ویکی‌پدیا

اراک: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: پیوندبیرونی به ویکی‌پدیای فارسی ویرایشگر دیداری
خط ۱۵:
|نام‌محلی=
|نام‌های‌دیگر=
|نام‌های‌قدیمی=سلطان‌آباد ،عراق، [[سلطان‌آباد]]، قلعه سلطان‌آباد<ref>{{پک|محتاط|۱۳۶۸|ک=سیمای اراک (جامعه‌شناسی شهری)|ص=۳۲}}</ref>
|سال‌شهرشدن= ۱۲۳۱ قمری<ref>{{پک|دهگان|۱۳۸۳|ک=تاریخ اراک (جلد دوم)|ص=۱۰۳}}</ref>
|جمعیت= ۵۳۱٬۵۲۳۵۲۰٬۹۴۴ تن (سال ۱۳۹۵) <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/tables/jamiat/tafsili/shahrestan/jamiat00.xls |عنوان= نتایج تفصیلی سرشماری ۹۵ شهرستانها| ناشر =وبسایت آمار ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=1397/05/25 }}</ref>
|تراکم‌جمعیت=بیش از ۱۰ هزار{{مدرک}}
|زبان= فارسی با [[لهجه اراکی]]<ref>{{پک|محتاط|۱۳۶۶|ک=سیمای اراک (جلد دوم، جامعه‌شناسی شهری، فرهنگ مردم)|ص=۶}}</ref>
خط ۳۴:
|پانویس=|وبگاه=[http://www.arak.ir/ www.arak.ir]}}
[[پرونده:ورودی اراک،پل بختیاری و استادیوم 15000نفری در یک نگاه - panoramio.jpg|بندانگشتی|260px|چشم‌اندازی از شهر اراک]]
'''اراک''' ({{تلفظ|Arak.ogg}}) یکی از [[فهرست کلان‌شهرهای ایران|کلان‌شهرهای ایران]] و از بزرگترینبزرگ‌ترین شهرهای مرکز ایران و مرکز [[استان مرکزی]] و [[شهرستان اراک]] است. جمعیت اراک در سال ۱۳۹۵ خورشیدی برابر با ۵۲۰٬۹۴۴ نفر بوده که از این نظر قطب جمعیتی استان مرکزی و هجدهمین شهر پرجمعیت ایران به حساب می‌آید.<ref>{{Cite journal|date=2019-02-25|title=فهرست شهرهای ایران بر پایه جمعیت|url=https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA&oldid=25596320|journal=ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد|language=fa}}</ref>
 
از سده دوم اسلامی ناحیه میان [[همدان]]، [[ری]] و [[اصفهان]]، عَراق نامیده شد که بعدها برای تمایز با [[عراق عرب]] آن را [[عراق عجم]] نامیدند. عَراق معرب اراک است. اراک نسبت به بسیاری از شهرهای ایران، شهر جوانی محسوب می‌شود. این شهر در دوران [[قاجاریان|قاجار]] بنیان گذاشته شده و کمی بیش از دو قرن قدمت دارد. نام شهر که ابتدا قلعه‌ای نظامی در کنار روستای [[کرهرود]] بود قلعه سلطان‌آباد، بعد [[تاریخ اراک|سلطان‌آباد]] عراق و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی به اراک تغییر نام داد. بانی شهر اراک [[یوسف‌خان گرجی]] معروف به سپهدار بود که شهر را در طول چند سال و با هزینه ۲۰۰٬۰۰۰ تومان ساخت. در شهر جدید تمامی تأسیسات شهری از قبیل [[قنات]]، حمام، [[آب‌انبار]]، مسجد، مدرسه، [[سقاخانه]]، [[بازار]] و [[ارگ حکومتی اراک|ارگ حکومتی]] ساخته شد. با رونق‌گیری اقتصاد شهر و عبور [[راه آهن سراسری ایران|راه‌آهن سراسری]] از شهر، مهاجرت به شهر افزایش یافت.
 
شهر اراک دارای زمستان‌های سرد و مرطوب و تابستان‌های گرم و خشک است و کوه‌های اطراف شهر، [[تالاب میقان]] و دشت فراهان بر آب و هوای آن تأثیر می‌گذارند. شهر در میان پایکوه‌های داخلی [[زاگرس|رشته‌کوه زاگرس]] قرار دارد و از جمله شهرهای امن از نظر لرزه‌خیزی است که احتمال وقوع [[زلزله]] بالای ۵ ریشتر در آن بسیار ضعیف است.
خط ۴۲:
مردم شهر اراک عمدتاً مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند، اما اقلیتی از [[مسیحی]] و [[بهائیت|بهائی]] نیز وجود دارند. زبان مردم، فارسی با [[لهجه اراکی]] است .
 
