اراک: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌نشده] | [نسخهٔ بررسی‌شده] |
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
۵ تغییر آخر متن رد شد (توسط Agriculturalengineer96 و HujiBot) و برگردانده شد به نسخهٔ 26155244 توسط HujiBot |
|||
خط ۱۵:
|نام‌محلی=
|نام‌های‌دیگر=
|نام‌های‌قدیمی=
|سال‌شهرشدن= ۱۲۳۱ قمری<ref>{{پک|دهگان|۱۳۸۳|ک=تاریخ اراک (جلد دوم)|ص=۱۰۳}}</ref>
|جمعیت=
|تراکم‌جمعیت=بیش از ۱۰ هزار{{مدرک}}
|زبان= فارسی با [[لهجه اراکی]]<ref>{{پک|محتاط|۱۳۶۶|ک=سیمای اراک (جلد دوم، جامعه‌شناسی شهری، فرهنگ مردم)|ص=۶}}</ref>
|مذهب=[[شیعه]]، اقلیتی [[مسیحی]]، [[کلیمی]]<ref name="ostanshenasi"/> و [[بهائیت|بهائی]]<ref name="wikifarhangi">{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=فرق_مذهبی_استان_مرکزی|عنوان=فرق مذهبی استان مرکزی|ناشر=ویکی اطلس فرهنگی ایران|تاریخ=۳ آبان ۱۳۸۸ |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKF3VBrS | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref><ref name="mazandnume">{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.mazandnume.com/fullcontent/3248/جغرافياي-جمعيتي-بهاییان-ايران-و-مازندران/|عنوان=جغرافیای جمعیتی بهائیان ایران و مازندران |ناشر=پایگاه تحلیلی خبری مازندران |تاریخ=۷ تیر ۱۳۸۴ |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKF4ZiMU | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
خط ۴۲:
مردم شهر اراک عمدتاً مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند، اما اقلیتی از [[مسیحی]] و [[بهائیت|بهائی]] نیز وجود دارند. زبان مردم، فارسی با [[لهجه اراکی]] است .
اراک از شهرهای صنعتی ایران است که از لحاظ گوناگونی محصولات صنعتی، نخستین، از لحاظ وجود صنایع مادر، دومین و به‌طور کلی یکی از چهار قطب صنعتی کشور محسوب می‌شود. این شهر به واسطه وجود صنایع مادر، تولید ۸۰٪ تجهیزات [[انرژی]] کشور، وجود [[شرکت آلومینیوم ایران|بزرگترین کارخانه تولیدکننده آلومینیوم کشور]]، [[شرکت ماشین‌سازی اراک|بزرگترین ماشین‌سازی کشور]]، [[واگن پارس|بزرگترین واگن‌سازی و لوکوموتیوسازی خاورمیانه]]، [[کمباین‌سازی ایران|بزرگترین کمباین‌سازی خاورمیانه]]، [[هپکو|بزرگترین تولیدکننده ماشین‌آلات
از لحاظ گردشگری، قدمت بیشتر بناهای تاریخی اراک به [[دوره قاجار]] (فتحعلی شاه) بازمی‌گردد. از مهم‌ترین صنایع دستی شهر، [[قالی اراک]] است که در گذشته اهمیت و اعتبار فراوانی داشته‌است و رقیب [[قالی کرمان]] بود.
خط ۹۴:
=== دوران مشروطه ===
[[پرونده:Arakconstitutionalists.jpg|بندانگشتی|250px|[[آقا نورالدین عراقی]] به همراه مجاهدان مشروطه خواه اراک]]
در سال ۱۲۸۵ خورشیدی که [[فرمان مشروطه]] صادر شد، ۹۲ سال از عمر شهر سلطان‌آباد می‌گذشت.<ref>{{پک|یزدی‌پسند|۱۳۸۶|ک=پایان‌نامه تاریخ سیاسی اجتماعی اقتصادی اراک (سلطان‌آباد) (از آغاز قاجار تا سال ۱۳۳۲ هجری خورشیدی)|ص=۳۹}}</ref> در آستانه [[جنبش مشروطه ایران|جنبش مشروطه]] و ناتوانی قاجار در حمایت از بازرگانان ایرانی در مقابله کمپانی‌های خارجی حاضر در اراک، بازاریان و دست اندرکاران صنعت را به مبارزه با سرمایه‌داران خارجی کشاند. این مبارزه به رهبری روحانیان [[شیعه]] که سابقه طولانی حضور در منطقه [[عراق عجم]] (به ویژه در قریه [[کرهرود]]) را داشتند شکل گرفت. در این زمان [[حوزه علمیه|مدارس دینی]] و علمای اراک، بیشتر تابع روحانیون نواندیش [[نجف]] از جمله [[محمدکاظم خراسانی|آخوند ملاحمد کاظم خراسانی]] قرار داشتند. این افراد در دوران [[مشروطه]] رهبری جنبش در اراک را بر عهده داشتند که مشهورترین آن‌ها [[آقا نورالدین عراقی]] بود. پس از صدور فرمان مشروطه، آقا نورالدین عراقی نخستین انجمن ولایتی را به همراه دیگر روحانیون نوگرا تأسیس نمود. پس از [[به توپ بستن مجلس|به توپ بسته شدن مجلس]] و دوران [[استبداد صغیر]]،
اراک شش انجمن [[مشروطه خواه]] داشت که عبارت بودند از:
خط ۱۰۶:
=== دوران جنگ جهانی اول و دوم ===
تا سال ۱۲۷۱ قمری جنبه نظامی برای این شهر بیشتر مطرح بود. در این سال به نقل از [[اعتمادالسلطنه]]، میرزاحسن،
از این سال به بعد، [[ولایت عراق]] علاوه بر نقش نظامی، دارای نقش صنعتی و اقتصادی نیز شد و به واسطه واقع‌شدن در مسیر راه‌های تجاری، مورد توجه کمپانی‌های خارجی قرار گرفت. ورود کمپانی‌های خارجی، به سلطان‌آباد باعث گردید که این شهر بطور ناگهانی گسترش یابد و فضاهای تجاری، مسکونی، اداری، تفریحی جدیدی در آن ایجاد شود. به این ترتیب با وجود [[رکود اقتصادی]] حاکم بر کشور، اقتصاد سلطان‌آباد رونق یافت و شرایط جذب جمعیت در این منطقه پدید آمد، اما با آغاز [[جنگ جهانی اول]] در اواخر سال ۱۲۹۳ خورشیدی، حکومت مرکزی متزلزل شد و [[سپاه|سپاهیان]] [[روس]] و [[انگلستان|انگلیس]] به شهر وارد و در آن مستقر شدند. بر اثر اشغال شهر، راه‌ها ناامن شد و در نتیجه اقتصاد تجاری سلطان‌آباد بطور ناگهانی سقوط کرد. در شهریور ۱۳۲۰ خورشیدی [[جنگ جهانی دوم]] آغاز و به داخل ایران کشیده شد، [[رضاشاه پهلوی|رضاخان]] از حکومت خلع گردید و مناطقی از کشور به اشغال [[نیروهای متفقین]] درآمد. در این دوره، اراک به دلیل دارا بودن یکی از ایستگاه‌های مهم [[راه‌آهن سراسری ایران]] از اهمیت ارتباطی خاصی برخوردار بود و به همین لحاظ چند سال توسط متفقین اشغال گردید. سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ خورشیدی را می‌توان یکی از دوران‌های برجسته [[رکود اقتصادی]] ایران دانست. نابسامانی اقتصادی این سال‌ها، اراک را نیز تحت تأثیر قرار داد، روند مهاجر فرستی شهر آغاز گردید.<ref>{{پک|فاضلی|۱۳۷۴|ک=فرهنگ و تحولات شهرنشینی اراک (دیدگاه انسان شناختی)|ص=۱۸۱}}</ref> در طول دوره [[جنگ جهانی دوم]]، آب و سوخت در این شهر انبار می‌شد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/arak |عنوان=ARĀK|ناشر=[[ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvFf4xRs | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>
خط ۲۶۹:
از میان شهر اراک تنها [[رود قره‌کهریز]] (معروف به رودخانه خشک) می‌گذرد. این رودخانه از کوه‌های قره‌کهریز سرچشمه گرفته، پس از آبیاری زمین‌های روستاهای نزدیک اراک، از غرب شهر گذر کرده و به [[تالاب میقان]] می‌ریزد. این رود، فصلی بوده و در تابستان خشک می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://markazi.frw.org.ir/sima/ab/pageid/540/language/fa-IR/Default.aspx |عنوان=منابع آب استان مرکزی|ناشر=اداره کل منابع طبیعی و آب‌خیزداری استان مرکزی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvbXfPAL | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> از معضلات رودخانه، ورود [[فاضلاب]] شهری برخی مناطق شهر به آن و [[آلودگی آب]] است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://markazi.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=47906 |عنوان= ۸۵ درصد از پروژهٔ فاضلاب شهر اراک به اتمام رسیده‌است|ناشر=وبگاه خبرگزاری دانشجویان ایران| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaeOvD68 | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
سرانه فضای سبز
وسعت فضای سبز
=== زمین‌شناسی ===
خط ۲۸۷:
در سرشماری سال ۱۳۷۵ خورشیدی، جمعیت شهر ۳۸۰٬۷۵۵ نفر.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=F&no=88075&S=TP |عنوان=جمعیت شهرهای استان مرکزی از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵|ناشر=وبگاه مرکز آمار ایران |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFMsLfJ | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> و در سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی جمعیت شهر به۴۳۸٬۳۳۸ نفر رسید.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=553 |عنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵ به تفکیک استان |ناشر=وبگاه مرکز آمار ایران |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFNj0RB | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
جمعیت اراک بر پایه نتایج [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران|سرشماری عمومی نفوس و مسکن]] در سال ۱۳۹۰ خورشیدی برابر با ۴۸۴٬۲۱۲ نفر بوده‌است.<ref name="amarorg">{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.amar.org.ir/Portals/0/sarshomari90/Files/ABADY-90/os00.xls|عنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ |ناشر=مرکز آمار ایران |تاریخ=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFPDHqT | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.amar.org.ir/Portals/2/pdf/jamiat_shahrestan_keshvar.pdf |عنوان=جمعیت شهرستانها و خانوار کشور سال ۱۳۹۰|ناشر=مرکز آمار ایران |تاریخ بازدید= ۲۴ آذر ۱۳۹۱ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvbN9BL9 | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> جمعیت شهر اراک پس از الحاق نقاط شهری [[سنجان (مرکزی)|سنجان]] و [[کرهرود]]<ref name="elhagh"/> به ۵۲۶٬۱۸۲ نفر افزایش یافت.
