه مرکز کهکشان [[دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس]]<ref>[http://www.astro.ucla.edu/~ghezgroup/gc/ UCLA Galactic Center Group<!-- Bot generated title -->]</ref> قوی‌ترین مدارک برای بیان این که ناحیه کمان ای* یک سیاه‌چاله کلان‌جرم است ارائه کرده‌اند،<ref name="Henderson" /> اطلاعات آنها بر اساس مشاهدات [[رصدخانه جنوبی اروپا]]<ref>[http://www.eso.org/outreach/press-rel/pr-2002/pr-17-02.html ESO - 2002<!-- Bot generated title -->]</ref> و [[تلسکوپ کک]] است.<ref>[http://www.keckobservatory.org/news/old_pages/andreaghez.html W. M. Keck Observatory<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> محاسبات نشان می‌دهد که جرم کمان ای* تقریباً برابر ۴٫۱ میلیون جرم خورشید،<ref>[https://archive.is/20120910010925/www.skyandtelescope.com/news/27621359.html Milky Way's Central Monster Measured - News from Sky & Telescope - SkyandTelescope.com<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> یا حدود ۸٫۲{{e|۳۶}} kg است.
 
== منابع ==