ریشه‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
شاخه زيتون (بحث | مشارکتها) برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱:
[[پرونده:The story of a word.jpg|بندانگشتی|260px|تحول تاریخی پیشنهاد شده برای واژه [[مادر]] توسط [[هندریک ویلن فان لون]]]]
{{زبان‌شناسی}}
'''ریشه‌شناسی'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=ریشه‌شناسی | بیگانه=etymology | بیگانه در فارسی= اتیمولوژی | حوزه=زبان‌شناسی | دفتر=ششم | بخش=فارسی | سرواژه=ریشه‌شناسی}}</ref> یا '''واژه‌پژوهی''' یا '''علم اشتقاق''' یا '''اِتیمولوژی''' {{به انگلیسی|etymology}}، [[علم]] مطالعهٔ [[تاریخی]] واژه‌ها و بررسی تحول شکل واژه‌ها است. مسائلی مانند اینکه چه موقع وارد زبانی شده‌اند، از چه منبعی وارد شده‌اند و
پیش از سده نوزدهم، به‌ویژه پیش از ظهور [[نودستوریان]]، اشتقاق به معنای شناخت اصل و تاریخ لغت، بر اساس درستی استوار نبوده و اگر هم اشتقاقات درستی احیاناً در نوشته‌های پیشینیان آن‌ها آمده‌است کمتر چنین بوده که از مقدمات درست به نتایج درست رسیده باشد. به عبارت دیگر، غالب اشتقاقات آنان را باید اشتقاق عامیانه به‌شمار آورد. با شناخت تحولات تاریخی آواها و اساساً با شناخت چگونگی تحول زبان‌ها و روابط میان آن‌ها و جمع آوردن متون و منابع مختلف از زبان‌ها و لهجه‌های مختلف، کار ریشه‌شناسی پیشرفت‌های بسیاری کرده‌است. به تبع این، راه برای ریشه‌شناسی‌های [[شبه علم|شبه‌علمی]] هم باز شده؛ ریشه‌شناسی‌هایی که ظاهراً بر اصول درست آواشناختی و معناشناختی استوارند، ولی در واقع اشتقاقات غلطی هستند که در پشت ظاهر علمی پنهان‌اند. این ریشه‌شناسی‌ها را می‌توان '''شبه‌ریشه‌شناسی''' نامید.<ref>قائم‌مقامی، احمدرضا: ریشه‌شناسی، شبه‌ریشه‌شناسی. در [http://www.persianacademy.ir/fa/X0109931.aspx وبگاه فرهنگستان زبان]. ۱۳۹۳/۹/۸.</ref>
| |||