|
[[پرونده:Heart diagram-fa.svg|بندانگشتی|چپ|400px|رونگاره و شمای قلب]]
'''قلب''' یا '''دل''' یا '''گِش'''<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Saleminejad|نام=Hossein|کد زبان=en|وبگاه=www.vajehyab.com|نشانی=http://www.vajehyab.com/dehkhoda/گش-2|عنوان=معنی گش {{!}} لغت‌نامه دهخدا|بازبینی=2018-07-13}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Saleminejad|نام=Hossein|کد زبان=en|وبگاه=www.vajehyab.com|نشانی=http://www.vajehyab.com/moein/گش-3|عنوان=معنی گش {{!}} فرهنگ فارسی معین|بازبینی=2018-07-13}}</ref> نوعی [[اندام (کالبدشناسی)|عضو]] [[ماهیچه|عضلانی]] در انسان‌ها و دیگر حیوانات است که [[خون]] را از طریق [[رگ خونی]] در [[دستگاه گردش خون]] به گردش درمی‌آورد.<ref name="tabers">{{cite book |author=Taber, Clarence Wilbur; Venes, Donald |title=Taber's cyclopedic medical dictionary |publisher=F a Davis Co |location= |year=2009 |pages=1018–23 |isbn=0-8036-1559-0 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref> خون [[اکسیژن]] و [[مواد غذایی]] لازم را برایبرایِ بدن مهیا می‌سازد و همچنین به از بین رفتن موادموادِّ زائد ناشی از [[متابولیسم]] (سوخت و ساز بدن) کمک می‌کند.
قلبقلبِ انسان به‌طور متوسط [[میزان تپش قلب|حدود ۷۵ بار]] در دقیقه می‌تپد. قلبقلبِ انسان بینبینِ دو شُش در بدن قرار دارد و به گونه‌ای قرار گرفته‌است که رأسرأسِ آن متمایل به سمت چپ و پایین قرار می‌گیرد. هر ضربانضربانِ قلب حدودحدودِ هشت دهم ثانیه زمان می‌خواهد که این زمان شامل ۰٫۱ ثانیه انقباض دهلیزها، ۰٫۳ ثانیه انقباض [[بطن (قلب)|بطن]]ها و ۰٫۴ ثانیه استراحت قلب می‌باشد. بافت قلب نیز همچون دیگر بافت‌های بدن نیاز به تغذیه دارد که تغذیهٔ قلب برعهدهٔ عروقعروقِ کرونری (تاجی) می‌باشداست.<ref name="Guyton">{{cite book|last=Hall|first=John|title=Guyton and Hall textbook of medical physiology|year=2011|publisher=Saunders/Elsevier|location=Philadelphia, Pa.|isbn=978-1-4160-4574-8|edition=12th ed.|page=157}}</ref>
قلب در فضای میانی [[میان‌سینه]] در [[قفسه سینه|سینه]] قرار دارد.<ref name="Moore's 6">{{cite book|author1=Keith L. Moore|author2=Arthur F. Dalley|author3=Anne M. R. Agur|title=Clinically Oriented Anatomy|publisher=Wolters Kluwel Health/Lippincott Williams & Wilkins|isbn=978-1-60547-652-0|pages=127–173|chapter=1}}</ref>
== کالبدشناسی قلب ==
در انسان‌ها، پستانداران دیگر و پرندگان قلب به چهار حفره تقسیم می‌شود: [[دهلیز (قلب)|دهلیز]] چپ و راست که بالا و [[بطن (قلب)|بطن]] چپ و راست که در قسمت پایین قرار گرفته‌است.<ref name="StarrEvers2009">{{cite book|author1=Cecie Starr|author2=Christine Evers|author3=Lisa Starr|title=Biology: Today and Tomorrow With Physiology|url=http://books.google.com/books?id=dxC27ndpwe8C&pg=PA422|accessdate=7 June 2012|date=2 January 2009|publisher=Cengage Learning|isbn=978-0-495-56157-6|pages=422–}}</ref><ref name=K2008>{{cite book|last1=Reed|first1=C. Roebuck|last2=Brainerd|first2=Lee Wherry|last3=Lee,|first3=Rodney|last4=Inc|first4=the staff of Kaplan,|title=CSET: California Subject Examinations for Teachers|date=2008|publisher=Kaplan Pub.|location=New York, NY|isbn=978-1-4195-5281-6|pages=154|edition=3rd ed.|url=http://books.google.ca/books?id=hP7n4Rki02EC&pg=PA154}}</ref> معمولاً دهلیز و بطنبطنِ راست را به نام ''قلب راستی'' و همتایان چپی آن‌ها را به نام ''قلب چپی'' می‌شناسندمی‌شناسَند.<ref>{{cite book |first=Brendan |last=Phibbs |title=The human heart: a basic guide to heart disease |location=Philadelphia |publisher=Lippincott Williams & Wilkins |year=2007 |page=1 |isbn=978-0-7817-6777-4 |edition=2nd}}</ref> اما در مواردی دیگر، قلب ماهی‌ها دو محفظه، یک بطن و یک دهلیز دارد، در حالی که قلبقلبِ خزندگان دارای سه محفظه استدارَد.<ref name=K2008 /> در یک قلب سالم به خاطر وجود [[دریچه‌های قلبی]]، خون از یک سمت وارد قلب می‌شود که این مسئله از [[نارسایی دریچه قلب|جریان برعکس]] جلوگیری می‌کند.<ref name="Moore's 6" /> قلب در یک کیسه محافظتی قرار گرفته که [[پیراشامه]] (پریکارد) نام دارد و همچنین شامل [[آب‌شامه|مایع]] است. دیوارهٔ قلب از چهار لایه چسبیده به هم تشکیل می‌شود که به ترتیب از بیرونبیرون، شاملشاملِ: پیراشامه (پریکارد) [[برون‌شامه قلب|برون شامهٔ قلب]] (اِپی کارد)، [[ماهیچه قلب]] (میوکارد) و [[درون‌شامه قلب]] (آندوکارد).<ref name="CNX2014">{{cite book|last1=Betts|first1=J. Gordon|title=Anatomy & physiology|date=2013|isbn=1-938168-13-5|url=http://cnx.org/content/m46676/latest/?collection=col11496/latest|accessdate=11 August 2014|pages=787–846}}</ref>
این عضوعضوِ مخروطی شکل به‌صورتبه‌صورتِ کیسه‌ایکیسه‌ایی عضلانی تقریباً در وسطوسطِ فضای قفسه سینه([[مدیاستینوم]] میانی) کمی متمایل به جلو و طرفطرفِ چپ قراردارد؛قراردارد و میان ریهٔ چپ و راست و متمایل به ریهٔ چپ می‌باشداست و همین موجب شده‌است تا شکل و قرارگیری ریه‌ها با هم متفاوت باشد. از آنجا که قلب انداماندامِ بسیار حساسی و حیاتی است توسط قفسهٔ سینه (توراکس) محافظت می‌شود. ابعادابعادِ قلب در یک فرد بزرگسال حدودحدودِ ۶x9x۱۲ سانتیمتر و وزن آن در آقایانآقایان، حدودحدودِ ۳۰۰ و در خانم‌هاخانم‌ها، حدودحدودِ ۲۵۰ گرمگرم، (یعنی حدود ۰٫۴ درصد وزن کل بدن) می‌باشداست.<ref>. آناتومی عمومی تألیف ایمان شمایلی یگانه نشر جامعه نگر چاپ چهارم سال 1391</ref>
محلمحلِّ قلب در پشتپشتِ استخواناستخوانِ جناغ سینه و حدفاصلحدفاصلِ غضروف‌هایغضروف‌هایِ دنده‌های سوم تا ششم در سمتسمتِ چپچپِ قفسهقفسهٔ سینه است. یک دیوارهٔ عضلانی قلب را به دو نیمهٔ راست و چپ تقسیم می‌کند. نیمهٔ راست مربوط به خون سیاهرگی و نیمهٔ چپ مربوط به خون سرخرگی است. هر یک از دو نیمهٔ راست و چپ نیز مجدداً به‌وسیلهٔ یک تیغهٔ عضلانی افقی نازک‌ترنازک تر به دو حفرهٔ فرعی تقسیم می‌شوند. حفره‌های بالایی که کوچک‌تر و نازک‌تر هستند [[دهلیزدهلیزِ قلب|دهلیز]] نام‌دارند و دریافت‌کنندهٔ خون می‌باشنداَند. حفره‌های پایینی که بزرگ‌تر و ضخیم ترند [[بطن (قلب)|بطن]]های قلبی هستند و خون دریافتی را به سایر اعضای بدن پمپ می‌کنند. پسپس، قلب متشکل از چهار حفره‌است: دو حفرهٔ کوچک در بالا (دهلیزهای راست و چپ) و دو حفرهحفرهٔ بزرگ در پایین (بطن‌های راست و چپ).
