کوثر: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏اعطاء کوثر: ویرایش و تصحیح (جزئی)
←‏شانئ و ابتر: ویرایش و تصحیح (جزئی)
خط ۴۲:
 
=== شانئ و ابتر ===
ابن ابی‌حاتم در ''تفسیر القرآن العظیم'' به داستان کنایه به پیامبر می‌پردازد و می‌گوید [[عاص بن وائل]] به پیامبر ابتر گفت و در ادامه اقوال دیگر دربارهٔ کیستی آن فرد را بیان می‌کند مانند [[ابوجهل]] یا [[عقبه بن ابی معیط|عقبة بن ابی‌معیط]].<ref>{{پک|ابن ابی‌حاتم|۱۴۱۹|ک=تفسیر القرآن العظیم|ج=۱۰|ص=۳۴۷۰–۳۴۷۱|رف=القرآن العظیم ۱۰}}</ref> شانئ به‌معنای کینه‌توز است.<ref>{{پک|طبرسی|۱۳۵۹|ک=ترجمهٔ تفسیر مجمع البیان|ج=۲۷|ص=۳۰۹|رف=مجمع البیان ۲۷}}</ref> شیخ طوسی و طبرسی می‌گویند یعنی دشمن کینه‌توز پیامبر از خیر بریده است که در اینجا منظور [[عاص بن وائل]] است.<ref>{{پک|طوسی|۱۴۰۵|ک=التبیان|ج=۲۷|ص=۴۱۷–۴۱۸|رف=التبیان ۱۰}}</ref><ref>{{پک|طبرسی|۱۳۵۹|ک=ترجمهٔ تفسیر مجمع البیان|ج=۲۷|ص=۳۱۵|رف=مجمع البیان ۲۷}}</ref> زمخشری در ''الکشاف'' در ادامهٔ مباحثی، داستان کنایه با پیامبر را بیان می‌کند و اینکه فرد مذکور یعنی عاص بن وائل ابتر و بی‌دنباله است.<ref>{{پک|زمخشری|۱۴۰۷|ک=الکشاف|ج=۴|ص=۸۰۷–۸۰۸|رف=الکشاف ۴}}</ref> ابن کثیر در ''تفسیر القرآن العظیم'' می‌گوید به پیامبر ابتر گفتند چون گمان کردند پس از درگذشت، نامش از میان می‌رود و می‌گوید از نادانی‌شان گمان می‌کردند که چون فرزندان پسر پیامبر درگذشتند، ذکرش از بین می‌رود، درحالی‌که نامش همچنان پابرجاست.<ref>{{پک|ابن کثیر|۱۴۱۹|ک=تفسیر القرآن العظیم|ج=۸|ص=۴۷۷|رف=القرآن العظیم ۸}}</ref> محلی و سیوطی در ''تفسیرُ الْجلالِیْن''، می‌گویند ابتر، یعنی کسی که همهٔ خیرها از او منقطع شده یا کسی که بلاعقب است.<ref>{{پک|محلی|سیوطی|۱۴۱۶|ک=تفسیر الجلالین|ص=۶۰۵|رف=جلالین}}</ref>
 
علامه طباطبایی می‌گوید کلمهٔ «ابتر» در آخر آیهٔ سوم، به‌معنی بی‌دنباله است و با توجه به محتوای آیه، چنین به‌نظر می‌رسد که منظور از کوثر، تنها فراوانی نسل پیامبر اسلام است و یا اینکه هم خیر کثیر منظور است و هم کثرت نسل. او در ادامه به داستان شأن نزول سوره می‌پردازد و می‌گوید با این توضیح، اینکه مفسری منظور گویندهٔ ابتر را، بریدگی از مردم یا خیر دانسته و بر این عقیده بوده خدا در ردّ گفته‌اش خودش را بریده از هر چیزی نامیده، نادرست است.<ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۷۰|ک=ترجمهٔ تفسیر المیزان|ج=۲۰|ص=۸۵۴–۸۵۵|رف=المیزان ۲۰}}</ref> مکارم شیرازی در تفسیر این آیه، می‌گوید «شانِئْ» به‌معنی فرد کینه‌توز و بدخلق و «ابتر» به‌معنی حیوان دم‌بریده است. و در ادامه با بیان داستان کنایه به پیامبر، به کثرت نسل پیامبر از طریق فاطمه زهرا می‌پردازد و [[فخر رازی]] مفسر [[اهل سنت]] در [[تفسیر کبیر]] را نقل می‌کند: