ویکی‌پدیا

گینه: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۲:
{{Coord|7|32|17|N|8|29|50|W|region:GN_type:landmark|display=title}}
{{جعبه اطلاعات کشور|
نام اصلی = République de Guinée |
نام فارسی رسمی = جمهوری گینه |
نام عادی = گینه |
تصویر پرچم = Flag of Guinea.svg |
تصویر نشان ملی =Coat_of_arms_of_Guinea.svg |
شعار ملی = «کار، دادگری، همبستگی» |
سرود ملی = [[سرود ملی گینه|آزادی]] |
نقشه = Location_Guinea_AU_Africa.svg|thumb|200px |
خط ۱۴:
زبان رسمی = [[زبان فرانسوی]] |
نوع حکومت = جمهوری |
نوع حاکمان = • [[رئیس جمهوررئیس‌جمهور]]{{سخ}}• [[نخست‌وزیر]] |
نام حاکمان = [[آلفا کنده]]{{سخ}}[[محمد سعید فوفونا]] |
نحوه تشکیل = استقلال |
موارد منجر به تشکیل = از [[فرانسه]] |
تاریخ تشکیل = [[۲ اکتبر]] [[۱۹۵۸ (میلادی)|۱۹۵۸]] |
مساحت
= ۲۴۵٬۸۵۷ |
رتبه مساحت = ۷۸ام |
درصد آبها = جزئی |
سال براوردبرآورد جمعیت = [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]] |
جمعیت = ۱۰٬۲۱۱٬۴۳۷ |
رتبه جمعیت = ۸۳ام |
تراکم جمعیت = ۳۸ |
رتبه تراکم جمعیت = نامعلوم |
سال تولید ناخالص داخلی = |
تولید ناخالص داخلی = |
رتبه تولید ناخالص داخلی = |
سرانه تولید ناخالص داخلی = |
رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی = |
سال شاخص توسعه انسانی = |
شاخص توسعه انسانی = |
رتبه شاخص توسعه انسانی = |
وضع شاخص توسعه انسانی = |
واحد پول = [[فرانک گینه|فرانک]] گینه |
کد واحد پول = GNF |
منطقه زمانی = GMT |
منطقه زمانی تابستانی = |
utc = |
dst = |
کد بین‌المللی خودرو = |
دامنه اینترنتی = [[.gn]] |
پیش‌شماره تلفنی = ۲۲۴ |
خط ۵۵:
 
== جغرافیا ==
کشور گینه با مساحتی معادل ۲۴۵٫۸۵۷ کیلومتر مربع در غرب [[آفریقا]] واقع شده و از شمال با کشورهای گینه بیسائو، سنگال و مالی و از شرق با مالی و ساحل عاج، از جنوب با سیرالئون و لیبریا هم مرزهم‌مرز می‌باشد. مرز غربی این کشور به طول تقریبی ۳۰۰ کیلومتر را [[اقیانوس اطلس]] تشکیل میدهدمی‌دهد.
بطور کلی دما در کشور گینه در فصل خشک و بارانی متمایز می‌باشد. پایینترین دما حدود ۱۱ درجه در ماه‌های دسامبر و ژانویه و بالاترین دما در ماه‌های مارس و آوریل حدود ۳۵ درجه گزارش شده‌است.
کشور گینه از نظر تقسیمات کشوری به ۷ استان و ۳۳ شهرستان و از نظر جغرافیائی طبیعی به چهار قسمت زیر بخش می‌شود:
خط ۶۸:
جمهوری گینه در غرب آفریقا قرار دارد. از شمال با سنگال و گینه بیسائو، از جنوب با سیرالئون و لیبریا، و از شرق با مالی و ساحل عاج هم‌مرز است، از غرب نیز به اقیانوس اطلس محدود می‌شود. مساحت این کشور ۸۵۷٬۲۴۵ کیلومترمربع و جمعیت آن در حدود ۱۰ میلیون و پانصد هزار نفر است. پایتخت آن شهر کوناکری و زبان رسمی آن فرانسه‌است، در عین حال زبان‌های سوسو و مالینکه و سایر زبان‌های محلی نیز در آن رایج است.
 