اراک از شهرهای صنعتی ایران است که از لحاظ گوناگونی محصولات صنعتی، نخستین، از لحاظ وجود صنایع مادر، دومین و به‌طور کلی یکی از چهار قطب صنعتی کشور محسوب می‌شود. این شهر به واسطه وجود صنایع مادر، تولید ۸۰٪ تجهیزات [[انرژی]] کشور، وجود [[شرکت آلومینیوم ایران|بزرگ‌ترین کارخانه تولیدکننده آلومینیوم کشور]]، [[شرکت ماشین‌سازی اراک|بزرگ‌ترین ماشین‌سازی کشور]]، [[واگن پارس|بزرگ‌ترین واگن‌سازی و لوکوموتیوسازی خاورمیانه]]، [[کمباین‌سازی ایران|بزرگ‌ترین کمباین‌سازی خاورمیانه]]، [[هپکو|بزرگ‌ترین تولیدکننده ماشین‌آلات سنگینعمرانی و معدنی در خاورمیانه]]، [[شرکت لجور|بزرگ‌ترین تولیدکننده جرثقیل در خاورمیانه]]، [[پالایشگاه نفت امام خمینی شازند|بزرگ‌ترین تولیدکننده بنزین کشور]] و [[شرکت املاح معدنی ایران|بزرگ‌ترین صنایع معدنی کشور]]، به‌عنوان '''پایتخت صنعتی ایران''' شناخته شده‌است و به همین دلیل یکی از آلوده‌ترین شهرهای ایران است. [[طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک]] از جمله طرح‌های ملی است که برای کاهش آلودگی شهر به تصویب رسید، اما اجرای ضعیف آن بعد از چند سال باعث شد تا مردم اراک در سال ۱۳۹۲ خورشیدی به مدت ۱۸ هفته تجمعات اعتراضی نسبت به وضع موجود برپا کنند. ترافیک و گرانی مسکن از جمله مشکلات دیگر این شهر است.
 
از لحاظ گردشگری، قدمت بیشتر بناهای تاریخی اراک به [[دوره قاجار]] (فتحعلی شاه) بازمی‌گردد. از مهم‌ترین صنایع دستی شهر، [[قالی اراک]] است که در گذشته اهمیت و اعتبار فراوانی داشته‌است و رقیب [[قالی کرمان]] بود.
خط ۱۱۰:
از این سال به بعد، [[ولایت عراق]] علاوه بر نقش نظامی، دارای نقش صنعتی و اقتصادی نیز شد و به واسطه واقع‌شدن در مسیر راه‌های تجاری، مورد توجه کمپانی‌های خارجی قرار گرفت. ورود کمپانی‌های خارجی، به سلطان‌آباد باعث گردید که این شهر بطور ناگهانی گسترش یابد و فضاهای تجاری، مسکونی، اداری، تفریحی جدیدی در آن ایجاد شود. به این ترتیب با وجود [[رکود اقتصادی]] حاکم بر کشور، اقتصاد سلطان‌آباد رونق یافت و شرایط جذب جمعیت در این منطقه پدید آمد، اما با آغاز [[جنگ جهانی اول]] در اواخر سال ۱۲۹۳ خورشیدی، حکومت مرکزی متزلزل شد و [[سپاه|سپاهیان]] [[روس]] و [[انگلستان|انگلیس]] به شهر وارد و در آن مستقر شدند. بر اثر اشغال شهر، راه‌ها ناامن شد و در نتیجه اقتصاد تجاری سلطان‌آباد بطور ناگهانی سقوط کرد. در شهریور ۱۳۲۰ خورشیدی [[جنگ جهانی دوم]] آغاز و به داخل ایران کشیده شد، [[رضاشاه پهلوی|رضاخان]] از حکومت خلع گردید و مناطقی از کشور به اشغال [[نیروهای متفقین]] درآمد. در این دوره، اراک به دلیل دارا بودن یکی از ایستگاه‌های مهم [[راه‌آهن سراسری ایران]] از اهمیت ارتباطی خاصی برخوردار بود و به همین لحاظ چند سال توسط متفقین اشغال گردید. سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ خورشیدی را می‌توان یکی از دوران‌های برجسته [[رکود اقتصادی]] ایران دانست. نابسامانی اقتصادی این سال‌ها، اراک را نیز تحت تأثیر قرار داد، روند مهاجر فرستی شهر آغاز گردید.<ref>{{پک|فاضلی|۱۳۷۴|ک=فرهنگ و تحولات شهرنشینی اراک (دیدگاه انسان شناختی)|ص=۱۸۱}}</ref> در طول دوره [[جنگ جهانی دوم]]، آب و سوخت در این شهر انبار می‌شد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/arak |عنوان=ARĀK|ناشر=[[ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvFf4xRs | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>
 
با اشغال ایران [[قحطی]]، گرانی و کمیابی کالا آغاز شد. نیروهای متفقین [[غله]] مازاد روستائیان را می‌گرفتند که این عمل باعث واکنش مردم شد.<ref>{{پک|طیرانی|۱۳۷۲|ک=جنگ جهانی دوم، قحطی و واکنش‌های مردمی در قبال آن|ص=۲۰}}</ref> در سال ۱۳۲۱ خورشیدی در هشت شهر کشور [[شورش|شورشهاییشورش‌هایی]] رخ داد که در میان آن‌ها وقایع اراک اهمیت خاصی داشت، زیرا شورش گسترده‌تر و مداوم‌تر بود و از شهریور تا اسفندماه همان سال ادامه داشت. در ۲ شهریور ۱۳۲۱ خورشیدی وزیر [[دارایی]] از [[نخست وزیر]] تقاضای فرستادن قوا برای [[سرکوب]] شورش‌ها را کرد، ولی اعزام نیرو کمکی به حل ماجرا نکرد. در اواخر آبان کسبه بازار دست به اعتصاب زدند و به دستور [[قوام‌السلطنه]] عده‌ای دستگیر شدند. این [[اعتصاب]] با دخالت وزیر خواربار و تهدید و وعده به اعتصاب کنندگان به پایان رسید. این قضیه در اسفندماه همان سال تکرار شد، ولی به سرعت خاتمه یافت.<ref>{{پک|طیرانی|۱۳۷۲|ک=جنگ جهانی دوم، قحطی و واکنش‌های مردمی در قبال آن|ص=۲۱ و ۲۲}}</ref>
 