دو نوع [[گردش خون]] در بدن انجام می‌شود: گردش خون کوچک یا ریوی که خونخونِ CO2دار (دی‌اکسید کربن) از بطن راست قلب به ریه‌ها می‌رود. در آنجا تصفیه می‌شود و خون O2دار (اکسیژن) به دهلیز چپ قلب بازمی‌گردد و خون از دهلیز چپ قلب با گذر از [[دریچهٔ میترال]] (دولختی) که میان دهلیز و بطن چپ قراردارد، واردواردِ بطنبطنِ چپ می‌شود و به این ترتیب با انقباضانقباضِ بطن چپ خون از بطن چپ خارج می‌شود و گردش خون بزرگ یا آئورتی آغاز می‌شود و این خونخون، ابتدا از طریق سرخرگسرخرگِ آئورت و به ترتیب دیگربه دیگرِ عروق، در سراسرسراسرِ بدن جریان می‌یابد.می‌یابدو سلول‌هایسلول‌هایِ بدن را تغذیه می‌کند و سپس خون CO2دار را به دهلیز راست بازمی‌گردد و خون از دهلیز راست با عبور از دریچهٔ [[دریچه سه لتی|تریکاسپید]] (سه لختی) که میان دهلیز و بطن راست قرار دارد، واردواردِ بطن راست می‌شود. به این ترتیبترتیب، گردش خون در سراسرسراسرِ بدن انجام می‌شود و همهٔ سلول‌هایسلول‌هایِ بدن تغذیه می‌شوندمی‌شود.
دهلیزها حفراتی با فشار کم و گنجایش بالا هستند که وظیفهٔ اصلی آن‌ها ذخیرهٔ خون در هنگامهنگامِ انقباضانقباضِ عضلهٔ بطنی ([[سیستول]]) می‌باشداست. انقباض دهلیزها مقداری خون اضافی را به داخل بطن‌ها می‌راند، اماامّا حدود ۷۰درصد۷۰درصدِ پرشدنپُرشدن بطن‌ها به‌صورت غیرفعال در هنگامهنگامِ استراحت بطنی ([[دیاستول]]) انجام می‌شود. دهلیزها به‌وسیلهٔ یک دیوارهٔ بین دهلیزی نازک از هم جداشده‌اند. بطن‌ها حفراتی با فشار بالاتر هستند که وظیفهٔ پمپاژ خون به ریه و تمام بافت‌های محیطی را به‌عهده دارند. چون فشار ایجادشده در بطن چپ بسیار بالاتر از فشارفشارِ بطن راست است، لذا [[میوکارد]] بطن چپ نسبت به نسبت میوکارد بطن راست بسیار ضخیم‌تر است. بطن‌ها به‌وسیلهٔ یک دیوارهٔ بین بطنی از هم جدا می‌شوند. این دیواره در قسمتقسمتِ بالا به صورتصورتِ بافت هم‌بندهَم‌بند و در قسمتقسمتِ میانی و پایین به‌صورت یک دیوارهٔ عضلانی است.
دهلیزها و بطن‌ها توسطبا [[دریچه‌های دهلیزی – بطنی]]از هم جدا می‌شوندمی‌شود. این دریچه‌ها از جریانجریانِ معکوسمعکوسِ خون از بطن‌ها به داخلداخلِ دهلیزها در جریان [[سیستول]] جلوگیری می‌کنند. قسمت بطنی این دریچه‌ها به‌وسیلهٔ طناب‌های وتری به نام [[عضلات پاپیلری]]به بطن خود وصل می‌شوند. هنگامی که دیواره‌های بطن منقبض می‌شوندشده، عضلاتعضلاتِ پاپیلری نیز منقبض می‌شوند،می‌شود، اما برخلاف آنچه ممکن است تصور شود، کمکی به بسته‌شدن دریچه‌ها نمی‌کنند، بلکه لت‌های دریچه را به سوی داخل بطن‌ها می‌کشند تا از برآمده شدن بیش از حد آن‌ها در جریان انقباض بطن به داخل دهلیزها جلوگیری کنند.
