ویکی‌پدیا

مردم آذری: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
به نسخهٔ 25812746 ویرایش FarsiNevis برگردانده شد. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
منابع
خط ۴:
|image = [[پرونده:Azerigirls.JPG|250px]]
|region1 = {{flagcountry|Iran}}
|pop1 =۱۱٫۱۴ میلیون<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=EeqbAAAAQBAJ&pg=PA792&lpg=PA792&dq=luri+language+number+of+speakers#v=onepage&q=luri%20language%20number%20of%20speakers&f=false|title=Britannica Book of the Year 2012|last=Inc|first=Encyclopaedia Britannica|date=2012-03-01|publisher=Encyclopaedia Britannica, Inc.|isbn=978-1-61535-618-8|page=792}}</ref> بیش از ۱۵ میلیون <small>(دانشنامه بریتانیکا)<ref name="eb">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46833/Azerbaijani|title=Azerbaijani (people)|work=Encyclopædia Britannica|accessdate=24 January 2012}}</ref></small>{{سخ}}۱۰٫۹–۱۵ میلیون<small>(فکت بوک CIA,<ref name="CIA Iran" /> کنوپل،<ref name="16mil">Michael Knüppel, "TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW", Encyclopaedia Iranica [http://www.iranicaonline.org/articles/turkic-languages-overview] "Altogether, one-sixth of today's Iranian population is turcophone or bilingual (Persian and Turkic; see Doerfer, 1969, p. 13).</ref> اتنولوگ،<ref name="10.9mil">[https://www.ethnologue.com/country/IR/status Ethnologue - Languages of Iran]</ref> ایزدی،<ref name="16mil2">Mehrdad Izady – Columbia University – Gulf 2000 Project – Language Map of Iran – 2012 http://gulf2000.columbia.edu/maps.shtml''{{dead link|date=October 2016|bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes}}"</ref> سویتوچوفسکی<ref name="16mil3">[[Swietochowski, Tadeusz]]; Collins, Brian C. (1999). Historical dictionary of Azerbaijan. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. {{ISBN|0-8108-3550-9}}. "15 میلیون (1999)"</ref>)</small>{{سخ}}۱۲–۱۸٫۵ میلیون<small> (الینگ،<ref name="18mil">Elling, Rasmus Christian. Minorities in Iran: Nationalism and Ethnicity after Khomeini, Palgrave Macmillan, 2013. Excerpt: "The number of Azeris in Iran is heavily disputed. In 2005, Amanolahi estimated all Turkic-speaking communities in Iran to number no more than 9 million. CIA and Library of congress estimates range from 16 percent to 24 percent—that is, 12–18 million people if we employ the latest total figure for Iran's population (77.8 million). Azeri ethnicsts, on the other hand, argue that overall number is much higher, even as much as 50 percent or more of the total population. Such inflated estimates may have influenced some Western scholars who suggest that up to 30 percent (that is, some 23 million today) Iranians are Azeris." [https://books.google.com/books?id=rWEbrv5oD8AC&pg=PT33&dq=argue+that+overall+number+is+much+higher,+even+as+much+as+50+percent+azeri&hl=en&sa=X&ei=WVJrUcnJE62g4AO5n4HADw&ved=0CC4Q6AEwAA]</ref> میناهان،<ref>Minahan, James (2002). Encyclopedia of the Stateless Nations: S-Z. Greenwood Publishing Group. p. 1765. {{ISBN|978-0-313-32384-3}} "Approximately (2002e) 18,500,000 Southern Azeris in Iran, concentrated in the northwestern provinces of East and West Azerbaijan. It is difficult to determine the exact number of Southern Azeris in Iran, as official statistics are not published detailing Iran's ethnic structure. Estimates of the Southern Azeri population range from as low as 12 million up to 40% of the population of Iran – that is, nearly 27 million..."</ref> قیصری<ref name="Criticism">*Ali Gheissari, "Contemporary Iran:Economy, Society, Politics: Economy, Society, Politics", Oxford University Press, 2 April 2009. pg 300Azeri ethnonationalist activist, however, claim that number to be 24 million, hence as high as 35 percent of the Iranian population"</ref>)</small>
|pop1 ={{سخ}}{{سخ}}۱۵ میلیون
|ref1 =<ref name="looklex.com">http://looklex.com/e.o/iran.peoples.htm</ref><ref name=ToolAutoGenRef1>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html#People CIA - The World Factbook<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Iran.pdf</ref><ref>http://www.terrorfreetomorrow.org/upimagestft/TFT%20Iran%20Survey%20Report%200609.pdf</ref><ref name="britannica.com">http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46833/Azerbaijani</ref><ref name="ethnologue.com">http://www.ethnologue.com/language/azb</ref><ref name="eurasianet.org">http://www.eurasianet.org/departments/culture/articles/eav041503.shtml</ref><ref name="ReferenceA">http://www.ethnologue.com/country/IR/status</ref><ref name="داده‌نامه سازمان سیا">Azerbaijani Nationalism in Post-Revolutionary Iran." CENTRAL ASIAN SURVEY]. ۲۷. ۱ (۲۰۰۸): p46. با اشاره به: آمارگیری از وضعیت اجتماعی اقتصادی خانوار، تهران، مرکز آمار ایران، ۱۳۸۲. بنا بر این منبع: در آمارگیری سال ۱۳۸۱/۲۰۰۲ در ایران، ۲۳٫۳ درصد از ایرانیان زبان مادری خود را ترکی آذربایجانی عنوان کردند. جمعیت ایران در آن سال ۶۶٬۶۲۲٬۷۰۴ نفر برآورد شده‌است.[http://www.faqs.org/docs/factbook/geos/ir.html داده‌نامه سازمان سیا.] که با این حساب شمار آذربایجانی‌زبانان ایران در آن سال ۱۵٬۵۲۳٬۰۹۰ نفر بوده‌است.</ref>
|region2 = {{flagcountry|Azerbaijan}}
|pop2 = ۹٬۲۳۵٬۰۰۱
سطر ۱۰۲ ⟵ ۱۰۱:
<!-- هشدار: با توجه به اینکه این مطالب بر اساس منابع معتبر تنظیم شده از هر تغییری در واژه‌ها خودداری کنید. اگر منابع معتبر دیگری در اختیار دارید که نظرات مخالفی را مطرح کرده‌اند، در ادامه مطلب به‌طور جداگانه آن‌ها را بیان کنید. -->
[[پرونده:Journal.pone.0080673.g001.png|بندانگشتی|مقایسه شباهت [[دی‌ان‌ای میتوکندریایی]] (mtDNA) چند گروه قومی، آذری‌های ایران (azeris) و آذری‌های جمهوری آذربایجان(azeris_S)، گرجستان (Georgians_S)، تهرانی‌ها (Iranias_S)، پارس زبان‌های مرکز و جنوب ایران (persians) در تصویر نشان داده شده‌اند]]
 