از دیدگاه جمعیتی، اراک پانزدهمین شهر پرجمعیت ایران است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.irancities.ir/showcity.aspx?code=918&code2=36 |عنوان=اراک|ناشر=وبگاه مرجع شهرهای ایران |تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dae7DuMg | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> این شهر از جمله شهرهایی است که دارای رشد بالای جمعیت بود. میزان رشد جمعیت از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵ خورشیدی برابر با ۵٫۱ بوده‌است.<ref name="shiee">{{پک|شیعه|۱۳87|ک=با شهر و منطقه در ایران|ص=۱۵۵}}</ref> اما در دهه بعد از آن رشد جمعیت به ۲٫۹۷ رسید. شهر اراک ۵۳٪ جمعیت استان مرکزی را در خود جای داده است.{{مدرک}}
{| style="text-align: center;" class="wikitable sortable" border="1"
|+ جمعیت شهر اراک در سال ۱۳۹۰ خورشیدی<ref name="amarorg"/>
خط ۳۲۰:
== صنعت ==
{{اصلی|صنعت در اراک}}
[[پرونده:A giant distillation tower in Arak.jpg|بندانگشتی|برج تقطیر غول‌پیکر [[پالایشگاه نفت امام خمینی شازند|پالایشگاه اراک]] ساخته‌شده در [[شرکت ماشین‌سازی اراک|ماشین‌سازی اراک]]|
اراک یکی از شهرهای صنعتی ایران است که از لحاظ گوناگونی محصولات صنعتی، نخستین، از لحاظ وجود صنایع مادر، دومین و به‌طور کلی یکی از چهار قطب صنعتی کشور محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1529837 |عنوان=توسعه صنعتی؛ اوج استقلال، مهندسان داخلی جایگزین مستشاران خارجی |ناشر=وبگاه خبرگزاری مهر|تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۰ |تاریخ بازدید=۲۱ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaeBz0nV | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> شمار صنایع مادر در این شهر به بیش از ۲۰ واحد می‌رسد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://vaghayeostan.com/news.asp?285 |عنوان=بی رمقی صنایع مادر در اراک |ناشر=وبگاه هفته‌نامه وقایع استان |تاریخ=|تاریخ بازبینی=۶ دی ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKFPfzXT | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> این شهر به‌واسطه وجود صنایع مادر، تولید ۸۰٪ از تجهیزات انرژی کشور، وجود [[شرکت آلومینیوم ایران|بزرگترین کارخانه تولیدکننده آلومینیوم کشور]]، [[واگن پارس|
تبدیل شدن اراک به یکی از قطب‌های صنعتی کشور در دوران نخست وزیری [[امیرعباس هویدا|هویدا]] و هم‌زمان با صنعتی‌سازی کشور توسط [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه]] در دهه ۱۳۴۰ خورشیدی آغاز شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =صادق زیباکلام |نشانی=http://tarikhirani.ir/Modules/files/Phtml/files.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=47&filesId=473 |عنوان=هویدا قربانی فرهنگ کیش شخصیت حکومتی در ایران | ناشر =وبگاه تاریخ ایرانی |تاریخ =۱۶ فروردین ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=۰۵ ژانویه ۲۰۱۴| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MOreQTp5 | تاریخ بایگانی = ۰۵ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> در برنامه چهارم توسعه قبل از انقلاب معین شده بود تا قطب صنعتی در شهرهای [[اصفهان]]، [[اهواز]]، [[تبریز]] و اراک به صورت قطب‌های صنعتی و هسته مرکزی عمران ناحیه‌ای درآیند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://rc.majlis.ir/fa/law/show/96246 |عنوان=تصمیم متخذه کمیسیون برنامه مجلسین راجع به اصول و هدفهای برنامه عمرانی چهارم کشور | ناشر =وبگاه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی |تاریخ =۱۸ ژوئن ۲۰۱۱ |تاریخ بازبینی=۱۵ دی ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MOsvi2DF | تاریخ بایگانی = ۰۵ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
خط ۳۲۸:
=== واحدهای صنعتی ===
[[پرونده:HEPCO20190217131007.jpg|بندانگشتی|بیل چرخ‌زنجیری ساخت [[هپکو|هپکو اراک]]|
نخستین و
از سال ۱۳۴۵ خورشیدی طرح کارخانه‌های ماشین‌سازی و آلومینیوم به مرحلهٔ اجرا درآمد. [[شرکت آلومینیوم ایران|کارخانه آلومینیوم ایران]] (ایرالکو) در سال ۱۹۷۲ میلادی با همکاری منطقه‌ای در سازمان پیمان مرکزی با همکاری محدود
[[پرونده:Wagon Pars co- Arak .Iran کارخانه واگن پارس - panoramio.jpg|بندانگشتی|خط تولید لوکوموتیو در کارخانه‌ی [[واگن پارس|واگن‌پارس اراک]]|
شرکت [[واگن پارس]] اولین کارخانه تولیدکننده واگن و [[لکوموتیو]] کشور و
کارخانه [[کمباین‌سازی ایران]] (ایران‌جان‌دیر سابق) به عنوان اولین و
شرکت [[شرکت ماشین‌سازی اراک|ماشین‌سازی اراک]] به عنوان نخستین [[صنایع سنگین|صنعت سنگین]] ایران، از کارخانه‌های قدیمی شهر
<br />
خط ۳۵۱:
! style="background: #FFCC00; color:#000000" | محصولات تولیدی
|- style="background: #FFFFFF; color:#000000"
|[[شرکت ماشین‌سازی اراک|ماشین‌سازی اراک]]|| ۱۳۴۶|| تجهیزات صنایع سنگین || تجهیزات پتروشیمی و پالایشگاهی،
|- style="background: #FFE88C; color:#000000"
|[[شرکت آلومینیوم ایران|آلومینیوم‌سازی ایران (ایرالکو)]]|| ۱۳۴۶ || فلزات || آلومینیوم و شمش آلومینیومی
خط ۳۵۹:
|[[هپکو]]|| ۱۳۵۱ ||[[تجهیزات سنگین]]|| ماشین‌آلات ساخت‌وساز، راه‌سازی، معدنی و کشاورزی
|- style="background: #FFFFFF; color:#000000"
|[[شرکت صنایع آذرآب|صنایع آذرآب]]|| ۱۳۵۳|| تجهیزات صنایع سنگین || تجهیزات نیروگاهی، تجهیزات پتروشیمی و پالایشگاهی،
|- style="background: #FFE88C; color:#000000"
|[[آونگان]]|| ۱۳۵۳|| نیرو ||[[انتقال نیرو|دکل انتقال نیرو]] و [[دکل مخابراتی]]
|- style="background: #FFFFFF; color:#000000"
|[[واگن پارس]]|| ۱۳۵۳ ||[[ترابری ریلی]]||[[واگن]]، [[لکوموتیو]]
|- style="background: #FFFFFF; color:#000000"
|[[شرکت لجور|لجور]]|| ۱۳۶۴ ||[[هیدرولیک]]||[[بالابر]]های [[هیدرولیک|هیدرولیکی]] و [[جرثقیل|جرثقیل]]
|- style="background: #FFE88C; color:#000000"
|[[شرکت املاح معدنی ایران|املاح معدنی ایران]]|| ۱۳۷۹|| معدن ||[[سدیم سولفات|سولفات سدیم]]▼
▲|[[شرکت املاح معدنی ایران|املاح معدنی ایران]]
|}
سطر ۴۳۰ ⟵ ۴۲۰:
== مراکز تفریحی ==
=== پارک‌ها ===
از جمله
* شهربازی (پارک لاله): این [[شهربازی]] که در سال ۱۳۶۹ خورشیدی با سرمایه [[بخش خصوصی]] افتتاح گردید و دارای سه لوناپارک، رستوران و سایر خدمات تفریحی و رفاهی است. این مکان در ساعت‌های اوج شلوغی، پذیرای ۲۰ هزار نفر بازدیدکننده است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.kashansanat.ir/UserView.aspx?subject=information&id=9076|عنوان= «شهربازی و پارک لاله» اراک در روزهای تعطیل پذیرای ۲۰ هزار گردشگر است.|ناشر=وبگاه خبرگزاری میراث فرهنگی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Daf1JjPu | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
* مجموعه طوفان:
* شهربازی پامچال: این شهربازی جنب پارک آزادی در انتهای خیابان قائم‌مقام قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.isiri.org/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&CategoryID=6749d8e0-0c2f-45c4-95d0-ba72d487231d&WebPartID=b2b1ff8b-1129-4579-85e8-089c229f16ce&ID=eedfa78a-4a05-4459-b9e4-4d985947f8f8|عنوان=بازرسی شهربازی‌ها در استان مرکزی انجام شد | ناشر =وبگاه مؤسسه استاندارد ایران |تاریخ = ۳ آبان ۱۳۹۱|تاریخ بازبینی=۲۵ آذر ۱۳۹۱|پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CwsloxO9 | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>
[[پرونده:Shahr Park in Arak.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|نمایی از پارک شهر اراک]]
* باغ‌وحش اراک :
=== مراکز خرید ===
==== مراکز خرید سنتی ====
بازار اراک (بازار سهام سلطان) افزون بر اینکه بنایی تاریخی است، جایی برای داد و ستد امروزه مردم اراک نیز می‌باشد و نقش تاریخی خود را تا به امروز
==== مراکز خرید نوین ====
مراکز خرید مدرنی افزون بر مراکز خرید قدیمی و تاریخی در سال‌های اخیر در اراک ساخته شده‌اند که از آن جمله می‌توان به مجتمع تجاری گلستان، مجتمع تجاری آسمان، پاساژ دیدار، پاساژ صدف، پاساژ طلا و پاساژ تهرانی اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://markazicity.ir/مراکز-مهم-تجاری/|عنوان=مراکز مهم تجاری | ناشر =پایگاه اطلاع‌رسانی شهرهای استان مرکزی |تاریخ =
بهره‌برداری از 6 پروژه بزرگ شهری به مناسبت دهه مبارک فجر| ناشر =شهرداری اراک |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
سطر ۴۵۳ ⟵ ۴۴۳:
در سال ۲۰۰۹ (میلادی) اراک در رتبه ۷۱ آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار داشته‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://khabaronline.ir/detail/272277/science/nature |عنوان=فکر می‌کنید تهران چندمین شهر آلوده ایران و جهان است؟ |ناشر=وب گاه خبری خبرآنلاین |تاریخ=۲ بهمن ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=۹ دی ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKG3SogZ | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