[[دریچه‌های نیمه هلالی]]، بطن‌ها را از [[مجاری شریانی]] جدا می‌کند و شاملشاملِ [[دریچهٔ آئورت]] (بین بطن چپ و شریان آئورت) و [[دریچه ریوی|دریچه پولمونر]] (بین بطن راست و شریان ریوی (پولمنری)) هستند. دریچه‌های نیمه هلالی به طناب‌های وتری وصل نیستند و فشار زیاد در شریان‌هاشریان‌ها، در پایان سیستول موجبموجبِ بسته‌شدن بسیار سریع و محکم آن‌ها می‌شودمی‌شود، درحالیکه دریچه‌های دهلیزی-بطنی بسیار نرم بسته می‌شوند.
قلب توسط پردهٔ دو لایه و نازک پریکارد از بقیهٔ احشای داخل سینه مجزا می‌شود. لایهٔ احشایی پریکارد موسوم به اپی کارد از لایهٔ جداری آن به‌وسیلهٔ فضای پریکاردی جدا می‌شود. کیسهٔ پریکاردپریکارد، به‌طوربه‌طورِ طبیعیطبیعی، محتوی ۵ تا ۳۰ میلی‌متر مایع شفافی است که قلب را لغزنده می‌سازدمی کند و به آن امکان می‌دهد تا با حداقلحداقّلِ اصطکاک منقبض شود<ref>. اصول طب داخلی هاریسون ۲۰۰۸ هریسون، تنسلی راندولف |براون والد، یوجین</ref>
=== فیزیولوژی عضله قلبی ===
* عضله بطنی
* فیبرهای عضلانی تخصص عمل یافته تحریکی – هدایتی
سیستمسیستمِ هدایتیهدایتیِ قلب در واقع ایمپالس الکتریکی را تولید و هدایت می‌کند. این فیبرها به دلیل محتویمحتویِ کم فیبریل‌های انقباضی به‌طور ضعیف منقبض می‌شوندمی‌شود. انواع دهلیزی و بطنی عضلهٔ قلبی به همان روش عضلهٔ اسکلتی منقبض می‌شوندمی‌شود به استثنایاستثنایِ این که مدتمدتِّ انقباض بسیار طولانی‌تر است.
اصول طب داخلی هاریسون ۲۰۰۸
قلب خون را از طریق سیستمسیستمِ گردشگردشِ خون پمپاژ می‌کند. خونی که دارای اکسیژن اندکی باشد، از طریق [[گردش خون سیستمیک]] و [[ورید اجوف فوقانی|بالایی]] و [[ورید اجوف تحتانی]] [[ورید اجوف]] واردواردِ دهلیزدهلیزِ راست می‌شود و بعد به بطن راست می‌رود. از اینجا به [[گردش خون ریوی]] جریان می‌یابد، از طریق [[ریه‌ها|ریه]]<nowiki/>ها اکسیژن دریافت می‌کند و دی‌اکسید کربن را پسپَس می‌دهد. خون دارایدارایِ اکسیژن بعد از آن واردواردِ دهلیز چپ می‌شود و از آنجا به بطن چپ می‌رود و از طریق [[آئورت]] به گردشگردشِ خونخونِ سیستمیک انتقال می‌یابد که در این روند اکسیژناکسیژنِ آن مصرف می‌شود و به صورت [[دی‌اکسید کربن]] با [[سوخت و ساز]] همراه می‌گردد.<ref name="Guyton" />
معمولاً با هر [[چرخه قلبی |تپش قلب]]، بطن راست همان قدر خون را واردواردِ ریه‌ها می‌کند که بطن چپ خون را به سراسر بدن می‌فرستد. [[سیاهرگ]]<nowiki/>ها خون را به قلب منتقل می‌نمایند، در حالی که سرخرگ‌ها، خون را از قلب خارج می‌سازند. سیاهرگ‌ها معمولاً [[فشار خون|فشار]] کمتریکم تری در مقایسه با سرخرگ‌ها دارند.<ref name="Guyton" /> قلب هنگام استراحت با [[تعداد ضربان|ضربان]] حدود ۷۲ بار در دقیقه می‌تپد.<ref name="Guyton" /> [[فعالیت‌های فیزیکی|فعالیت]] این تعداد را افزایش می‌دهد، با افزایش تعداد ضربان قلب زمان [[دیاستول]] بیشتر از زمان [[سیستول]] کم می‌شود و در طولانی مدت [[میزان استراحت قلب]] را کمتر می‌نماید و این مسئله برای سلامت قلب خوب است.<ref name="Guyton" />
''''''
در روز هشتم جنینی در موش (معادل هفته سوم در انسان)، قلب از یک لوله اولیه قلبی تشکیل شده‌است. این لوله توخالی شامل دو لایه می‌باشد: کاردیومیوسیتها در خارج و [[:en:Endothelium|سلولهای اندوتلیال]] در داخل.
