فاتحه (سوره): تفاوت میان نسخه‌ها

از آنجایی که لازم نیست همه سوره‌ها و آیات قرآن کریم دارای شأن نزول باشند، یکی از سوره‌هایی که برای آن شأن نزولی نقل نشده، سوره حمد و آیات آن است.<ref name=":8">https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa21952</ref>

سوره حمد دو بار نازل شده است، ؛شده‌است، به همین جهت، به آن مثانی هم می‌گویند؛ البته از آن رو که اولین بار در مکه نازل شده، آن را سورهٔ مکی می‌خوانند. بر اساس برخی روایات این سوره پنجمین سورهٔ نازل شده به پیامبر بعد از سورهٔ [[مدثر]] است؛<ref name=":6">محققیان، «سوره حمد»، ص۷۲۵</ref><ref name=":7">معرفت، التمهید، ج۱، ص۱۲۷</ref><ref name=":5" /><ref name=":1" /> اما به پیشنهاد [[تئودور نلدکه|نلدکه]] چهل و هشتمین سورهٔ نازل شده بعد از سورهٔ ناس است.<ref name=":1">[[ترتیب نزول سوره‌های قرآن]]، ویکی‌پدیا، 14/5/2019</ref>این سوره اولین سوره کامل نازل شده استشده‌است.<ref name=":5" /><ref name=":6" /><ref name=":7" />

آیات سورهٔ مبارکه فاتحه، با حمد و ستایش پروردگار شروع می‌شود و با اشاراتی دربارهٔ خداوند و صفات او، و با ابراز ایمان به مبدء و معاد (خداشناسی و ایمان به رستاخیز) ادامه می‌یابد؛ سپس با تقاضاها و نیازهای بندگان یعنی شناخت و درخواست رهروی در راه حقّ همچنین ابراز علاقه به ادامهٔ راه اولیای خدا، ، و اعلام بیزاری و انزجار از گمراهان و غضب‌شدگان پایان می‌گیرد؛ و در یک نگاه کلی این سوره به دو بخش تقسیم می‌شود، بخشی از حمد و ثنای خدا سخن می‌گوید و بخشی از نیازهای بنده.<ref>[https://www.parsine.com/fa/news/459639/محتوای-سوره-مبارکه-حمد محتوای سورۀ مبارکۀ حمد]، پارسینه</ref><ref name=":8" /><ref name=":9" />

در حقیقت سوره حمد هم بیانگر توحید ذات است، هم توحید صفات، هم توحید افعال، و هم توحید عبادت.عبادت؛ و به تعبیر دیگر این سوره مراحل سه‏گانهسه‌گانه ایمان:

اعتقاد به قلب، اقرار به زبان، و عمل به اركانارکان را در بر دارددربردارد.<ref>پارسینه، [https://www.parsine.com/fa/news/459639/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%DB%8Cمحتوای-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87سوره-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%87مبارکه-%D8%AD%D9%85%D8%AFحمد محتوای سورۀ مبارکۀ حمد]</ref>[[پرونده:Miremad-alhamd.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|سورهٔ حمد به‌خط [[میرعماد]]]]