مجتهد: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Zahrairani74 (بحث | مشارکت‌ها) افزودن بخش جدید |
Redintellect (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۶:
اما از قرن هفتم هجری، کلمه اجتهاد و مجتهد، معنای دیگری به خود گرفته و به معنای «بذل جهد و تلاش در جهت استنباط احکام شرعی از منابع و دلائل فقه اسلامی» به کار برده شد. بخاطراین، [[محقق حلی]] (متوفای سال ۶۷۶ هجری) در کتاب خود به نام «المعارج» تحت عنوان «حقیقة الاجتهاد» چنین می‌گوید: «و هو فی عرف الفقهاء بذل الجهد فی استخراج الأحکام الشرعیّة، و بهذا الاعتبار یکون استخراج الأحکام من أدلّة الشرع اجتهاداً. یعنی :» اجتهاد در عرف فقها، بذل جهد و کوشش در امر استخراج احکام شرعیه‌است، و به این اعتبار، استخراج احکام از دلائل شرعی آن، اجتهاد می‌باشد".
== انواع اجتهاد ==
اجتهاد را با توجه به تاریخچه آن در دو معنا به کار می برند:<br>
* اجتهاد از راه نظر<ref>جمال عبدالناصر، موسوعه فقهی، ج3، ص9</ref> یا اجتهاد به معنای خاص<ref>محمدرضا جواهری، اجتهاد در عصر ائمه معصومین، ص34</ref> که منظور از آن همان [[قیاس]] است و در کتب فقهی و اصولی [[شیعه]] با تعبیرهای «'''اجتهاد سنی'''»، «'''اجتهاد باطل'''»، «'''اجتهاد حرام'''»، «'''اجتهاد قیاسی'''»، «'''اجتهاد مذموم'''» و «'''اجتهاد رای'''» از آن یاد و نهی شده است<ref>محمدرضا جواهری، اجتهاد در عصر ائمه معصومین، ص39</ref><ref>محمدباقر صدر، دروس فی علم الاصول، حلقه اول، ص55</ref><ref>شیخ آغا بزرگ تهرانی، تاریخ حصر الاجتهاد، ص78</ref>.
* اجتهاد در دایره نص<ref>جمال عبدالناصر، موسوعه فقهی، ج3، ص9</ref> یا اجتهاد به معنای عام<ref>مرتضی مطهری، ده گفتار، ص81</ref><ref>محمدرضا جواهری، اجتهاد در عصر ائمه معصومین، ص49</ref> که همان کوشش برای استخراج احکام شرعی از ادله شرعی آن است<ref>شیخ آغا بزرگ تهرانی، تاریخ حصر الاجتهاد، ص16</ref><ref>محقق حلی، معارج، ص179</ref> و فقها و اصولییون آن را همراه و یا بدون یکی از قیدهای<ref>محمدرضا جواهری، اجتهاد در عصر ائمه معصومین، ص49</ref> «ظن»<ref>سیف الدین آمدی، الاحکام من اصول الاحکام، ج4، ص141</ref>، «فقیه»<ref>حسن بن زین الدین، معالم ادین و ملاذ المجتهدین، ص322</ref>، «علم»<ref>غزالی، المسصفی، ج2، ص350</ref> و «ملکه»<ref>امام خمینی، الرسائل، ج2، ص95</ref> تعریف می کنند. این نوع از اجتهاد مورد پذیرش علمای شیعه می باشد.
== مجتهد متجزّی ==
به کسی که توانایی استخراج پاره‌ای از احکام فقهی را پیدا کند مجتهد متجزی می‌گویند. بعضی فقها مانند علامه حلی و شهید اول و شهید دوم به آن قائل هستند بعضی دیگر آن را منع کرده و می‌گویند مجتهد کسی است که توانایی بر استخراج جمیع احکام داشته باشد.
| |||