زبان اوستایی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''زبان اوستایی'''<ref>{{Citation|last=Wells|first=John C.|title=Longman pronunciation dictionary|year=1990|page=53|location=Harlow, England|publisher=Longman|isbn=0-582-05383-8}} entry "Avestan"</ref> که در گذشته آن را '''زبان [[زند (اوستا)|زند]]''' نیز می‌شناختند؛ از شاخهٔ زبانهایزبان‌های ایرانی باستان و جزو زبان‌های شرقی ایران بوده و از درخت تناور [[زبان‌های هندواروپایی|زبان‌های هندو-اروپایی]] است.<ref>A Grammar Of Gatha-Avestan, Robert S.P.Beekes,p XXI</ref> [[نسک]]‌های [[اوستا]]، کتاب مقدس [[مزدیسنا|زرتشتیان]] را بدین زبان نوشته‌اند. این زبان هم‌ریشه با [[سانسکریت]] و نزدیک به [[پارسی باستان]] است.<ref>,The Iranian Languages, Gernol Windfuhr, p 43</ref> این زبان در سرزمین‌های باستانی [[رخج]]، [[باختر (بلخ)|باختر]]، [[هریوا]] و [[مرگوش]] ([[خراسان|خراسان کهن]]، [[خوارزم|خورازم کهن]] و [[سغد|سغد کهن]]) <ref>{{cite web|url=http://www.people.fas.harvard.edu/~witzel/AryanHome.pdf|title=THE HOME OF THE ARYANS|publisher=[[Harvard University]]|last=Witzel|first=Michael|author-link=Michael Witzel|page=10|quote=Since the evidence of Young Avestan place names so clearly points to a more eastern location, the Avesta is again understood, nowadays, as an East Iranian text, whose area of composition comprised -- at least -- Sīstā̊n/Arachosia, Herat, Merw and Bactria.|access-date=8 May 2015}}</ref> گویش‌ور داشته‌است. بیشترین تأثیرپذیری فرهنگ زبانی اوستایی از فرهنگ بلخی-مروزی یا [[فرهنگ یاز]] {{به انگلیسی|Yaz culture}} بوده‌است<ref>[[J. P. Mallory|Mallory, J P]] (1997). ''Encyclopedia of Indo-European culture''. page 653. London: Fitzroy Dearborn Publishers. {{ISBN|978-1-884964-98-5}}. entry "Yazd culture".</ref> از اینرو اوستا و زبانش را از دسته زبان‌های ایرانی خاوری رده‌بندی می‌کنند.

در آغاز برخی پنداشته بودند که زبان اوستایی به احتمال قوی از زبانهایزبان‌های نواحی غرب ایران بوده و در آن دو گویش باستانی (گاهانی) و جدید می‌توان تشخیص داد که [[گویش هورامی]] به اوستایی باستان ([[گاتاها|گاهانی]]) نزدیک تر است<ref>The Iranian Languages ,Gernot Windfuhr, p 44</ref>. لیکن امروزه اثبات شده که اینچنین نیست.

از آنجایی که تا روزگار ساسانی اوستا بصورتبه صورت سروده‌هایی میان مردم سینه به سینه از بر می‌شده؛ لذا این چیز شگفت انگیزی نیست که بسته به زبان بومی مردمان زرتشتی آنجا در روزگار زبان‌های ایرانی میانه، تأثیراتی نداشته باشد. [[رودیگر اشمیت|رودریگر اشمیت]]،{{به آلمانی|Rüdiger Schmitt}} زبان‌شناس آلمانی، زبان‌های [[زبان پارتی|پارتی]] و [[زبان پارسی میانه|پارسی میانه]] زبان‌های مؤثر بر نوشته‌های اوستایی می‌داند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=راهنمای زبان‌های ایرانی جلد یکم|نام خانوادگی=اشمیت|نام=رودیگر|ناشر=ققنوس|سال=۱۳۹۰|شابک=۹۶۴-۳۱۱-۴۰۳-۱|مکان=تهران|صفحات=صص ۷۲-۷۵}}</ref>.

در اوستایی برای ساخت به جنسیت توجه می‌شود. چنانچه فروزه‌ای برتر مذکر و خنثی ساخته شود از پسوندهای -tara و -iiah و برای ساخت فروزه‌یفروزهٔ برترین مذکر و خنثی از پسوندهای -təma و -iṣ̌ta بکار گرفته می‌شود. برای ساخت همین فروزه‌ها برای جنسیت مونث به ترتیب -iiahī و -tarā برای فروزه‌های برتر و -təmā و -iṣ̌tā برای حالت برترین بکار بسته می‌شود <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زبان و خط اوستایی|نام خانوادگی=گویری|نام=سوزان|ناشر=بهجت|سال=۱۳۸۸|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۲۷۶۳-۲۳-۸|مکان=تهران|صفحات=۱۱۳}}</ref>. برای نمونه به مثال‌ها زیر بنگرید:

|گرم است.