بین این دو لایه، [[:en:Endocardial_cushions|ژله قلبی]] وجود دارد. در این مرحله هنوز [[:en:Autonomic_nervous_system|اعصاب خودکار (اتونومیک)]] قلبی نمو پیدا نکرده‌است و خون در سرتاسر جنین به وسیلهٔ امواج انقباضی پیش برنده (پریستالتیک)، پمپ می‌شود. این [[:en:Peristalsis|حرکات پریستالتیک]] از قسمت دم قلبی شروع می‌شود. با ادامه [[:en:Development|نمو]]، لوله قلبی طویلتر شده و یک لوپ به سمت راست تشکیل می‌دهد. [[:en:Endocardium|سلولهای اندوکاردیال]] به [[:en:Mesenchyme|سلولهای مزانشیمی]] تبدیل شده و بین دو لایه مهاجرت می‌کنند و ژله قلبی را می‌پوشانند. برای تشکیل لایه سوم قلبی، لوله قلب توسط [[:en:Pericardium|لایه اپی کاردیومی]] پوشیده می‌شود. سلولهای اولیه اپی کاردیومی در روز نهم جنینی در موش (تقریباً هفته چهارم در انسان)، درون ارگان پیش اپی کاردیومی (یک دسته سلول شبیه گل کلم در قاعده لوله قلبی) یافت می‌شوند. این سلولها به سمت لوله قلب مهاجرت کرده و قلب را می‌پوشانند. در روز دوازدهم جنینی در موش، پوشش اپی کاردیال کامل می‌شود. در این زمان، مهاجرت [[:en:Neural_crest|سلولهای ستیغ عصبی]] (نورال کرست سلها) در نمو عصبدهی قلبی نقش دارد.<ref name=":0" /> نورال کرست سلها گروهی از سلولهایسلول های مهاجر هستند که در همه مهره داران یافت می‌شوندمی‌شود و قادر به تبدیل به انواعانواعِ بافت از جمله عضله صاف، سلولهایسلول های عصبی (نورونهانورون ها) و [[یاخته گلیال|سلولهایسلول های گلیا]] و غیره می‌باشنداَند. کنده شدنشدنِ نورال کرست سلهاسل ها و مهاجرت آن‌ها ازلولهاز لوله عصبی (نورال تیوب) به کمک تغییرات در چسبندگی سلولها رخ می‌دهد که شاملشاملِ کاهش مقدار[[:en:Neural_cell_adhesion_molecule|مولکول چسبندگی سلول نورونی]] (NCAM) و [[:en:CDH2|N- کادهرین]] می‌باشد.<ref>Inman, K.E. , Ezin, M. , Bronner-Fraser, M. and Trainor, P.A. , 2010. Role of Cardiac Neural Crest Cells in Morphogenesis of the Heart and Great Vessels. In ''Heart Development and Regeneration'' (pp. 417-439).</ref>
در طولطولِ نمو قلبی، حرکات پریستالتیک به وسیلهٔ انقباض هماهنگ، توسط [[گره سینوسی- دهلیزی]] جایگزین می‌شود.<ref name=":0" />
مراحلمراحلِ نمونموِ اعصاباعصابِ قلب به این ترتیب می‌باشداست:
# مهاجرت نورال کرست سلها به پشت [[آئورت]]
# تمایز آن‌ها به سلول عصبی
# تجمعتجمّع سلولهای عصبی برای تشکیل [[گانگلیون|گانگلیا]]
# گسترش [[:en:Axon_terminal|انتهای آکسونی]] به بافت قلبی
لازم است ذکر شود که عصبدهیعصب دهی [[دستگاه عصبی پاراسمپاتیک|پاراسمپاتیک]] قبل از [[دستگاه عصبی سمپاتیک|سمپاتیک]] انجام می‌شود.<ref name=":1" />
[[:en:Bone_morphogenetic_protein|Bone morphogenetic proteins (BMPs)]] که توسط سلولهای اپی کاردیومی ترشح می‌شوند، سبب تمایز سلولهای عصبی به سمپاتیک و پاراسمپاتیک می‌شوند.