هوای اراک از نظر داشتن عوامل آلوده‌کننده از [[تهران]] آلوده‌تر است. ورود حجم زیادی از آلودگی‌ها به این شهر نشان می‌دهد که درصد بالایی از آلودگی در شهری با وسعت کم متمرکز شده‌است و این حجم از آلودگی هم برای انسان و هم برای [[محیط زیست]] بسیار خطرناک است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iran47.com |عنوان=هوای اراک از تهران آلوده تر است|ناشر= وبگاه اراک شهر اریکه‌های ماندگار| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DapYMSUn | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
به منظور کاهش آلودگی هوای شهر، دولت در سال ۱۳۸۶ خورشیدی طرحی با نام [[طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک]] را تصویب کرد.<ref name="majles">{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://rc.majlis.ir/fa/law/show/128865 |عنوان=طرح جامع کاهش آلودگی هوای شهر اراک|ناشر=وبگاه مرکز پژوهش‌های مجلس|تاریخ=
بی‌توجهی مسئولان شهری به آلودگی هوا باعث شد تا [[اعتراض|تجمع‌های اعتراضی]] در سال ۱۳۹۲ خورشیدی به مدت ۱۸ هفته در این شهر برگزار شود.<ref name="bahar">{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://baharnewspaper.com/News/92/07/22/21308.html |عنوان=اعتراض اراکی‌ها به آلودگی هوا وارد هجدهمین هفته شد |ناشر=روزنامه بهار |تاریخ=|تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKG8LjIY | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> این تجمعات موجب شد تا [[الشرق الاوسط|روزنامه الشرق الاوسط]] مردم شهر اراک را ثابت‌قدم‌ترین مردم ایران در زمینه اعتراض به مسائل زیست‌محیطی معرفی کند.<ref name="شرق الاوسط">{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.sharqparsi.com/1392/08/article6785|عنوان=اعتراضات زیست‌محیطی در ایران شهر به شهر می‌چرخد |ناشر=وبگاه شرق پارسی |تاریخ=۱ نوامبر ۲۰۱۳ |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKG9hUX2 | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
اراک در زمره هشت
=== ترافیک ===
سطر ۴۶۶ ⟵ ۴۵۶:
برخی از مسئولان شهر مدعی هستند که وضعیت ترافیک شهر مشکل‌ساز نیست و مدت زمان بار ترافیکی شهر حتی گاهی کمتر از ۱۰ دقیقه است، اما شواهد امر بازگوکننده شکل دیگری از این مشکل است. برای ساماندهی به ترافیک، طرح‌های مختلفی پیشنهاد شده‌است که از جمله آن‌ها [[طرح جامع ترافیک شهر اراک]]، احداث بزرگراه درون شهری امیرکبیر،<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://bardashtnews.com/news-province/2137-آیا-بزرگراه-امیرکبیر-مشکل-ترافیک-اراک-را-حل-می‌کند؟.html |عنوان=آیا بزرگراه امیرکبیر مشکل ترافیک را حل می‌کند؟|ناشر=پایگاه خبری برداشت نیوز|تاریخ=۶ شهریور ۱۳۹۰| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvcJS3bz | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> آموزش فرهنگ ترافیک به مردم، [[سامانه ترابری هوشمند|سامانه کنترل هوشمند ترافیک]] اشاره کرد، اما اجرای بسیاری از این طرح‌ها بلاتکلیف مانده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=113677 |عنوان=طرح جامع ترافیک اراک ۶ ساله شد|ناشر=وبگاه خبرگزاری تابناک |تاریخ=۱۳ مرداد ۱۳۸۹| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DXxNJcGf | تاریخ بایگانی = ۰۹ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
آلودگی هوا و ترافیک‌های شدید باعث شد تا طرح [[متروی اراک]] توسط مدیرکل دفتر فنی [[استانداری مرکزی]] به طور رسمی مطرح شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اراک صاحب مترو می شود|نشانی=http://www.irna.ir/fa/News/81304108/سایر/اراک_صاحب_مترو_می_شود|وبگاه=خبرگزاری جمهوری اسلامی|بازبینی=2019-03-22}}</ref>
سطر ۴۹۸ ⟵ ۴۸۸:
=== آثار تاریخی ===
با توجه به اینکه شهر اراک در [[دوره قاجار]] ساخته شد، بیشتر آثار باستانی باقی‌مانده در این شهر از این دوره می‌باشد. از جمله مهم‌ترین اثر تاریخی شهر، می‌توان به [[بازار اراک|مجموعه تاریخی بازار اراک]] اشاره کرد که از بناهای نخستین شهر اراک بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.arakcity.ir/content/view/119/107 |عنوان=معرفی اراک |ناشر=شهرداری اراک| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DaptJX6K | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> [[مدرسه سپهدار|مدرسه سپهداری]] که هم‌زمان با بازار ساخته شده‌است، از مکان‌هایی است که [[امام‌خمینی]] بخشی از سال‌های عمر خود را در این مدرسه سپری کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://arak.irna.ir/News/30314961/,مدرسه-سپهداري، -اراک-مهد-پرورش-بزرگان-علوم-دینی-است/فرهنگی/ |عنوان=مدرسه سپهداری، اراک مهد پرورش بزرگان علوم دینی