=== دوران انقلاب ۱۳۵۷ و جنگ ۸ ساله ===
خط ۲۶۹:
از میان شهر اراک تنها [[رود قره‌کهریز]] (معروف به رودخانه خشک) می‌گذرد. این رودخانه از کوه‌های قره‌کهریز سرچشمه گرفته، پس از آبیاری زمین‌های روستاهای نزدیک اراک، از غرب شهر گذر کرده و به [[تالاب میقان]] می‌ریزد. این رود، فصلی بوده و در تابستان خشک می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://markazi.frw.org.ir/sima/ab/pageid/540/language/fa-IR/Default.aspx |عنوان=منابع آب استان مرکزی|ناشر=اداره کل منابع طبیعی و آب‌خیزداری استان مرکزی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvbXfPAL | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> از معضلات رودخانه، ورود [[فاضلاب]] شهری برخی مناطق شهر به آن و [[آلودگی آب]] است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://markazi.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=47906 |عنوان= ۸۵ درصد از پروژهٔ فاضلاب شهر اراک به اتمام رسیده‌است|ناشر=وب‌گاه خبرگزاری دانشجویان ایران| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaeOvD68 | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
 
سرانه فضای سبز کلانشهر اراک به ازای هر نفر ۲۲ و ۵۷ صدم متر مربع است و این شاخص در کشور هفت و نیم متر مربع به ازای هر نفر است. با این حال، [[پارک|فضای سبز]] امروز اراک دچار نقصان و کمبود آب است که منجر به از دست رفتن بخشی از این فضا شده‌است. هزار و ۳۰۰ هکتار فضای سبز و حدود ۱۰۰ هکتار چمنکاری در اراک وجود دارد که از طریق چاه غیرقابل شرب و قنوات حوزه شهری آبیاری می‌شوند و علاوه بر آن در منطقه جنوب غربی اراک نیز فضای سبز [[سنجان (مرکزی)|سِنِجان]] و [[کرهرود]] در اختیار است.<ref>«فضای سبز اراک روی خط قرمز». ۲۰۱۷. ایسنا. Accessed December 18 2017. [https://www.isna.ir/news/96091105664/فضای-سبز-اراک-روی-خط-قرمز].</ref>
 
