نامهای [[هری (شهر)|هری]] و [[هریوا]] که نامهای باستانی [[هرات]] هستند از نام این رودخانه گرفته شدهاند.
واژه هرَی از زبان ایرانی باستان هَرَیو آمده که به معنی «پُرشتاب» است.<ref>[http://www.iranicaonline.org/newsite/ دانشنامه ایراننیکا، سرواژه هرات]</ref>
== جغرافیا ==
دریای هریرود از نقاط مرتفع لعل وسر جنگل از درههای خوک کشته سرچشمه گرفته این سلسله جبال که ارتفاع آن به ۳۹۰۰ و۴۰۰۰ متر میرسد. اصلآ ساحه آب بخش هریرود وبند امیر بوده ولایت غور را از بامیان جدا ساخته معاونین اولی هریرود عبارت اند از دریای لعل وسرجنگل که هردوی آن در حصه دولت یار باهم یکجا شده به استقامت غرب. از قلب شهر چغچران شمال منار تاریخی) جام (کمنج دره تخت. چشت واوبی جریان مییابد. فاصله سر چشمه هریرود الی اوبی ۳۰۰ کیلومتر است در طول این مصافه معاونین هریرود به صورت دریاچههای کوچک بان وصل میگردد بعد از فاصله ۳۴ کیلومتر به استقامت غرب اوبی در نزدیکی ماروه در یای دیگری به نام تگاب اوشلان به آن وصل میشود که از نشیبیهای سیا کوه منبع میگیرد و بعد از انیکه دهکدههای شهرک وحصار را میپیماید در مجاورت ماروه به هریرود میریزد این دریا چه در حدود((۲۶۰ کیلومتر طول داشته که با هریرود بطور موازی جریان داردهریرود بعد از اتصال به دریای تکاب اوشلان در ماروه به استقامت پشتون زرغون وشهر هرات به جریان خود ادامه داده از جنوب شهر هرات میگذرد. درساحه شرقی هرات دریای کرخ که از جمله معاونین ساحل راست آن میباشد با آن یکجا میشود در یای کرخ از نشیبیهای سفید کوه با الخصوص از نشیبیهای جنوب بند سبزک منبع گرفته طول دریای کرخ در حدود ۹۵ کیلومتر بوده. هریرود از جمله دریاهای مهم حوزه غرب کشور است که بین سلسله سفید کوه وسیاه کوه از شرق به ا ستقامت غرب جریان داشته از منبع الی دهکدههای کوهستانی تقریبآ (۵۶۰) کیلومتر فاصله را موازی با سلسله سفید کوه وسیاه کوه میپیماید در ین ناحیه خط السیر آن موازی با شکستگیهای جیو لوجیکی هریرود توآم بوده و از دهکدههای کوهستانی به بعد استقامت شمال را اختیار کرده و(۹۵) کیلومتر فاصله را به همین ترتیب الی [[دهانه ذوالفقار]] طی میکند و از دهانه ذوالفقار به بعد خاک کشور مارا ترک نموده سرحد مشترک ایران وترکمنستان را الی سرخس تشکیل میدهد بعد از ناحیه سرخس اولاً استقامت شمال را اختیار کرده بعد از آن قدری جانب شمال غرب انحراف نموده در ریگستانهای تر کمنستان جذب میگردد. هریرود علاوه بر ارزش اقتصادی و زراعتی، ماهیت بزرگ سیاسی را نیز دارا است زیرا از شمال اسلام قلعه الی دهنه ذولفقار سرحد سیاسی را بین افغانستان وایران تشکیل میدهد.
See more at: http://www.jame-ghor.com/archive/ejtemaie/abdul_samad_saeb/0001_01012013_saeb.htm#sthash.j0ECkULN.dpuf