است |ناشر=وبگاه خبرگزاری جمهوری اسلامی |تاریخ=۹ فروردین ۱۳۹۰|تاریخ بازدید=۷ آبان ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dapu8oV3 | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> [[حمام چهارفصل]] که از نظر مساحت بزرگترین حمام ایران است، یکی دیگر از آثار تاریخی شهر است که به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://irandidar.com/index.php?option=com_content&task=view&id=120&Itemid=1 |عنوان=حمام و موزهٔ چهار فصل اراک |ناشر=وبگاه ایران دیدار| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DapvUXAe | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> [[خانه حسن‌پور]] از بناهای قدیمی شهر اراک است که به صورت درون‌گرا ساخته شده و به موزه صنایع دستی تبدیل شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://markazi.irib.ir/about-us/about-ostan-markazi/markaziview/1931|عنوان=منزل حسن‌پور|ناشر=وبگاه صداوسیمای استان مرکزی|تاریخ=۸ مهر ۱۳۸۸ |تاریخ بازدید=۱۷ شهریور ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvcaWPab | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> [[برج شیشه اراک|برج شیشه]] از بناهای معروف شهر بود که به دلیل وجود تزئینات [[کاشی معقلی]] به این نام معروف شد. این بنا در سال ۱۳۶۱ تخریب شد.<ref>{{پک|رحم‌دل|۱۳۸۳|ک=سیمای میراث فرهنگی استان مرکزی|ص=۱۲۲ و ۱۲۳}}</ref> [[قلعه حاج وکیل|قلعه حاج‌وکیل]] نیز یکی از بناهای دوره قاجار است که در قدیم یکی از کارگاه‌های بزرگ فرشبافی کمپانی زیگلر و کنسولگری انگلیس در اراک بود.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleID=614597|عنوان=قلعه حاج وکیل|ناشر=تبیان|تاریخ=
<center>
<gallery>
سطر ۵۲۹ ⟵ ۵۱۹:
=== موزه‌ها ===
از جمله موزه‌های شهر اراک می‌توان به موزه چهارفصل، موزه مفاخر، موزه[[موزه سلطان‌آباد]] (هنرهای اسلامی)، [[حمام چهارفصل|موزه مردم‌شناسی]]، [[موزه صنایع دستی اراک|موزه صنایع‌دستی]]، [[موزه تنوع زیستی اراک|موزه تنوع زیستی]]، موزه سنگ و گوهر و موزه آموزش و پرورش اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.bornanews.ir/Pages/News-129586.aspx |عنوان=آمادگی موزه‌های استان مرکزی در تعطیلات تابستان |ناشر=وبگاه خبرگزاری برنا |تاریخ=۱۸ تیر ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۱۱ دی ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKGUR2e8 | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> همچنین ساخت موزه بزرگ اراک و موزه دفاع مقدس نیز در حال اجراست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910720000682 |عنوان=عملیات اجرایی پروژه موزه بزرگ اراک آغاز شد|ناشر=وبگاه خبرگزاری فارس |تاریخ=۲۰ مهر ۱۳۹۱ |تاریخ بازدید=۱۸ آبان ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Daq0rEf0 | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://bardashtnews.com/news-province/10625-موزه-دفاع-مقدس-اراک-به-دلیل-بی-مهری-مسئولین-نیمه-کاره-رها-شد.html |عنوان=موزه دفاع مقدس اراک به دلیل بی‌مهری مسئولین نیمه کاره رها شد|ناشر=پابگاه خبری برداشت نیوز |تاریخ=۳۱ فروردین ۱۳۹۱ |تاریخ بازدید=۱۸ آبان ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DXxYx9xi | تاریخ بایگانی = ۰۹ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
<center>
<gallery>
سطر ۵۴۰ ⟵ ۵۳۰:
=== صنایع‌دستی ===
[[پرونده:Sultanabad, 12ft 8in x 17ft 0in. 2nd Quarter, 19th Century, Claremont Rug Company.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|قالی سلطان‌آباد بافته شده در قرن ۱۹ میلادی]]
از صنایع‌دستی شهر اراک می‌توان به دستباف‌های سنتی ([[قالی|قالی‌بافی]]، [[گلیم|گلیم‌بافی]]، [[جاجیم|جاجیم‌بافی]])، [[رودوزی|
=== قالی ===
سطر ۵۴۷ ⟵ ۵۳۷:
=== هتل‌ها و مراکز اقامتی ===
از جمله هتل‌های شهر می‌توان به [[هتل امیرکبیر]] (پنج ستاره)، هتل زاگرس (چهار ستاره)، هتل پیام (۳ ستاره) و هتل معلم (۳ ستاره) اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://markazitourist.ir/sites/default/files/HOTEL.pdf|عنوان=هتل‌های اراک|ناشر=اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی|تاریخ بازدید=۱۸ آذر ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DXxb4Q7V | تاریخ بایگانی = ۰۹ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
<center>
<gallery>
سطر ۵۷۲ ⟵ ۵۶۲:
== ترابری ==
=== مسیرهای ارتباطی ===
[[File:ترمینال مسافربری اراک - panoramio (1).jpg|بندانگشتی|چپ|200px|ترمینال مسافربری اراک.]]