 
 
 
 
 
 
 
مطالعات ژنتیکی نشان داده که آذربایجانی‌های ایران (azeris) هم از نظر [[میتوکندری]] [[دی‌ان‌ای]]، که فقط از مادر منتقل می‌شود و هم از نظر [[کروموزوم ایگرگ]]، که فقط از پدر به ارث می‌رسد، به همسایگان جغرافیایی خود یعنی اقوام بومی قفقازی (گویشوران به [[زبان‌های قفقازی]]) شبیه ترند تا به پارس [[زبان‌های ایران]] (persians) (هندوایرانی زبان)،<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=Published: November 14, 2013|وبگاه=|نشانی=http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0080673|عنوان=Complete Mitochondrial DNA Diversity in Iranians}}</ref> نتایج نشان داد که پارس‌ها و [[ارمنی‌های ایران]] بیش از همه به ترک‌های قشقایی و ترک‌های تاتار شبیه هستند.<ref name=":0" /><ref>Derenko, M. , Malyarchuk, B. , Bahmanimehr, A. , Denisova, G. , Perkova, M. , Farjadian, S. , & Yepiskoposyan, L. (2013). Complete mitochondrial DNA diversity in Iranians. PloS one, 8(11), e80673.</ref>
سطر ۱۲۰ ⟵ ۱۱۲:
 
[[پرونده:Graph12.png|بندانگشتی|700px|وسط|خویشاوندی نژادها]]
 
 
مطابق با نمودار بالا، میزان اختلاف ژنتیکی میان مردمان دانمارک و انگلستان در حدود ۰٫۰۰۲۱ می‌باشد که نشان از شباهت این دو ملت دارد (در نمودار با عدد ۲۱ نمایش داده شده/ کلیهٔ ارقام نمودار در عدد ده هزار ضرب گردیده) و این میزان قرابت نزدیکتر از میزان قرابت هشت نسل متوالی یا قرابت یک شخص با پدر پدربزرگ پدر بزرگ پدر بزرگ اوست! همچنین میزان خویشاوندی میان بومیان استرالیایی با مردمان بنتو در آفریقا ۰٫۳۲۷۲ (در نمودار ۳۲۷۲) است که نشاندهندهٔ بیشترین اختلاف تباری در گروه‌های مورد مطالعه است.
 
[[پرونده:10aryans&bbc.jpg|بندانگشتی|500px|وسط|گروه‌های نژادی بر اساس ژن]]
 
 
مطابق با این گراف نزدیکترین گروه به ایرانیان، یونانیان هستند با ۰٫۰۰۷۰ اختلاف پس از ایشان به ترتیب ۰٫۰۱۳۳ مردمان ایتالیا و ۰٫۰۱۵۲ هندوستان، خاور نزدیک ۰٫۰۱۵۴، دانمارکیها ۰٫۰۱۷۹ و انگلیسیها ۰٫۰۱۹۷ قرار دارند و همین‌طور میزان خویشاوندی ایرانیان با زردپوستان ترک و اقوام تورکیک (با علامت اختصاری ان تی یو در گراف) ۰٫۰۸۲۱ است که اختلاف زیادی را نمایش می‌دهد.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/مردم_آذری»