فاتحه (سوره): تفاوت میان نسخه‌ها

سوره حمد دو بار نازل شده است، ؛ به همین جهت، به آن مثانی هم می‌گویند؛ البته از آن رو که اولین بار در مکه نازل شده، آن را سورهٔ مکی می‌خوانند. بر اساس برخی روایات این سوره پنجمین سورهٔ نازل شده به پیامبر بعد از سورهٔ [[مدثر]] است؛<ref name=":6">محققیان، «سوره حمد»، ص۷۲۵</ref><ref name=":7">معرفت، التمهید، ج۱، ص۱۲۷</ref><ref name=":5" /><ref name=":1" /> اما به پیشنهاد [[تئودور نلدکه|نلدکه]] چهل و هشتمین سورهٔ نازل شده بعد از سورهٔ ناس است.<ref name=":1">[[ترتیب نزول سوره‌های قرآن]]، ویکی‌پدیا، 14/5/2019</ref>این سوره اولین سوره کامل نازل شده است.<ref name=":5" /><ref name=":6" /><ref name=":7" />

اختلاف دربارهٔ مکی یا مدنی بودن سوره حمد ثمره تفسیری ندارد؛ زیرا مشتمل بر آیه ای نیست که معنایش به اختلاف نزول، مختلف و متفاوت شود. این سوره به گفته ابن‌عباس و قتاده، در مکه، به عقیدهٔ مجاهد، در مدینه، و به دیدگاه برخی دیگر یک بار ابتدای بعثت در مکه و یک بار دردیگر مدینهپس براز پیامبرتغییر قبله در مدینه نازل شده‌استشد.<ref name="طبرسی" />یک<ref بارname=":5" ابتدای/><ref بعثتname=":6" در/><ref مکه و بار دیگرname=":7" پس از تغییر قبله در مدینه نازل شد/>