وسعت فضای سبز کلانشهر اراک یکهزار و ۳۳۶ هکتار است که ۴۲۱ هکتار آن به شکل ۱۲۵ بوستان است. بیشتر فضای سبز اراک به صورت نوارهای جنگلی و در منطقه سنجان و کرهرود است.<ref>"سرانه فضای سبز کلانشهر اراک 15 متر مربع از میانگین کشور بیشتر است". 2017. خبرگزاری جمهوری اسلامی. Accessed December 18 2017. [http://www.irna.ir/fa/News/82667116].</ref>
خط ۲۸۷:
در سرشماری سال ۱۳۷۵ خورشیدی، جمعیت شهر ۳۸۰٬۷۵۵ نفر.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=F&no=88075&S=TP |عنوان=جمعیت شهرهای استان مرکزی از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵|ناشر=وب‌گاه مرکز آمار ایران |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFMsLfJ | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> و در سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی جمعیت شهر به۴۳۸٬۳۳۸ نفر رسید.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=553 |عنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵ به تفکیک استان |ناشر=وب‌گاه مرکز آمار ایران |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFNj0RB | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
جمعیت اراک بر پایه نتایج [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران|سرشماری عمومی نفوس و مسکن]] در سال ۱۳۹۰ خورشیدی برابر با ۴۸۴٬۲۱۲ نفر بوده‌است.<ref name="amarorg">{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.amar.org.ir/Portals/0/sarshomari90/Files/ABADY-90/os00.xls|عنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ |ناشر=مرکز آمار ایران |تاریخ=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFPDHqT | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.amar.org.ir/Portals/2/pdf/jamiat_shahrestan_keshvar.pdf |عنوان=جمعیت شهرستان‌ها و خانوار کشور سال ۱۳۹۰|ناشر=مرکز آمار ایران |تاریخ بازدید= ۲۴ آذر ۱۳۹۱ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvbN9BL9 | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> جمعیت شهر اراک پس از الحاق نقاط شهری [[سنجان (مرکزی)|سنجان]] و [[کرهرود]]<ref name="elhagh"/> به ۵۲۶٬۱۸۲ نفر افزایش یافت.
از دیدگاه جمعیتی، اراک پانزدهمین شهر پرجمعیت ایران است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.irancities.ir/showcity.aspx?code=918&code2=36 |عنوان=اراک|ناشر=وب‌گاه مرجع شهرهای ایران |تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dae7DuMg | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> این شهر از جمله شهرهایی است که دارای رشد بالای جمعیت بود. میزان رشد جمعیت از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵ خورشیدی برابر با ۵٫۱ بوده‌است.<ref name="shiee">{{پک|شیعه|۱۳87|ک=با شهر و منطقه در ایران|ص=۱۵۵}}</ref> اما در دهه بعد از آن رشد جمعیت به ۲٫۹۷ رسید. شهر اراک ۵۳٪ جمعیت استان مرکزی را در خود جای داده است.{{مدرک}}
{| style="text-align: center;" class="wikitable sortable" border="1"
|+ جمعیت شهر اراک در سال ۱۳۹۰ خورشیدی<ref name="amarorg"/>
خط ۳۲۱:
{{اصلی|صنعت در اراک}}
[[پرونده:A giant distillation tower in Arak.jpg|بندانگشتی|برج تقطیر غول‌پیکر [[پالایشگاه نفت امام خمینی شازند|پالایشگاه اراک]] ساخته‌شده در [[شرکت ماشین‌سازی اراک|ماشین‌سازی اراک]]|263x263پیکسل]]
اراک یکی از شهرهای صنعتی ایران است که از لحاظ گوناگونی محصولات صنعتی، نخستین، از لحاظ وجود صنایع مادر، دومین و به‌طور کلی یکی از چهار قطب صنعتی کشور محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1529837 |عنوان=توسعه صنعتی؛ اوج استقلال، مهندسان داخلی جایگزین مستشاران خارجی |ناشر=وب‌گاه خبرگزاری مهر|تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۰ |تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaeBz0nV | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> شمار صنایع مادر در این شهر به بیش از ۲۰ واحد می‌رسد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://vaghayeostan.com/news.asp?285 |عنوان=بی رمقی صنایع مادر در اراک |ناشر=وب‌گاه هفته‌نامه وقایع استان |تاریخ=|تاریخ بازبینی=۶ دی ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFPfzXT | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> این شهر به‌واسطه وجود صنایع مادر، تولید ۸۰٪ از تجهیزات انرژی کشور، وجود [[شرکت آلومینیوم ایران|بزرگ‌ترین کارخانه تولیدکننده آلومینیوم کشور]]، [[واگن پارس|بزرگترینبزرگ‌ترین واگن‌سازی و لوکوموتیوسازی خاورمیانه]]، [[شرکت ماشین‌سازی اراک|بزرگترینبزرگ‌ترین ماشین‌سازی کشور]]، [[کمباین‌سازی ایران|بزرگترینبزرگ‌ترین کمباین‌سازی خاورمیانه،]] [[پالایشگاه نفت امام خمینی شازند|بزرگترینبزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی بنزین کشور،]] [[هپکو|بزرگترینبزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی ماشین‌آلات عمرانی و ساخت‌وساز در خاورمیانه]]، [[شرکت لجور|بزرگ‌ترین تولیدکننده جرثقیل در خاورمیانه]] و [[شرکت املاح معدنی ایران|بزرگ‌ترین صنایع معدنی کشور]]<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1297998 |عنوان=گردشگری صنعتی ظرفیت مغفول مانده‌استان مرکزی |ناشر=وب‌گاه خبرگزاری مهر|تاریخ=۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۰| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DXx1iwL4 | تاریخ بایگانی = ۰۹ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> به‌عنوان '''پایتخت صنعتی ایران'''<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.jamejamonline.ir/papertext.aspx?newsnum=100844968396 |عنوان=دوذوقه در شهر آهن و فولاد|ناشر=جم جم آنلاین |تاریخ=۱۰ خرداد ۱۳۹۰| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaeEkSPo | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> شناخته شده‌است. تولیدات صنایع شهر اراک علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، به کشورهای خارجی نیز صادر می‌گردد. به همین علت بخش بزرگی از صادرات کالاهای صنعتی را به خود اختصاص داده است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1529837 |عنوان=توسعه صنعتی؛ اوج استقلال، مهندسان داخلی جایگزین مستشاران خارجی |ناشر=خبرگزاری مهر|تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۰ |تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaeBz0nV | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
 
تبدیل شدن اراک به یکی از قطب‌های صنعتی کشور در دوران نخست وزیری [[امیرعباس هویدا|هویدا]] و هم‌زمان با صنعتی‌سازی کشور توسط [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه]] در دهه ۱۳۴۰ خورشیدی آغاز شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =صادق زیباکلام |نشانی=http://tarikhirani.ir/Modules/files/Phtml/files.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=47&filesId=473 |عنوان=هویدا قربانی فرهنگ کیش شخصیت حکومتی در ایران | ناشر =وب‌گاه تاریخ ایرانی |تاریخ =۱۶ فروردین ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=۰۵ ژانویه ۲۰۱۴| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MOreQTp5 | تاریخ بایگانی = ۰۵ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> در برنامه چهارم توسعه قبل از انقلاب معین شده بود تا قطب صنعتی در شهرهای [[اصفهان]]، [[اهواز]]، [[تبریز]] و اراک به صورت قطب‌های صنعتی و هسته مرکزی عمران ناحیه‌ای درآیند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://rc.majlis.ir/fa/law/show/96246 |عنوان=تصمیم متخذه کمیسیون برنامه مجلسین راجع به اصول و هدفهای برنامه عمرانی چهارم کشور | ناشر =وب‌گاه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی |تاریخ =۱۸ ژوئن ۲۰۱۱ |تاریخ بازبینی=۱۵ دی ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MOsvi2DF | تاریخ بایگانی = ۰۵ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
خط ۳۲۹:
=== واحدهای صنعتی ===
[[پرونده:HEPCO20190217131007.jpg|بندانگشتی|بیل چرخ‌زنجیری ساخت [[هپکو|هپکو اراک]]|268x268پیکسل]]
نخستین و بزرگترینبزرگ‌ترین کارخانه تولید آلومینیوم کشور ([[شرکت آلومینیوم ایران|ایرالکو]])،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.metalsnews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=2853:1391-08-06-05-40-30&catid=12:2012-04-03-06-49-04&Itemid=18 |عنوان=شمش آلومینیوم به ۹۱۰ هزار تن می‌رسد |ناشر=وب‌گاه اخبار فلزات |تاریخ=۶ آبان ۱۳۹۱ |تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaeFl7wc | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> نخستین و بزرگترینبزرگ‌ترین کارخانه واگن‌سازی و لوکوموتیوسازی در کشور و خاورمیانه ([[واگن پارس|واگن‌پارس]])،<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.yjc.ir/fa/news/4043928|عنوان=واگن پارس نخستین تولیدکننده لکوموتیو در کشور است | ناشر =باشگاه خبرنگاران |تاریخ = ۱۲ مرداد ۱۳۹۱|تاریخ بازبینی=بیست و دوم دیماه 1392}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.yjc.ir/fa/news/4048065/اولین-کارخانه-لوکوموتیو-سازی-ایران-در-اراک-سرمایه-ای-که-همچنان-خاک-می-خورد |عنوان=اولین کارخانه لوکوموتیوسازی ایران در اراک، سرمایه‌ای که همچنان خاک می‌خورد|ناشر=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ= ۱۶ مرداد ۱۳۹۱ |تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvFRkfVC | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> نخستین و بزرگترینبزرگ‌ترین کارخانه کمباین‌سازی کشور و خاورمیانه ([[کمباین‌سازی ایران]])،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://old.markazidaily.ir/46292/تنها-کـارخانه-کمبـاین-سـازی-ایـران-را/ |عنوان=تنها کارخانه کمباین‌سازی ایران را منحل نکنید|ناشر=پایگاه خبری مرکزی دیلی|تاریخ=۵ شهریور ۱۳۹۱|تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKHZYpPc | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴ }}</ref> بزرگترینبزرگ‌ترین کارخانه‌های سازنده دکل انتقال نیرو و دکل مخابراتی در [[خاورمیانه]] (آونگان، یاسان و گام‌)،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://irna.ir/fa/News/54120/مرکزی/شرکت_آونگان_اراک_در_آستانه_تولید_قرار_گرفت |عنوان=شرکت آونگان اراک در آستانه تولید قرار گرفت|ناشر=وب‌گاه خبرگزاری جمهوری اسلامی |تاریخ=۲۴ بهمن ۱۳۹۰ |تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaeH1M1o | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> نخستین ایستگاه آزمایش تست دکل‌های [[انتقال نیرو]] در [[خاورمیانه]] و [[آسیا]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2012\12\12-08\12-12-51.htm&storytitle=ÈåÑå%20ÈÑÏÇÑí%20ÇÒ%20ÈÒѐÊÑíä%20ÂÒãÇíԐÇå%20ÓÇÒå%20åÇí%20ÇäÊÞÇá%20äíÑæ%20ÌåÇä%20ÏÑ%20ÇíÑÇä |عنوان=بهره‌برداری از بزرگترین آزمایشگاه سازه‌های انتقال نیرو جهان در ایران|ناشر=روزنامه اطلاعات |تاریخ=۱۸ آذر ۱۳۹۱ |تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaeInarb | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> در این شهر ایجاد شده‌اند.
 
از سال ۱۳۴۵ خورشیدی طرح کارخانه‌های ماشین‌سازی و آلومینیوم به مرحلهٔ اجرا درآمد. [[شرکت آلومینیوم ایران|کارخانه آلومینیوم ایران]] (ایرالکو) در سال ۱۹۷۲ میلادی با همکاری منطقه‌ای در سازمان پیمان مرکزی با همکاری محدود [[شرکت رینولدز [[آمریکا]] آمریکا و دولت پاکستان تأسیس شد. بعد از انقلاب کلیه سهام این دو کشور متعلق به ایران گردید.<ref>{{پک|محتاط|۱۳۶۸|ک=سیمای اراک (جامعه‌شناسی شهری)|ص=۴۵۳}}</ref> وجود این کارخانه و ۵۰۰ کارگاه کوچک و بزرگ وابسته به این صنعت اراک را به قطب‌ تولید آلومینیوم در کشور و [[خاورمیانه]] تبدیل کرده‌است.<ref name="burs">{{یادکرد وب |عنوان=طرح جدید ایرالکو یکی از مدرنترین طرح‌های تولید آلومینیوم |نشانی=http://www.boursenews.ir/fa/pages/?cid=19534 |ناشر=پایگاه خبری بورس نیوز |تاریخ=۱ اردیبهشت ۱۳۸۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFTM68j | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.aftabir.com/news/view/2008/sep/28/c2c1222578211_economy_marketing_business_mine_industry_aluminum.php/تولید-۱۰۹-هزار-تن-آلومینیوم-در-كارخانه-آلومینیوم |عنوان=تولید ۱۰۹ هزار تن آلومینیوم در کارخانه آلومینیوم‌سازی اراک | ناشر =وب‌گاه خبری آفتاب |تاریخ =۷ مهر ۱۳۸۷ |تاریخ بازبینی=۱۵ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی =http://www.webcitation.org/6MOZFrZRU| تاریخ بایگانی = ۰۵ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
[[پرونده:Wagon Pars co- Arak .Iran کارخانه واگن پارس - panoramio.jpg|بندانگشتی|خط تولید لوکوموتیو در کارخانه‌ی [[واگن پارس|واگن‌پارس اراک]]|269x269پیکسل]]
شرکت [[واگن پارس]] اولین کارخانه تولیدکننده واگن و [[لکوموتیو]] کشور و بزرگترینبزرگ‌ترین تولیدکننده خودروهای ریلی در خاورمیانه است<ref>{{یادکرد وب |عنوان=اولین کارخانه لوکوموتیوسازی ایران در اراک/ سرمایه‌ای که همچنان خاک می‌خورد |نشانی=http://www.yjc.ir/fa/news/4048065 |ناشر=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ=۱۶ مرداد ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFVaLCO | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> که در سال ۱۳۵۳ خورشیدی تأسیس گردید. وجود ۱۰۰ شرکت وابسته به صنایع ریلی در کنار کارخانه، شهر اراک را به عنوان مرکز صنعت ریلی کشور معرفی کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=استان مرکزی، مرکز صنعت ریلی ایران، بدون گمرک ریلی |نشانی=http://www.tinn.ir/vdcfc0dycw6dtja.igiw.html |ناشر=پایگاه خبری تین نیوز |تاریخ=۱۶ مهر ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFWEAAc | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
 
