ایل بیرانوند: تفاوت میان نسخه‌ها

بر اساس اغلب منابع بیرانوند نام ایلی از [[مردم لر|ایلات لر]] است.<ref name="ReferenceA">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/bayranavand-a-lor-tribe-of-the-pis-ekuh-region-in-lorestan |عنوان =BAYRĀNAVAND | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱ دسامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/bayranavand-a-lor-tribe-of-the-pis-ekuh-region-in-lorestan A. T. Wilson described it as “the strongest of the tribes of Luristan” and as “the wildest and least amenable of the Lot tribes”]</ref><ref name=ToolAutoGenRef3>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = کاطمی دلفانی | نام = ایرج | عنوان = مشاهیر لر| صفحه = صفحه 456 | تاریخ بازبینی = {{جا:تاریخ}}}}</ref><ref>https://books.google.com/books?id=6tbbDgAAQBAJ&pg=PT18&dq=بیرانوند+لر&hl=fa&sa=X&ved=0ahUKEwiy6dmn3ZDUAhXF3SwKHb6QDD4Q6AEIJTAB#v=onepage&q=بیرانوند%20لر&f=false</ref><ref>https://books.google.com/books?id=8lxtAAAAMAAJ&q=Bairanawand+lurs&dq=Bairanawand+lurs&hl=fa&sa=X&ved=0ahUKEwj9lpOF2pDUAhVEXSwKHU58CiUQ6AEINzAD</ref><ref>https://books.google.com/books?id=R91tAAAAMAAJ&q=Bairanawand+lurs&dq=Bairanawand+lurs&hl=fa&sa=X&ved=0ahUKEwj9lpOF2pDUAhVEXSwKHU58CiUQ6AEIKTAB</ref><ref name=ToolAutoGenRef1>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = مستوفی | نام = حمدالله | عنوان = تاریخ گزیده | صفحه = صفحه 550 | تاریخ بازبینی = {{جا:تاریخ}}}}</ref><ref name=shoresh>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =ستوده | نام =سیدیدالله| پیوند نویسنده = | عنوان =شورش لرستان | ترجمه = | جلد =نخست | سال =۱۳۹۱ | ناشر =شاپورخواست |مکان =خرم‌آباد | شابک =۹۷۸–۹۶۴–۲۷۰۷–۷۵–۱978-964-2707-75-1| صفحه =۱۱۰ | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref><ref name=ToolAutoGenRef2>https://archive.org/stream/contributionstoa291fiel#page/182/mode/2up/search/bairanawand</ref> [[دانشنامه ایرانیکا]] بیرانوندها را به عنوان یکی از ایلات لر معرفی می‌کند<ref name="ReferenceA"/> [[هنری راولینسون|راولینسون]] و [[علی‌اکبر دهخدا]] بیرانوندها را به عنوان یکی از ایلات کرد معرفی می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.ashayerlorestan.ir/ilha.aspx |عنوان =فهرست طایفه‌های لرستان | ناشر = اداره کل امور عشایر استان لرستان |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۰ آبان ۱۳۹۳|زبان=فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-3a40dfdb35d14919a1efa5e04c853cab-fa.html |عنوان =بیرانوند | ناشر =[[لغتنامه دهخدا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱ دسامبر ۲۰۱۴}}</ref>[[هنری راولینسون]] از قول میرزا بزرگ، حاکم لرستان، خاستگاه [[باجلان|باجولوندها(سکوند)]] و بیرانوندها را [[موصل]] عراق می‌داند و معتقد است بیرانوندها و باجولوندها در قرن دوازدهم هجری یعنی در اواخر [[صفویه]] یا در زمان [[افشاریه]] از نواحی [[موصل]] به [[لرستان]] آمدند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =راولینسون | نام =هنری لرزیک | پیوند نویسنده = | عنوان =سفرنامه راولینسون: گذر از ذهاب به خوزستان | ترجمه =سکندر امان‌اللهی بهاروند | جلد = | سال = ۱۳۶۲ | ناشر = |مکان =تهران | شابک = | صفحه =۱۵۲ | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8285 |عنوان =بیرانوند | ناشر =[[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۶ مارس ۲۰۱۶}}</ref> البته این ادعای هنری راولینسون مورد تردید است. تیمور لنگ (قرن هشتم) در کتاب منم تیمور جهانگشا نام طایفه بیرانوند را به عنوان یکی از [[مردم لر|ایلات لک]] ساکن در لرستان ذکر کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = بریون | نام = مارسل | عنوان = منم تیمور جهانگشا| صفحه = صفحه ۲۱۲ |سال =۱۳۷۲ | ناشر =کتابخانه مستوفی | مکان = تهران| تاریخ بازبینی = {{جا:تاریخ}}}}</ref> در کتاب «معین الدین نطنزی» در سال ۸۱۶ قمری (حدود ۳ قرن قبل از تاریخ مهاجرتی که هنری راولینسون از آن خبر می‌دهد) در کتاب (منتخب التواریخ) از وجود ایل بیرانوند در ایران خبر می‌دهد و می‌نویسد:{{نقل قول|چون قوم لر در آن موضع (مانرود) بسیار شدند و بعد از آن هر قبیله به جهت علفخواری (چرای احشام) رو به موضعی نهادند، بعضی به لقب و بعضی به اسم موضعی که قرار گرفتند نام قبیله بدان مشهور شد، مثل روزبهانی، فضلی، داود عباسی، ایازکی، عبدالمالکی و ابوالعباسی که به نام پدر موسوم اند و سلوزی، جنگروی، لک، هسته، کوشکی، کارند، سنوبدی، الانی، زخوارکی، براوند (بیرانوند)، زنگنه، مانکره‌ای، رازی، سلگی و جودکی که به اسم مواضع خود مشهورند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = نطنزی | نام = معین الدین | عنوان = منتخب التواریخ | سال = ۱۳۳۶| ناشر = انتشارات خیام |مکان = تهران | صفحه = صفحه ۵۳ | تاریخ بازبینی = {{جا:تاریخ}}}}</ref>}}

بیرانوندهادر کنار سکوندها، پاپی‌ها و چگنی‌ها در شورش سال ۱۳۰۲ علیه نیروهای دولتی حکومت پهلوی شرکت داشتند که نتیجه شورش سرکوب و شکست عشایر لر بود.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =ستوده | نام =سیدیدالله| پیوند نویسنده = | عنوان =شورش لرستان | ترجمه = | جلد =نخست | سال =۱۳۹۱ | ناشر =شاپورخواست |مکان =خرم‌آباد | شابک =۹۷۸978-۹۶۴964-۲۷۰۷2707-۷۵75-۱1| صفحه =۱۱۰ | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref>