اتحاد جماهیر شوروی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
برچسب: خنثیسازی |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:کشورها و سرزمینهای ارمنیزبان |
||
خط ۶۹:
|title = [[Languages of the Soviet Union|زبانهای دیگر]]
|{{Hlist|style=line-height:1.2em; |[[زبان اوکراینی|اوکراینی]] |[[زبان بلاروسی|بلاروسی]] |[[زبان ازبکی|ازبکی]] |[[زبان قزاقی|قزاقی]] |[[زبان گرجی|گرجی]] | [[ترکی]] |[[زبان لیتوانیایی|لیتوانیایی]] |[[مولداویایی (زبان)|مولداویایی]] |[[زبان لتونیایی|لتونیایی]] |[[زبان قرقیزی|قرقیزی]] |[[فارسی تاجیکی|فارسی]] |[[زبان ارمنی|ارمنی]] |[[زبان ترکمنی|ترکمنی]] |[[زبان استونیایی|استونیایی]]}}
|demonym = [[مردم شوروی|شوروی]]
|currency = [[روبل شوروی]] (руб) (SUR)
خط ۱۰۵:
[[کارل مارکس]] در کتاب «ایدئولوژی آلمانی» مینویسد: «در جامعه [[کمونیسم]]، که دایره آزادی هر فرد بیش از همیشهاست و وی میتواند در رشته مورد علاقه به موفقیت دست پیدا کند، جامعه فرایند تولید را کنترل میکند و بنابراین فردی مثل من میتواند امروز کاری انجام دهدو فردا کار دیگری، صبح شکار کند، بعدازظهر ماهیگیری کند، شب گله را به چرا ببرد، بعد از شام هم به انتقاد بپردازد، همان چیزی که در ذهنش است را اجرا کند بدون آنکه شکارچی، ماهیگیر، چوپان یا نقاد باشد.»<ref name=":1">{{یادکرد کتاب|عنوان=The German Ideology|نام خانوادگی=Marx|نام=Karl|ناشر=Marx-Engels Institute|سال=|شابک=1-57392-258-7|مکان=Moscow|صفحات=}}</ref>
[[انقلاب اکتبر]] به رهبری بلشویکها صورت گرفت. این برداشت را میتوان کرد که بلشویکها و لنین حمایت دهقانان را با اجازه دادن برای اداره زمینهای خودشان به دست خودشان و تشکیل شوراها دهقانی، سربازان خسته از جنگ را برای اطاعت نکردن از سربازانشان و همینطور کارگران را گرفتند و به سویتها نفوذ کردند و با این که رهبران معتدل سوسیالیست در شوراها مخالف آنها بودند، اما در یک کشاکش، قدرت را در سویتها به دست گرفتند و انقلاب را هدایت کردند تا دولت را به رهبری لنین به ثبات رساندند.<ref name=":0"
در سال ۱۹۱۷ پس از دو انقلاب [[انقلاب فوریه|فوریه]] و [[انقلاب اکتبر|اکتبر]] در روسیه، [[حزب بلشویک]] به رهبری [[ولادیمیر لنین]] قدرت را در این کشور به دست گرفت. [[روسیه بلشویکی]] با حمله طرفداران نظام گذشته و نیروهای خارجی به ویژه [[بریتانیا]] روبرو شد. این دوره به دوران [[جنگ داخلی روسیه]] معروف است و طی آن [[ارتش نوین شوروی]] با نام [[ارتش سرخ]] به کوشش [[لئون تروتسکی]] و تحت رهبری او شکل گرفت تا با ارتش جبهه سفید که متشکل از افسران و ژنرالهای دوران تزاری بودند به جنگ بپردازد. در ۱۹۲۲ و پس از سرکوب مخالفان و دشمنان [[حزب بلشویک]] که نام خود را به [[حزب کمونیست اتحاد شوروی]] تغییر داده بود تأسیس کشور «اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی» را اعلام کرد. این کشور از اتحاد [[روسیه]] و مناطق متعلق به [[روسیه تزاری]] تشکیل شده بود.
خط ۱۳۵:
از زمان تأسیس شوروی تا زمان فروپاشی آن تنها حزب سیاسی آن کشور [[حزب کمونیست اتحاد شوروی]] بود. این حزب تمام جنبههای زندگی اجتماعی شوروی را در کنترل داشت. تمام فعالیتهای سیاسی و اجتماعی در کشور طبق نظر این حزب انجام میگرفت و مخالفان این حزب مجازات میشدند. مطبوعات و انتشارات و هنرها نیز در کنترل حزب و دولت بود. نکتهٔ قابل توجه در این مورد این است که در نظام کشور شوروی، شوراهای محلی و صنفی حکومت میکردند. یعنی برخلاف [[مردمسالاری]] که در آن عدهای از مردم هر چند سال یک بار رای داده و کسانی را برای زمامداری برمیگزینند. در سیستم کشور، شوراها و جمیع افرادی که در هزاران شورا در سراسر کشور حضور داشته به تصمیمگیری مشغول بودند. هر شورا در حد خود. این شوراها هر یک نماینده یا نمایندگانی در شوراهای بالاتر داشتند و این شیوه تا مراحل بالای حکومتی ادامه داشت. پس در واقع حزب کمونیست در شوروی نمایندهٔ تمام مردم بود. گرچه در اجرای این سیستم بسیار کارآمد و نوین اشکالاتی به وجود آمد. حزب کمونیست برنامههای خود را طی کنگرههای ادواری تنظیم و تصویب میکرد و به اجرا میگذاشت.<ref>Philip Whyman, Mark Baimbridge and Andrew Mullen (2012). The Political Economy of the European Social Model (Routledge Studies in the European Economy). Routledge.</ref>
در دوره [[ولادیمیر لنین|لنین]] با سیاست اقتصادی جدید (سجا) و در دوره [[ژوزف استالین|استالین]] با سیاستهای برنامه ۵ ساله، انقلاب و آرمانهای بلشویکها از مسیر اصلی خود منحرف کرد. آنها به یک نظام [[سرمایهداری دولتی|سرمایهدار دولتی]] بدل شدند. علت این امر را میتوان سرعت بخشی استالین به [[صنعتیسازی|صنعتی سازی]] و اشتراکیسازی کشاورزی دانست. زیرا بلشویکها با یک کشور فقیر و عقب مانده رو به رو بودند و نه یک کشور [[سرمایهداری|سرمایهدار]] پیشرفته. پس آنها تلاش برای صنعتیسازی را شروع کردند؛ ولی در دوران پس از صنعتیسازی نیز نتوانستند نظام حاکم را به یک نظام [[سوسیالیسم|سوسیالیستی]] نزدیک کنند. استالین با این برنامه و اشتراکیسازی اجباری و قهری زمینهای دهقانان، رنج فراوانی را متحمل طبقه دهقان کرد. این عمل موجب مهاجرت شدید دهقانان از روستاها به شهرها و پیدا شدن طبقه کارگر جدیدی که آموزش چندانی هم ندیده بودند، شد.<ref name=":0"
با اینکه نظام اتحاد جماهیر شوروی به نام کمونیسم یا سوسیالیسم خوانده میشود ولی نمیتوان آن را کمونیستی یا سوسیالیستی خواند زیرا حکومت اتحاد جماهیر شوروی در عمل با تعاریفی که [[انگلس|فریدرش انگلس]] و [[مارکس|کارل مارکس]] از کمونیسم و سوسیالیسم ارائه دادند؛ تضاد علنی داشت. از حکومت اتحاد جماهیر شوروی به عنوان [[سرمایهداری دولتی]] یاد کرد<ref name=":0"
=== خارجی ===
خط ۱۹۵:
۲. مرحله سیاست نوین اقتصادی(۱۹۲۲–۱۹۲۸): این مرحله با عقبگردی آشکار و ناگهانی نسبت به نظریات [[کارل مارکس]]
۳. مرحله اجرای عمرانی پنج ساله (۱۹۲۸–۱۹۶۴): این مرحله با بازگشت به اصول مارکسیسم آغاز میشود. تولید دیگر تابع نوسانات قیمت و شرایط بازار نیست، بلکه براساس برنامهریزی متمرکز تعیین میشود. در این نوع برنامهریزی فرمانها از بالا یعنی سازمان برنامهریزی مرکزی (گوسپلان) به واحدهای تولیدی جریان مییابد؛ که البته این برنامه که مهم ترن هدف آن اشتراکیسازی کشاورزی قهری و اجباری کشاورزی بود، انحراف بزرگی از اصول مارکسیسم بود.<ref name=":0"
طرحهای عمرانی که از سال ۱۹۲۸ به اجرا گذاشته شد، پنج ساله بود اما از سال ۱۹۷۵ به صورت طرح هفت سالهای به اجرا گذاشته شد. اگرچه هدف از اجرای طرحهای عمرانی بازگشت به اصول مارکسیسم بود اما جهتگیری طرحها متغیر و درجه کاربرد اصول، با توجه به شرایط متفاوت بود. دو طرح عمرانی اول با هدف بازگشت به سوسیالیسم و بر محور توسعه صنایع سنگین تدوین و به اجرا گذاشته شد؛ کلیه صنایع بزرگ دولتی شدند؛ بازرگانی خصوصی حذف شد؛ پول با نقشی بسیار محدود حفظ شد؛ توزیع محصولات با کارتهای جیرهبندی انجام گرفت. ضمن تعیین سهم هر یک از افراد از کالاهای مختلف و محل تهیه ان، قیمتهای مختلفی در مورد هر کالا برای مصرفکنندگان حرفههای گوناگون اعلام شد که به معنی از کار افتادن مکانیسم بازار بود.
خط ۲۱۸:
_ سوفخوزها واحدهای تولیدی کاملاً دولتی بودند که توسط یک مدیر و کارگران کشاورزی بهرهبرداری میشدند.
_ کلخوزها واحدهای تولیدی نیمه دولتی -نیمه خصوصی بود که با ماهیت تعاونی و بر اساس کوششی به منظور سازش میان سوسیالیسم و مالکیت خصوصی بوجود آمدند؛ که بعدها با برنامه اشتراکیسازی اجباری و قهری کشاورزی کاملاً دولتی شدند.<ref name=":0"
=== استقرار نظام اقتصاد سوسیالیستی در [[کشورهای اروپایی]] و مراحل تکامل آن ===
خط ۲۲۵:
در مورد برقراری نظام اقتصاد سوسیالیستی در این کشورها به دو نکته باید توجه کرد:
۱. در هیچیک از این کشورها نظام سوسیالیستی بر اساس رأی و انتخاب مردم ایجاد نشد. همانطور که در شوروی این اتفاق نیفتاد و لنین و بلشویکها از راه انقلاب منحرف شدند.<ref name=":0"
۲. هیچیک از این کشورها مراحل تکامل نظام اقتصاد سرمایهداری را طی نکردند و نظام اقتصاد سوسیالیستی بر مبنای فلسفه مادی تاریخ و تضاد طبقاتی و در نهایت پیروزی طبقه کارگر بر کارفرما برقرار نشد. دلیل این امر را میتوان عقب ماندگی ناشی از جنگ این کشورها دانست.<ref name=":0"
== اتحاد شوروی در صحنه بینالمللی ==
خط ۳۴۸:
== پیوند به بیرون ==
{{رده انبار|Soviet Union}}
{{رهبران حزب کمونیست شوروی}}
{{جمهوریهای شوروی}}
سطر ۳۵۵ ⟵ ۳۵۴:
{{دادههای کتابخانهای}}
[[رده:ابرقدرتها]]
[[رده:اتحاد شوروی]]
[[رده:انحلالهای ۱۹۹۱ (میلادی) در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی]]▼
[[رده:کمونیسم در روسیه]]▼
[[رده:جمهوریهای اولیه شوروی]]▼
[[رده:کشورهای پیشین عضو سازمان ملل متحد]]▼
[[رده:کشورهای پیشین اسلاویزبان]]▼
[[رده:جمهوریهای سوسیالیستی گذشته]]▼
[[رده:تاریخ شوروی]]▼
[[رده:ایالات اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی]]
[[رده:ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۲۲ (میلادی)]]
[[رده:ایالتها و قلمروهای منحلشده در ۱۹۹۱ (میلادی)]]
[[رده:بنیانگذاریهای ۱۹۲۲ (میلادی) در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی]]
▲[[رده:تاریخ شوروی]]
▲[[رده:انحلالهای ۱۹۹۱ (میلادی) در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی]]
▲[[رده:جمهوریهای اولیه شوروی]]
▲[[رده:جمهوریهای سوسیالیستی گذشته]]
[[رده:روسیه در سده ۲۰ (میلادی)]]
[[رده:
[[رده:کشورها و سرزمینهای ارمنیزبان]]
▲[[رده:کشورهای پیشین اسلاویزبان]]
▲[[رده:کشورهای پیشین عضو سازمان ملل متحد]]
▲[[رده:کمونیسم در روسیه]]
|