رودها : [[رود نیجر|نیجر]]، [[رود سنگال|سنگال]]، [[رود بالا|بالا]]، [[کومبا]]، [[مالو]] و [[رود گامبیا|گامبیا]]
قله‌ها: ناکاکا (۲۸۵۰ متر)
 
جزایر : [[تریستائو]]، [[لس دلوس]] و [[کوبنومبی]]
 
== تقسیمات کشوری ==
خط ۷۸:
 
{| class="wikitable"
! استان || جمعیت || نقشه
|-
| [[استان بوکه|بوکه]] || ۹۶۵٬۷۶۷
خط ۹۵:
| [[استان مامو|مامو]] || ۷۱۹٬۰۱۱
|-
| [[استان نزره‌کوره|نزره‌کوره]] || ۱٬۵۲۸٬۹۰۸
|}
 
خط ۱۰۱:
کشوری که امروزه گینه نام دارد در قدیم به یک‌رشته از پادشاهی‌های آفریقایی تعلق داشت. سده‌ها پیش، کشور گینه و مناطق مالی و سنگال امپراتوری بزرگی را تشکیل می‌دادند که از میان رفت. در سده ۱۵م. پرتغالی‌ها وارد این سرزمین شدند و بر آن حکومت راندند. در سده ۱۷ دولت اسلامی [[فولانی]] در منطقه [[فوتاجالون]] تشکیل شد.
 
گینه در ۱۸۴۹ مستعمره فرانسه شد و گینه فرانسه نام گرفت و بخشی از [[آفریقای غرب فرانسه]] شد.<ref>{{cite web|url=http://www.historyofnations.net/africa/guinea.html |title=History of Guinea |publisher=Historyofnations.net |accessdate=28 March 2010}}</ref> گینه در ۲ اکتبر ۱۹۵۸ مستقل شد و نخستین مستعمره فرانسه بود که به طوربه‌طور مسالمت‌آمیز مستقل شد. گینه از زمان استقلال تا انتخابات ۲۰۱۰ توسط حکمرانان خودکامه‌ای اداره شد که باعث شده‌اند که این کشور یکی از فقیرترین کشورهای جهان شود.<ref>{{cite web
| last = Zounmenou
| first = David
خط ۱۰۸:
| date = 2 January 2009
| url = http://allafrica.com/stories/200901020524.html
| accessdate =27 December 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://hdrstats.undp.org/en/countries/country_fact_sheets/cty_fs_GIN.html |title=UN Human Development Report 2009 |publisher=Hdrstats.undp.org |accessdate=28 March 2010}}</ref><ref>{{cite news|last=Ross |first=Will |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7647962.stm |title=Africa &#124; Guineans mark '50 years of poverty' |publisher=BBC News |date=2 October 2008 |accessdate=28 March 2010}}</ref>
 
گینه استقلال خود را در ۱۹۵۸ به رهبری [[احمد سکوتوره]] به دست آورد.
احمد سکوتوره در روز ۱۵ ژانویه سال ۱۹۵۹ میلادی به مقام ریاست جمهوری گینه انتخاب گردید. او با کشورهای سوسیالیستی روابط نزدیکی برقرار کرد و یک حکومت مارکسیستی با حزب واحد تشکیل داد. روابط میان پاریس و کوناکری بین سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۵ میلادی به طوربه‌طور کامل قطع شدند. در اواخر سال‌های دهه ۱۹۷۰ میلادی احمد سکوتوره در سیاست مارکسیستی خود تعدیل کرد و به کشورهای اسلامی نزدیک شد.
احمد سکوتوره پس از این که در سال ۱۹۵۹ میلادی به قدرت رسید در ۵ نوبت متوالی به مقام ریاست جمهوری انتخاب گردید و به مدت بیست و پنج سال از ۱۹۵۸ تا ۱۹۸۴ بر این کشور حکومت نمود.
 