[[File:ایستگاه راه آهن اراک - panoramio.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|
به دلیل قرارگرفتن شهر اراک میان [[دریای خزر]] و [[خلیج فارس]] و همچنین قرارگرفتن آن در میان مسیرهای ترانزیتی غرب و جنوب، این شهر یکی از شاهراه‌های مهم کشور می‌باشد. مهم‌ترین مسیری که از شهر اراک عبور می‌کند، مسیر بین‌المللی و ترانزیتی [[آزادراه ۵ (ایران)]] می‌باشد. اما در حال حاضر ادامه مسیر این آزادراه از شهر [[قم]] تا اراک به صورت بزرگراه است. ساخت آزادراه اراک - [[سلفچگان]] - [[قم]] با ارتقای بزرگراه اراک - قم در دستور کار [[وزارت راه و شهرسازی]] قرار گرفته‌است.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بایگانی=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ | عنوان=آزادراه قم-سلفچگان-اراک چهار خطه می‌شود | نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910214000308 | ناشر=وبگاه خبرگزاری فارس | تاریخ=۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۱ | تاریخ بازدید=۷ آذر ۱۳۹۱ | پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6DaejMj2N}}</ref> همچنین آزادراه اراک - [[خرم‌آباد]] نیز یکی از طرح‌های دردست اجرای [[وزارت راه و شهرسازی]] است که در راستای تکمیل آزادراه شماره ۵ اجرا خواهدشد
'''فاصلهٔ شهر اراک با برخی از مناطق پر رفت‌وآمد:'''<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بایگانی=۰۹ ژانویه ۲۰۱۳ | عنوان=وبگاه مسافت شهرهای ایران | نشانی=http://www.ittic.com/DeskTopModules/Contents/assets/reservation_guide/distance.htm | ناشر=پایگاه اطلاعاتی ایرانگردی و جهانگردی | تاریخ=۳ دی ۱۳۹۱ | تاریخ بازبینی=۳ دی ۱۳۹۱| پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6DXxMRB6M}}</ref>
سطر ۶۰۶ ⟵ ۵۹۶:
=== فرودگاه ===
اراک دارای یک [[فرودگاه|فرودگاه بین‌المللی]] می‌باشد
=== راه‌آهن ===
اراک از دیرباز در مسیر [[راه آهن سراسری ایران|راه‌آهن سراسری]] شمال به جنوب ایران قرار داشته و راه‌آهن نقش مهمی را در رونق همه‌جانبه شهر اراک داشته‌است. محدوده حفاظتی اداره کل راه‌آهن اراک از ایستگاه ساقه در [[استان قم]] شروع شده و از یک سو تا ایستگاه مومن‌آباد در [[استان لرستان]] و از سوی دیگر تا
پروژه ساخت راه‌آهن غرب کشور نیز از اراک شروع شد که شهرهای [[نهاوند]] و [[ملایر]] از [[استان همدان]] را به شبکه ریلی متصل می‌کند.
ادامه این مسیر ریلی در [[استان کرمانشاه]] از شهرهای [[صحنه]]، [[کرمانشاه]] و [[اسلام‌آباد غرب]] عبور کرده و در مرز خسروی به کشور [[عراق]] وصل می‌شود. راه‌آهن اراک - [[ملایر]] به طول ۹۰ کیلومتر و هزینه‌ای بالغ بر یک هزار و ۲۵۰ میلیارد ریال در مهر سال ۱۳۹۰ خورشیدی افتتاح شد که بخشی از پروژه راه‌آهن غرب کشور به‌شمار می‌رود.<ref name="rahahan">{{یادکرد وب | عنوان=احداث راه‌آهن اراک ملایر ۱۲۵۰ میلیارد ریال هزینه دربرداشت | نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13900714000370 |ناشر=وبگاه خبرگزاری فارس| تاریخ=۱۴ مهر ۱۳۹۰ | تاریخ بازبینی=۱۲ آذر ۱۳۹۱ | تاریخ بایگانی=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ | پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6Daep0BwV}}</ref> همچنین راه‌آهن اراک - اصفهان از پروژه‌های دیگری است که عملیات مطالعه و احداث آن آغاز شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1610216 |عنوان=راه آهن اراک - اصفهان احداث می‌شود |ناشر=وبگاه خبرگزاری مهر|تاریخ=۳
=== پایانه مسافربری ===
سطر ۶۲۶ ⟵ ۶۱۶:
=== اتوبوسرانی ===
شرکت واحد اتوبوسرانی اراک و حومه که در سال ۱۳۷۰ خورشیدی تأسیس شد و دارای خطوط متعدد مسافربری در داخل و حومه شهر می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بایگانی=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ | عنوان=۱۶۵ اتوبوس کولر دار به ناوگان اتوبوسرانی اراک پیوست | نشانی=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2127784 | ناشر=روزنامه کیهان | پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6DaeuGsrT}}</ref>
در سال ۱۳۹۲ خورشیدی تعداد کل [[ناوگان]]
== آموزش ==
سطر ۶۳۲ ⟵ ۶۲۲:
نخستین مدرسه به سبک نوین در اراک را [[مصطفی‌قلی بیات|صمصام‌الملک]] بیات به نام مدرسه صمصامی و در سال ۱۳۲۱ قمری تأسیس کرد که سومین مدرسه نوین ایران بود. دومین مدرسه، منتصریه نام داشت که در سال ۱۳۲۵ قمری و به دست منتصر الدوله (حاکم وقت) تأسیس شد. [[مرتضی‌قلی بیات|سهام السلطان]] نیز سومین مدرسه شهر به نام سهامیه را بنیان نهاد. اولین مدرسه دخترانه بنام شمس المخدرات در سال ۱۳۳۲ قمری افتتاح شد. در سال ۱۲۸۶ خورشیدی، ارامنه مقیم اراک مدرسه شرف ارامنه را تأسیس کردند.<ref>{{پک|محتاط|۱۳۶۸|ک=سیمای اراک (جامعه‌شناسی شهری)|ص=۲۸۳}}</ref>