 
کارخانه [[کمباین‌سازی ایران]] (ایران‌جان‌دیر سابق) به عنوان اولین و بزرگترینبزرگ‌ترین کارخانه تولید [[کمباین]] کشور و خاورمیانه در سال ۱۳۴۸ با همکاری شرکت [[جان دیر|جان‌دیر]] ایالات متحده تأسیس گشت<ref>{{یادکرد وب | عنوان=تنها کارخانه کمباین‌سازی ایران را منحل نکنید | نشانی=http://markazidaily.ir/1391/06/05/46292/تنها-کـارخانه-کمبـاین-سـازی-ایـران-را/ | ناشر=پایگاه خبری مرکزی دیلی | تاریخ=۵ شهریور ۱۳۹۱ | تاریخ بازدید=۷ آذر ۱۳۹۱}}</ref> و شرکت هپکو به عنوان اولین و بزرگ‌ترین کارخانه تولید [[تجهیزات سنگین|ماشین‌آلات ساخت‌وساز]] در ایران و خاورمیانه<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شرکت هپکو اراک |نشانی=http://markazi.irib.ir/index.php/news/newsrep/12966-hepkooo-16sh |ناشر=وب‌گاه صدا و سیمای استان مرکزی |تاریخ=۱۹ شهریور ۱۳۹۱ |تاریخ بازدید=۵ ژوئن ۲۰۱۳| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFYu2qb | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> از جمله صنایع دیگر این شهر هستند. همچنین [[شرکت لجور]]، نخستین و بزرگ‌ترین سازنده‌ی بالابرهای هیدرولیکی و [[جرثقیل]] در خاورمیانه در اراک قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - «لجور» جرثقيل‌هاي سنگين كشور را تأمين مي‌كند|نشانی=https://www.farsnews.com/news/8503160237%20%20%20%20/لجور-جرثقيل‌هاي-سنگين-كشور-را-تأمين-مي‌كند|وب‌گاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2006-06-06|بازبینی=2019-03-10}}</ref>
 
شرکت [[شرکت ماشین‌سازی اراک|ماشین‌سازی اراک]] به عنوان نخستین [[صنایع سنگین|صنعت سنگین]] ایران، از کارخانه‌های قدیمی شهر بزرگترینبزرگ‌ترین تولیدکننده تجهیزات [[پتروشیمی]] و [[پالایشگاه|پالایشگاهی]]، صنایع نفت و گاز، [[سیمان]] و [[معدن]]، سازه‌های ترابری، پل‌های فلزی و زیرساخت‌های صنعتی در کشور است. این شرکت اولین شرکت ایرانی است که موفق به دریافت گواهی ISO 9001 شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.msa.ir/ |عنوان=تاریخچه شرکت ماشین‌سازی اراک |ناشر=وب‌گاه شرکت ماشین‌سازی اراک|تاریخ=۱۵ بهمن ۱۳۸۴ |تاریخ بازبینی=۹ دی ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFbh5mS | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
 