[http://salamati.ir/2017/04/26/معرفی-انواع-بیماری-های-قلبی-و-عروقی/ بیماری‌های قلب و عروقی] (CVD) معمول‌ترین عامل مرگ در جهان در سال ۲۰۰۸ بودند که باعث ۳۰ درصد از موارد مرگ شدند.<ref name="WHO CVD 2013" /><ref name=Harrisons>{{cite book|last1=Longo|first1=Dan|last2=Fauci|first2=Anthony|last3=Kasper|first3=Dennis|last4=Hauser|first4=Stephen|last5=Jameson|first5=J.|last6=Loscalzo|first6=Joseph|title=Harrison's Principles of Internal Medicine|date=August 11, 2011|publisher=McGraw-Hill Professional|isbn=978-0-07-174889-6|page=1811|edition=18}}</ref> از این میزان بیش از سه چهارم به خاطر [[بیماری شریان‌های کرونری]] و [[سکته]] بوده‌است.<ref name="WHO CVD 2013">{{cite web|title=Cardiovascular diseases (CVDs) Fact sheet N°317 March 2013|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs317/en/|website=WHO|publisher=World Health Organization|accessdate=20 September 2014}}</ref> عوامل خطر شامل مواردی همچون: [[سیگار کشیدن]]، [[اضافه وزن]] داشتن، عدم فعالیت‌های ورزشی کافی، [[کلسترول بالا]]، [[بیماری فشار خون|فشار خون بالا]]، نوعی [[دیابت شیرین|دیابت]] که به شکلی ضعیف کنترل شده و موارد دیگر می‌شود.<ref>{{cite journal|last1=Graham|first1=I|last2=Atar|first2=D|last3=Borch-Johnsen|first3=K|last4=Boysen|first4=G|last5=Burell|first5=G|last6=Cifkova|first6=R|last7=Dallongeville|first7=J|last8=De Backer|first8=G|last9=Ebrahim|first9=S|last10=Gjelsvik|first10=B|last11=Herrmann-Lingen|first11=C|last12=Hoes|first12=A|last13=Humphries|first13=S|last14=Knapton|first14=M|last15=Perk|first15=J|last16=Priori|first16=SG|last17=Pyorala|first17=K|last18=Reiner|first18=Z|last19=Ruilope|first19=L|last20=Sans-Menendez|first20=S|last21=Scholte op Reimer|first21=W|last22=Weissberg|first22=P|last23=Wood|first23=D|last24=Yarnell|first24=J|last25=Zamorano|first25=JL|last26=Walma|first26=E|last27=Fitzgerald|first27=T|last28=Cooney|first28=MT|last29=Dudina|first29=A|last30=European Society of Cardiology (ESC) Committee for Practice Guidelines|first30=(CPG)|title=European guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: executive summary: Fourth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (Constituted by representatives of nine societies and by invited experts).|journal=European heart journal|date=Oct 2007|volume=28|issue=19|pages=2375–414|pmid=17726041|doi=10.1093/eurheartj/ehm316}}</ref> تشخیص بیماری قلبی عروقی اغلب با [[گوش کردن |شنیدن]] به [[صدای قلب]] با [[گوشی پزشکی]]، [[نوار قلب|ECG]] یا با [[اکوکاردیوگرام|فراصوت]] صورت می‌گیرد.<ref name="Moore's 6" /> بیماری‌های مرتبط با قلب اصولاً با [[متخصصین قلب]] درمان می‌شود، هرچند که بسیاری از متخصصین پزشکی دیگر نیز ممکن است در حل این مسئله کمک کنند.<ref name="Harrisons" /><!--Page 1819-->
متخصصانمتخصّصان اعتقاد دارند بیماریبیماریِ سرطان صرف نظر از این که فرد مبتلا اقدام به درمان دارویی کرده باشد یا خیر، می‌تواند به عضلات قلب آسیب برساند. شیمی درمانی به‌طور بالقوه موجب مسمومیت قلب می‌شود و بیماران سرطانی را در برابربرابرِ اختلالات قلبی از جمله ایستایستِ قلبی یا ایسکمی میوکارد آسیب‌پذیر می‌کند ضمن اینکه رشدرشدِ خودخودِ تومور نیز می‌تواند موجبموجبِ آسیبآسیبِ بافتبافتِ قلب شود.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81864956/ سرطان قاتل قلب است] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref>
== جستارهای وابسته ==
| 