میرزا کوچک خان جنگلی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
خنثیسازی ویرایش 26009219 توسط 37.44.63.12 (بحث) برچسب: خنثیسازی |
خنثیسازی ویرایش 26009214 توسط 37.44.63.12 (بحث) برچسب: خنثیسازی |
||
خط ۶۹:
رضاخان میخواست [[قاجاریان|سلسله قاجاریه]] را از میان بردارد، لذا جذب اشخاصی همچون میرزا که بین مردم محبوبیت ویژهای داشتند، میتوانست در راه رسیدن به هدفش، کمک بزرگی باشد. اما سعی قزاقها، به فرماندهی سردار سپه برای مذاکره با میرزا و دعوت او به مرکز نتیجه نداده و بنا به دلایل فراوانی مذاکرات به شکست انجامید. یکی از این دلایل وفا نکردن قزاقهای پیش از رضاخان به عهدشان بود که تعدادی از جنگلیها همچون [[دکتر حشمت]] و یارانش را فریب داده و پس از تسلیم شدن آنها به قشون قزاق، آنها را کشته بودند.
== درگذشت میرزا کوچک ==
در پایان قوای قزاق از فرصت استفاده کرده و طی [[شبیخون]]<nowiki/>های متعدد نیروهای جنگل را وادار به عقبنشینی کردند و بعضی از سران تسلیم یا کشته شدند. میرزا همراه با تنها یار وفادارش، [[گائوک]] آلمانی معروف به هوشنگ، جهت رفتن به نزد [[عظمت خانم فولادلو]] (حاکم خلخال)، که همیشه از میرزا حمایت میکرد، به طرف کوههای تالش حرکت کردند، ولی گرفتار بوران و طوفان گردیدند و سرانجام زیر فشار سرما و برف در روز جمعه ۱۱ آذر ۱۳۰۰، درحالی که میرزا، هوشنگ را به کول گرفته بود، از پای درآمد.
خبر درگذشت میرزا به گوش [[محمدخان سالارشجاع]] برادر امیر مقتدر [[طالش]] که از بدخواهان میرزا بود، رسید. نامبرده به همراه شماری تفنگچی به خانقاه گیلوان خلخال رفت و اهالی را از دفن اجساد منع کرد. سپس دستور داد یکی از همراه وی به نام رضا اسکستانی از اهالی روستای اسکستان خلخال، سر یخ زده میرزا را از بدنش جدا کند. محمدخان سپس سر را نزد برادرش امیر مقتدر در [[ماسال]] و از آنجا به رشت برده و تسلیم فرماندهان نظامی کرد. جسد بدون سر میرزا کوچک خان در میان زاری و شیون مردم در گورستان دهکده به خاک سپرده شد.
سر میرزا کوچکخان را در مجاورت سربازخانه رشت، در جایی که معروف به انبار نفت نوبل است، تا مدتها در معرض تماشای مردم قرار داده و سپس [[خالو قربان]] که از یاران سابق میرزا و از هواداران سردار سپه بود، سر میرزا را به تهران، نزد سردار سپه فرستاد.
سر میرزا را به دستور سردار سپه در [[گورستان حسنآباد]] دفن کردند. بعد یکی از یاران قدیمی میرزا به نام [[کاس آقا حسام]] سر میرزا را محرمانه از گورکن تحویل و به رشت برده و در محلّی موسوم به [[سلیمان داراب]] به خاک سپرد. در شهریور ۱۳۲۰ و هنگام استعفای [[رضاشاه]] (حدوداً پس از گذشت بیست سال از مرگ میرزا) آزادیخواهان گیلان قصد داشتند جسد بدون سر میرزا را با تشریفات شایسته از [[خانقاه خلخال|خانقاه]] خلخال به رشت حمل کنند، ولی مأموران جلوگیری کردند. در نتیجه به جهت پیشگیری از برخورد، جسد میرزا را بطور عادی به رشت حمل و در جوار سر دفن کردند. از آن تاریخ هر سال در روز ۱۱ آذر مراسمی ساده در محل دفن او در [[سلیمان داراب]] رشت برگزار میشود.
میزان قساوت یادشده همچنین از تلگراف امیر پنجه محمد قلی، رئیس قوای گیلان به رضا خان روشنتر میشود:
حسبالامر تلگراف مبارک نمره ۹۶۵ فوری برای تعقیب و دستگیری میرزا کوچک عده فرستاده، چهار روز متوالی مشغول تعاقب بودند بالاخره از شدت تعقیب قزاقان میرزا کوچک از هر طرف عرصه را برای خود تنگ دیده خود را به کوههای ماسال کشیده بود. عده قزاق هم در تعاقب مشارٌالیه حرکت کرده، در بین راه هم یک تصادفی واقع شد، میرزا نعمتالله داماد حسن خان کیش دره [ای] مقتول مابقی باز فرار میکنند. از طرف دیگر طالشها هم برای جلوگیری از فرار میرزا کوچک عده [ای] فرستاده بودند، بالاخره میرزا کوچک و گائوک به طرف گردنه گیلوان خلخال متواری شده در آنجا از شدت سرما تلف شدهاند. قبل از اینکه قزاقهای تعقیب کننده برسند مابین طالشها و طارمیها سر نعش گفتگو شده طالشها سر نعش را بریده بودند که قزاقان سر رسیده و سر را گرفته حمل به شهر مینمایند. اینک سر بریده در دفتر حاضر است، هر طور دستور می فرمائید اطاعت شود. نعش گائوک هم در همان گردنه افتادهاست.<ref>{{پک|گزارشهای کنسول گریهای بریتانیا در ایران ترجمه غلامحسین میرزا صالح|1388|ک=فروپاشی قاجار و برآمدن پهلوی|ص=272}}</ref>
== ارزیابی و میراث ==
|