<br />
خط ۳۵۹:
|[[هپکو]]|| ۱۳۵۱ ||[[تجهیزات سنگین]]|| ماشین‌آلات ساخت‌وساز، راه‌سازی، معدنی و کشاورزی
|- style="background: #FFFFFF; color:#000000"
|[[شرکت صنایع آذرآب|صنایع آذرآب]]|| ۱۳۵۳|| تجهیزات صنایع سنگین || تجهیزات نیروگاهی، تجهیزات پتروشیمی و پالایشگاهی، یتجهیزاتتجهیزات صنایع نفت و گاز و صنایع سیمان
|- style="background: #FFE88C; color:#000000"
|[[آونگان]]|| ۱۳۵۳|| نیرو ||[[انتقال نیرو|دکل انتقال نیرو]] و [[دکل مخابراتی]]
خط ۵۳۰:
=== صنایع‌دستی ===
[[پرونده:Sultanabad, 12ft 8in x 17ft 0in. 2nd Quarter, 19th Century, Claremont Rug Company.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|قالی سلطان‌آباد بافته شده در قرن ۱۹ میلادی]]
از صنایع‌دستی شهر اراک می‌توان به دستباف‌های سنتی ([[قالی|قالی‌بافی]]، [[گلیم|گلیم‌بافی]]، [[جاجیم|جاجیم‌بافی]])، [[رودوزی|رودوزیهایرودوزی‌های سنتی]]، آثار چوبی ([[منبت]] و کنده‌کاری روی چوب، [[معرق کاری|معرق‌کاری]]، [[تندیس‌گری|پیکرتراشی]]، [[خراطی]]، ساخت سازهایسازه‌های سنتی، [[مشبک‌کاری|مشبک]] و [[گره چینی|گره‌چینی چوب]])، [[سفالگری|سفال‌گری]]، کتابت و [[نگارگری]] (طراحی سنتی، [[نقاشی ایرانی]]، گل و مرغ، [[تذهیب]] و [[تشعیرسازی|تشعیر]]، [[خوشنویسی|خوش‌نویسی]]، کتیبه نویسیکتیبه‌نویسی)، آثار فلزی ([[مسگری]]، [[قلمزنی|قلم‌زنی]]، سفیدگری، [[چلنگر|چلنگری]]، مشبک فلز، [[ملیله کاری|ملیله طلا و نقره]])، ساخت پاپوش سنتی ([[گیوه|گیوه‌دوزی]] و گیوه‌بافی)، آرایه‌های معماری (گچبری سنتی، [[آینه کاری|آینه‌کاری]] و...) و تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://markazitourist.ir/sites/default/files/list%20sanaye%20dasti%20ostan.pdf |عنوان=گزیده رشته‌های صنایع دستی استان مرکزی به تفکیک شهرستان-سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی |ناشر=اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی |تاریخ=|تاریخ بازبینی=۱۸ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DXxbq3aX | تاریخ بایگانی = ۰۹ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref name="aftab">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.aftabir.com/lifestyle/view/87101/صنایع-دستی-استان-مرکزی |عنوان=صنایع دستی استان مرکزی | ناشر =وب‌گاه خبری آفتاب |تاریخ =۶ شهریور ۱۳۸۶ |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKJ0DO6t | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
 
=== قالی ===
خط ۵۳۷:
 
=== هتل‌ها و مراکز اقامتی ===
از جمله هتل‌های شهر می‌توان به [[هتل امیرکبیر]] (پنج ستاره)، هتل زاگرس (چهار ستاره)، هتل پیام (۳سه ستاره) و هتل معلم (۳سه ستاره) اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://markazitourist.ir/sites/default/files/HOTEL.pdf|عنوان=هتل‌های اراک|ناشر=اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی|تاریخ بازدید=۱۸ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DXxb4Q7V | تاریخ بایگانی = ۰۹ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
<center>
<gallery>
خط ۵۶۲:
== ترابری ==
=== مسیرهای ارتباطی ===
[[File:ترمینال مسافربری اراک - panoramio (1).jpg|بندانگشتی|چپ|200px|ترمینال مسافربری اراک.]]
[[File:ایستگاه راه آهن اراک - panoramio.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|ایستگاه راه آهنراه‌آهن اراک.]]
به دلیل قرارگرفتن شهر اراک میان [[دریای خزر]] و [[خلیج فارس]] و همچنین قرارگرفتن آن در میان مسیرهای ترانزیتی غرب و جنوب، این شهر یکی از شاهراه‌های مهم کشور می‌باشد. مهم‌ترین مسیری که از شهر اراک عبور می‌کند، مسیر بین‌المللی و ترانزیتی [[آزادراه ۵ (ایران)]] می‌باشد. اما در حال حاضر ادامه مسیر این آزادراه از شهر [[قم]] تا اراک به صورت بزرگراه است. ساخت آزادراه اراک - [[سلفچگان]] - [[قم]] با ارتقای بزرگراه اراک - قم در دستور کار [[وزارت راه و شهرسازی]] قرار گرفته‌است.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بایگانی=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ | عنوان=آزادراه قم-سلفچگان-اراک چهار خطه می‌شود | نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910214000308 | ناشر=وب‌گاه خبرگزاری فارس | تاریخ=۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۱ | تاریخ بازدید=۷ آذر ۱۳۹۱ | پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6DaejMj2N}}</ref> همچنین آزادراه اراک - [[خرم‌آباد]] نیز یکی از طرح‌های دردست اجرای [[وزارت راه و شهرسازی]] است که در راستای تکمیل آزادراه شماره ۵ اجرا خواهدشد. طول این آزادراه ۱۵۰ کیلومتر خواهدبود.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بایگانی=۰۹ ژانویه ۲۰۱۳ | عنوان=آزادراه اراک-خرم‌آباد احداث می‌شود | نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/240969/آزادراه-اراکخرم-آباد-احداث-مىشود | ناشر=پایگاه خبری تابناک | تاریخ=۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۱ | تاریخ بازدید=۷ آذر ۱۳۹۱ | پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6DXxHIaEP}}</ref>
 
خط ۵۹۹:
 