تعداد
=== آموزش عالی ===
سطر ۶۷۳ ⟵ ۶۶۳:
در سال‌های گذشته شهرداری اراک با حمایت از چهار رشته ورزشی توانست مقام چهارمی رشته [[فوتبال]] در لیگ دسته یک، مقام سومی رشته [[هاکی]] در بخش آقایان و مقام دومی در بخش بانوان در لیگ برتر و دسته یک و مقام قهرمانی رشته [[ووشو]] در لیگ دسته یک را کسب کند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.markazisport.ir/akhbar/khabar/2439 |عنوان=ضعف استان مرکزی نداشتن باشگاه‌های حرفه‌ای است|ناشر=اداره ورزش و جوانان استان مرکزی |تاریخ=۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKGgfmFx | تاریخ بایگانی = ۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref>
[[باشگاه فوتبال شهرداری اراک|تیم فوتبال
=== امکانات ورزشی ===
اراک دارای ۱۰۳ باشگاه ورزشی روباز و سرپوشیده شامل سالن‌های [[آمادگی جسمانی]]، [[بدمینتون]]، پیتلاس، [[بدنسازی]]، [[بوکس]]، [[پینگ‌پنگ]]، [[تکواندو]]، [[تنیس|تنیس روی میز]]، [[تیراندازی]]، [[جودو]]، [[ورزش‌های رزمی]]، [[ژیمناستیک]]، [[شطرنج]]، [[فوتسال]]، [[کاراته]]، [[کشتی (ورزش)|کشتی]]، [[والیبال]]، [[وزنه‌برداری]] و [[ووشو]]، میدان‌های [[تنیس]]، [[فوتبال]]، [[والیبال]] و [[هندبال]]، زمین‌های [[اسکیت]] و تیراندازی با کمان و پیست [[دو و میدانی]]، پیست موتورسواری، چمن‌های طبیعی و مصنوعی و استخر شنا است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=|نشانی=http://www.markazisport.ir/amaken_varzeshi |عنوان=باشگاه‌های استان |ناشر=اداره کل ورزش و جوانان استان مرکزی |تاریخ=|تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKGhwMq6 | تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.arakcity.org/index.php?option=com_content&view=article&id=218:1390-02-31-04-36-43&catid=46:1389-06-30-07-06-36|عنوان=جزئیات افتتاح پروژه‌های شهرداری اراک|ناشر=شهرداری اراک| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DapnXomN | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref>
در شهر اراک تعداد ۵ ورزشگاه به نام‌های [[ورزشگاه امام خمینی اراک|ورزشگاه ۱۵ هزار نفری امام‌خمینی]]، [[مجموعه ورزشی شهدای پنجم مرداد (اراک)|ورزشگاه شهدای پنجم مرداد]]، استادیوم آذرآب (شهر صنعتی)،<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8603010691|عنوان=ورزشگاه اراک نیاز دو دیدار پیاپی فوتبال را برآورده می‌کند|ناشر=وبگاه خبرگزاری فارس| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DapqHURD | تاریخ بایگانی = ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> مجموعه ورزشی ماشین‌سازی و ورزشگاه ۲۲ بهمن وجود دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=اماکن_ورزشی_استان_مرکزی |عنوان=اماکن ورزشی استان مرکزی | ناشر =ویکی اطلس فرهنگی ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۴ دی ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6MKJQVjlA| تاریخ بایگانی = ۰۲ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> همچنین دهکده المپیک در زمینی به مساحت ۳۰۰ هکتار در حال ساخت است. این مجموعه شامل پیست دوچرخه‌سواری، سالن سرپوشیده دو و میدانی، استخر سرپوشیده و سالن شش هزار نفری خواهد بود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://vazeh.com/n-1727990.html|عنوان=اختصاص دو میلیارد ریال به دهکده المپیک اراک|ناشر=آرشیو وب فارسی واضح |تاریخ=
== شهرهای خواهرخوانده ==
سطر ۷۴۰ ⟵ ۷۳۰:
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=کسروی|نام=احمد|کتاب= [[تاریخ مشروطه ایران (کتاب)|تاریخ مشروطه ایران]]|ناشر=امیرکبیر|سال=۱۳۳۰|شهر=تهران}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=محتاط|نام= محمدرضا|کتاب=سیمای اراک (جامعه‌شناسی شهری)، جلد اول|ناشر=آگه|سال=۱۳۶۸|شهر=تهران}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=محتاط|نام= محمدرضا|کتاب=سیمای شهر اراک (جامعه‌شناسی شهری، جلد دوم فرهنگ مردم)|ناشر=
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=معاونت آمار و اطلاعات|عنوان=اطلس جامع آموزش عالی استان مرکزی|ناشر=استانداری مرکزی|سال=۱۳۹۰|مکان=اراک}}
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=ملک حسینی|نام=عباس|نام خانوادگی۲=ملکی|نام۲=علی‌رضا|عنوان=اثرات اقلیم بر معماری سنتی و مدرن شهر اراک|مجله=آمایش محیط|سال=۱۳۸۹|شماره=۱۱}}
| |||