ابوالحسن شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابوالحسن خان شیرازی''' (زاده [[۱۱۹۰ (قمری)]] - درگذشت[[۱۲۶۲ (قمری)]])، ملقب به میرزا ابوالحسن خان شیرازی، میرزا ابوالحسن خان ایلچی و ایلچی کبیر از رجال معروف اوایل دوره قاجار و سفیر ایران در انگلستان است. وی همچنین سفرنامه نویسسفرنامه‌نویس و نویسنده کتاب معروف [[حیرت‌نامه]] است که شرح بازدید وی از انگستان و اتفاقات دوره سفارت وی درفرنگ است.

میرزا ابوالحسن خان ایلچی از همان ابتدا تحت تأثیر پیشرفت‌های مادی اروپا قرار گرفت و با شگفتی به سیر و سیاحت در آن دیار پرداخت و در نهایت کتاب حیرت نامه سفرا را به عنوان تحفه سفر با خود به ایران آورد. سفرنامه ایلچی که از اولین نمونه‌های سفرنامه‌نویسی دوران قاجار است، تأثیر زیادی در شناساندن نهادهای مدرن اروپایی در میان نخبگان قاجار داشت، به طوری که برخی مورخان این نوشته‌ها را در شکل گیریشکل‌گیری جنبش تجددخواهی ایران در دوره‌های بعد مؤثر می‌دانند.<ref name=ToolAutoGenRef1>Vahid Vahdat. [https://www.routledge.com/Occidentalist-Perceptions-of-European-Architecture-in-Nineteenth-Century/Vahdat/p/book/9781472473943# 'Occidentalist Perceptions of European Architecture in Nineteenth-Century Persian Travel Diaries: Travels in Farangi Space''] Routledge, 2017 {{ISBN|1-4724-7394-9|en}}</ref>

ایلچی پس از ۸ ماه به اتفاق سر گور اوزلی که به سمت وزیرمختار انگلیس در ایران انتخاب شده بود از لندن راهی ایران شد اما در طول مسیر توقفی کوتاه در برزیل داشت و بدین ترتیب نام خود را به عنوان اولین فرد ایرانی که به قاره آمریکا سفر کرده‌است در تاریخ ثبت نمود. وی بعد از بازگشت از طرف دولت ایران عهدنامه گلستان را در ۲۹ شوال ۱۲۲۸ قمری با دولت روسیه منعقد کرد و سپس به روسیه رفت و پس از سه سال به ایران بازگشت. پس از بازگشت میرزا ابوالحسن خان از سفر سه ساله به روسیه، مجدداً به عنوان سفیر ایران به لندن فرستاده شد، او علاوه بر این سمت، سمت سفیر ایران در عثمانی، اتریش، فرانسه و انگلستان را بر عهده داشت. او سفر خود را در رجب ۱۲۳۳ قمری آغاز کرد و سه سال بعد در ۱۲۳۶ قمری به ایران بازگشت. او در سال ۱۲۴۰ قمری به عنوان وزیر خارجهٔ ایران منصوب شد و تا سال ۱۲۵۰ قمری عهده‌دار این سمت بود، او به همراه عباس میرزا و قایم مقام در ۵ شعبان ۱۲۴۳ قمری عهدنامهٔ ترکمان چای را با روسهاروس‌ها منعقد کرد. در سال ۱۲۵۰ ق هنگامی که فتحعلی شاه در گذشت، به جای حمایت از ولیعهد قانونی شاه یعنی محمد میرزا (محمد شاه بعدی)، از علی خان ظل السلطان پسر دهم فتحعلی شاه حمایت کرد علی خان ظل السلطان نیز در ۷ رجب ۱۲۵۰ قمر با عنوان عادلشاه و علی شاه تاجگذاری کرد، علی شاه به پاس خدمات ابوالحسن خان، او را در مقام خود ابقا نمود، اما اندکی بعد علی شاه از سپاه محمد شاه و ابوالقاسم قایم مقام شکست خورد و دستگیر شد، میرزا ابوالحسن خان هنگامی که این خبر را شنید به حرم عبدالعظیم پناهنده شد. اما هنگامی که قایم مقام کشته شد و حاجی میرزا آقاسی به وزارت و صدارت رسید به وساطت حاجی میرزا آقاسی از تحصن خویش خارج شد و از محمد شاه طلب بخشش کرد و پنج سال بعد یعنی در سال ۱۲۵۶ قمری مجدداً وزیر خارجه ایران شد. او سال‌ها در دوران حکومت فتحعلی شاه و [[محمد شاه]] به خدمت پرداخت و سرانجام در ۱۷ شعبان ۱۲۶۲ قمری در گذشت.<ref name=ToolAutoGenRef1/>