=== راه‌آهن ===
اراک از دیرباز در مسیر [[راه آهن سراسری ایران|راه‌آهن سراسری]] شمال به جنوب ایران قرار داشته و راه‌آهن نقش مهمی را در رونق همه‌جانبه شهر اراک داشته‌است. محدوده حفاظتی اداره کل راه‌آهن اراک از ایستگاه ساقه در [[استان قم]] شروع شده و از یک سو تا ایستگاه مومن‌آباد در [[استان لرستان]] و از سوی دیگر تا [[ایستگاه راه‌آهن کرمانشاه|ایستگاه ملایرکرمانشاه]] در [[استان همدانکرمانشاه]] را تحت پوشش خود قرار داده‌است.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۱۲ آذر ۱۳۹۱ | تاریخ بایگانی=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ | عنوان=دربارهٔ راه آهن اراک | نشانی=http://arak.rai.ir/Site.aspx?ParTree=A09000101611 | ناشر=اداره کل راه آهن اراک | پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6DaekWtgK}}</ref>
 
پروژه ساخت راه‌آهن غرب کشور نیز از اراک شروع شد که شهرهای [[نهاوند]] و [[ملایر]] از [[استان همدان]] را به شبکه ریلی متصل می‌کند.
خط ۶۳۸:
=== مدارس علوم دینی ===
نخستین مدرسه علوم دینی در اراک [[مدرسه سپهدار|مدرسه سپهداری]] بود که توسط [[یوسف‌خان گرجی]] میان سال‌های ۱۲۲۷ تا ۱۲۳۱ قمری ساخته شد. پس از گذشت ۹۰ سال از احداث مدرسه سپهداری، میان سال‌های ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۰ خورشیدی، [[مدرسه حاج محمدابراهیم|مدرسه و مسجد حاج محمدابراهیم خوانساری]] در محله عباس‌آباد تأسیس گردید. سومین مدرسه علوم دینی در اراک نیز میان سال‌های ۱۳۱۸ تا۱۳۲۰ خورشیدی، [[مدرسه آقا ضیاءالدین]] به دست حاج حسین ملک‌التجار تبریزی ساخته شد. چون آقا ضیاالدین در مسجد این مدرسه امام جماعت بود، این مدرسه و مسجد به مدرسه و مسجد آقا ضیاالدین معروف شده‌است. بعد از این سه مدرسه دینی، مدرسه دیگری به وجود نیامد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده =رضا استادی |نشانی = http://www.islamicecenter.com/ketaabkhaaneh/00-DDT/yaadnaameh_araaki_ostaadi_02.html |عنوان =یادنامه آیت‌الله العظمی اراکی | ناشر = مرکز تعلیمات اسلامی واشینگتن|تاریخ = |تاریخ بازدید =۱ دی ۱۳۹۱|پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6D4lyBYyZ | تاریخ بایگانی = ۲۲ دسامبر۲۰۱۲}}</ref>
در چند سال اخیر کار ساخت بزرگ‌ترین [[حوزه علمیه]] غرب کشور در اراک آغازساخته شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.jamaran.ir/fa/NewsContent-id_17194.aspx |عنوان=حوزه علمیه اراک؛ از حجره امام تا بزرگ‌ترین حوزه غرب کشور |ناشر=وب‌گاه جماران |تاریخ=۲۹ فروردین ۱۳۹۱|تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKGcf4wN | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
 
== رسانه‌ها ==
خط ۶۶۳:
در سال‌های گذشته شهرداری اراک با حمایت از چهار رشته ورزشی توانست مقام چهارمی رشته [[فوتبال]] در لیگ دسته یک، مقام سومی رشته [[هاکی]] در بخش آقایان و مقام دومی در بخش بانوان در لیگ برتر و دسته یک و مقام قهرمانی رشته [[ووشو]] در لیگ دسته یک را کسب کند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.markazisport.ir/akhbar/khabar/2439 |عنوان=ضعف استان مرکزی نداشتن باشگاه‌های حرفه‌ای است|ناشر=اداره ورزش و جوانان استان مرکزی |تاریخ=۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKGgfmFx | تاریخ بایگانی = ۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
 
[[باشگاه فوتبال شهرداری اراک|تیم فوتبال شهرداریآلومینیوم اراک]] از جمله تیم‌های فوتبال است که در [[لیگ آزادگان|لیگ دسته‌اول]] فوتبال ایران بازی می‌کند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.arakcity.org/index.php?option=com_content&view=article&id=225:1390-03-17-10-26-23&catid=46:1389-06-30-07-06-36|عنوان=تیم فوتبال همیاری به شهرداری اراک پیوست|ناشر=شهرداری اراک| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dapp3fa8 | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> همچنین تیم والیبال شهرداری اراک و تیم بسکتبال شهردارینبوغ اراک نیز در لیگ‌های دسته یک والیبال و لیگ برتر بسکتبال حضور دارند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=پیروزی شهرداری اراک مقابل دانشگاه آزاد |نشانی=http://www.farsnews.com/13941220000867 |بازبینی= {{جا:تاریخ}} |تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۴ |ناشر=[[خبرگزاری فارس]] |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/query?url=http://www.farsnews.com/13941220000867&date=2016-03-10 |تاریخ بایگانی=۱۰ مه ۲۰۱۶}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=شهرداری اراک قهرمان لیگ دسته یک والیبال|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1310279/شهرداری-اراک-قهرمان-لیگ-دسته-یک-والیبال |بازبینی= {{جا:تاریخ}} |تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۴ |ناشر=[[ورزش ۳]] |نشانی بایگانی=http://www.varzesh3.com/news/1310279/شهرداری-اراک-قهرمان-لیگ-دسته-یک-والیبال |تاریخ بایگانی=۱۰ مه ۲۰۱۶}}</ref>
 
=== امکانات ورزشی ===
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/اراک»