خط ۱۱۷:
 
== سیاست ==
بر اساس قوانین این کشور، در صورت درگذشت رئیس جمهور،رئیس‌جمهور، می‌بایست رئیس مجمع ملی (رئیس مجلس نمایندگان) امور کشور را به طوربه‌طور موقت به دست گیرد تا ظرف ۶۰ روز، انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود؛ اما یک گروه نظامی به رهبری یک سروان ارتشی به نام [[موسی دادیس کامارا]]، با اعلام کودتا، دولت و قانون اساسی را منحل نمود و حکومت را در این کشور به دست گرفت. نظامیان کودتاچی، در نخستین اظهار نظرها اعلام نمودند که انتخابات آزاد را در سال ۲۰۱۰ برگزار خواهند کرد، سرانجام در روز ۲۷ ژوئن ۲۰۱۰ اولین انتخابات آزاد و دمکراتیک گینه از زمان استقلال این کشور در سال ۱۹۵۸ برگزار شد و با توجه به تعدد نامزدها، این انتخابات به دور دوم کشیده شد.شد؛ و در دور دوم این انتخابات که در هفتم نوامبر این سال برگزار شد، پروفسور آلفا کنده به عنوان نخستین رئیس جمهوررئیس‌جمهور گینه در انتخابات به پیروزی رسید.
 
گینه‌ای‌ها پس از تاخیرهای متعدد و لطمه دیدن کارزار انتخاباتی توسط ناآرامی‌های خونبار، روز ۱۲ مه ۲۰۱۳ در نخستین انتخابات پارلمانی این کشور در یک دهه اخیر شرکت کردند. این انتخابات که ابتدا قرار بود شش ماه پس از تحلیف «[[آلفا کنده]]»، رئیس جمهوریرئیس‌جمهوری گینه در سال ۲۰۱۰ برگزار شود، به خاطر مناقشات بر سر سازماندهی آن به تاخیرتأخیر افتاد و این باعث تحریک تنش‌های خونبار قومی شد که از زمان استقلال گینه از فرانسه در سال ۱۹۵۸ جامعه گینه را تهدید می‌کند. مجمعی که در نتیجه این انتخابات تشکیل می‌شود جایگزین هیئت انتقالی خواهد شد که از زمان پایان حاکمیت نظامی در سال ۲۰۱۰ کشور را اداره می‌کند.<ref name="خبرگزاری ایسنا">[http://isna.ir/fa/news/92070704444/انتخابات-گینه-کناکری-پس-از-سال-ها-هرج-و-مرج خبرگزاری ایسنا]. ۷ مهر ۹۲.</ref>
 
سیاست گینه به طوربه‌طور معمول حدود ۲۰ گروه قومی را به رو به روی هم قرار می‌دهد؛ گروه‌هایی که از جهاتی با یکدیگر در سازگاری زندگی می‌کنند. «[[فولانی]]» بزرگترین گروه قومی است که حدود ۴۰ درصد جمعیت گینه را تشکیل می‌دهد و پس از آن «مالینکه» و «سوسو» قراردارند.<ref name="خبرگزاری ایسنا" />
رئیس جمهوریرئیس‌جمهوری که از قوم [[مالینکه]] است «تجمع مردم گینه» را رهبری می‌کند و مدعی پشتیبانی از سوسیالیسم است. این در حالی است که رقیب اصلی او، دیالو، یک «فولانی» است و ریاست اتحادیه مرکزی لیبرال نیروهای دموکراتیک گینه را برعهده دارد.<ref name="خبرگزاری ایسنا" />
 
== اقتصاد ==
خط ۱۳۶:
جمعیت گینه بیش از ۱۰ میلیون نفر است. این کشور شکلی هلالی دارد و سرچشمه [[رود نیجر]] در بلندی‌های جنوب شرقی آن قرار گرفته‌است.
 
مردم گینه به ۲۴ قوم گوناگون تعلق دارند و بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اقوام این کشور به ترتیب [[قولا (قوم)|فولا]] ۴۰ درصد، [[ماندینگو]] ۳۰ درصد و [[سوسو]] ۲۰ درصد، هستند. ۸۵ درصد از جمعیت این کشور مسلمان هستند<ref name="visualgeography.com" /> و مسیحیان که بیشتر پیرو کلیسای [[کاتولیک رومی]] می‌باشند حدود ۱۰ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند. زبان رسمی گینه فرانسوی است ولی بیش از ۲۴ زبان محلی نیز در این کشور رایج است.
 
== فرهنگ ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/گینه»