|
'''ماهوارهٔ پلانک'''، یک فضاپیمای طراحی‌شده در [[مرکز فضایی مندلیی کن]] است و هدف آن مشاهدهٔ [[ناهمسانگردى|ناهمسانگردى‌های]] [[تابش زمینه کیهانی|تابش زمینهٔ کیهانی (سی‌ام‌بی)]] در تمام آسمان، با استفاده از حساسیت و تفکیک زاویه‌ای بالا است.
'''ماهواره پلانكپلانک'''
يكیک تلسكوپتلسکوپ فضاييفضایی است كهکه هدف آن اندازه گيريگیری نا همسان گرديگردی تابش زمينهزمینه يی كيهانيکیهانی با دقت بسياربسیار بالا است با استفاده از ايناین داده‌ها كيهان‌شناسانکیهان‌شناسان به بررسيبررسی منشآ جهان و تشكيلتشکیل كهكشان‌هاکهکشان‌ها مي‌پردازندمی‌پردازند . ايناین پروژه متعلق به سازمان فضاييفضایی اروپا(ايساایسا) است. نام ايناین فضاپيمافضاپیما در ابتدا COBRAS/SAMBA ناميدهنامیده شده بود. اما به افتخار فيزيكفیزیک دان آلمانيآلمانی "ماكسماکس پلانكپلانک" به پلانكپلانک تغييرتغییر يافتیافت.
'''اهداف'''
پلانكپلانک به بررسيبررسی چگونگيچگونگی آغاز جهان (در حدود 14 ميليونمیلیون سال پيشپیش) خواهد پرداخت. در واقع ايناین ماهواره ماشينماشین زمان ايساایسا است ،چرا كهکه به كمكکمک آن منجمان مي‌توانندمی‌توانند پيپی به اسرار آغاز جهان ببرند و تئوريتئوری مناسب را برايبرای تولد و تحول جهان ارائه دهند.
آياآیا روندانبساط جهان ادامه پيداپیدا مي‌كند؟می‌کند؟
سن جهان چقدر است؟
طبيعتطبیعت جسم سياهسیاه چيست؟چیست؟( ماده‌ايماده‌ای كهکه تصور مي‌شودمی‌شود بيشبیش از 90 در صد ماده‌يماده‌ی تشكيلتشکیل دهنده‌يدهنده‌ی جهان را شامل مي‌شودمی‌شود وليولی هنوز مشاهده نشده است!)
طبيعتطبیعت انرژيانرژی تاريكتاریک چيست؟چیست؟( نوعينوعی انرژيانرژی فرضيفرضی كهکه ممكنممکن است علت انبساط شتابدار جهان باشد)
ايناین سئوالاتيسئوالاتی است كهکه ايناین ماهواره در پيپی جواب‌هايجواب‌های آن است.از ديگردیگر اهداف ايناین پروژه مي‌توانمی‌توان به موارد زيرزیر اشاره كردکرد:
• گردآوريگردآوری فهرستيفهرستی از خوشه هايهای كهكشانيکهکشانی
• مشاهده يی عدسيعدسی گرانشيگرانشی تابش زمينهزمینه يی كيهانيکیهانی
• مشاهده يی منابع امواج راديوييرادیویی و زيرزیر قرمز كهكشانکهکشان ها
• رصد كهكشانکهکشان راه شيريشیری: ماده يی ميانمیان ستاره ايای ، تابش سينكروترونيسینکروترونی و اندازه گيريگیری ميدانمیدان مغناطيسيمغناطیسی
• بررسيبررسی منظومه يی شمسيشمسی شامل سياره‌هاسیاره‌ها و سياركسیارک ها و دنباله دارها و نور منطقة البروجيالبروجی
'''نكاتنکات قابل توجه'''
تابش زمينه‌يزمینه‌ی كيهانيکیهانی در تمام كيهانکیهان پخش شده است چرا كهکه منشأ آن نقطه‌اينقطه‌ای خاص از جهان نيست،نیست، بلكهبلکه كلکل كيهانکیهان است. در واقع اوليناولین نورينوری است كهکه هنگام آفرينشآفرینش جهان وجود داشته، به همينهمین دليلدلیل در تمام جهات در آسمان قابل مشاهده است. رصد ايناین تابش مانند رصد جهان در زمانيزمانی است كهکه تنها سيصدهزارسیصدهزار سال سن داشته است. برای 300 هزار سال پس از انفجار بزرگ، جهان هنوز تاریک بود چرا که دما بسیار بالا بود و مانع گردش فوتونها می‌شد، اما در کیهان نخستین جهنمی از گرما به سرعت گسترش یافت و بعد ناگهان جهان سرد شد و زمانی که دما به حدود 6 هزار درجه رسید فوتونها توانستند در تمام جهت ها جریان یابند و به این ترتیب جهان روشن شد.هم چنينچنین در ابتدا ابعاد جهان بسياربسیار كوچك‌ترازکوچک‌تراز حال و فركانسفرکانس ايناین امواج بسياربسیار بالا بوده‌است ، با انبساط جهان به تدريجتدریج طول موج ايناین امواج افزايشافزایش يافتهیافته به طوريطوری كهکه اكنوناکنون به صورت امواج ريزموجریزموج (مايكرومایکرو ويوویو) مي‌باشندمی‌باشند.( لازم به ذكرذکر است ريزریز موج جزو امواج كمکم انرژيانرژی دسته بنديبندی مي‌شودمی‌شود.)
ماهواره‌يماهواره‌ی پلانكپلانک كهکه جهت رصد ايناین امواج طراحيطراحی شده است، درعمل به اندازه‌گيرياندازه‌گیری دما مي‌پردازدمی‌پردازد.(بر طبق قانون جابه‌جاييجابه‌جایی وينوین در تابش جسم سياهسیاه دما با فركانسفرکانس رابطه‌يرابطه‌ی مستقيممستقیم دارد.) دقيق‌تريندقیق‌ترین عدد به دست آمده برايبرای ايناین دما تاكنونتاکنون 2.726 كلوينکلوین در تمام جهات آسمان است. اما اندازه‌گيري‌هاياندازه‌گیری‌های دقيق‌تريدقیق‌تری لازم است، چرا كهکه دانشمندان متوجه ناهمگنيناهمگنی در دمايدمای قسمت‌هايقسمت‌های مختلف آسمان شده‌اند (ايناین مقدارافت و خيزخیز در حدود 1 در 100000است). اگرچه ايناین تفاوت‌ها بسياربسیار كمکم به نظر مي‌رسند،می‌رسند، اما بسياربسیار مفيدندمفیدند چرا كهکه تنها آثار به جا مانده از نطفه‌هاينطفه‌های اوليه‌ياولیه‌ی جهان كنونيکنونی هستند.
به منظور بررسيبررسی ايناین ناهمگني‌هاناهمگنی‌ها آشكارسازهايآشکارسازهای ماهواره‌يماهواره‌ی پلانكپلانک بسياربسیار دقيق‌تردقیق‌تر و حساس‌تر از آشكارسازهايآشکارسازهای پيشينپیشین طراحيطراحی شده‌اند.
'''فضاپيمافضاپیما'''
وزن فضاپيمايفضاپیمای پلانكپلانک در حدود 1900كيلوگرم1900کیلوگرم است. ارتفاعش برابر 4.2 متر و حداكثرحداکثر قطرش 4.2 متر است.
پلانكپلانک تلسكوپيتلسکوپی به قطر آينه‌يآینه‌ی 1.5 متر را حمل مي‌كندمی‌کند كهکه تشعشعات را به دو آشكارسازآشکارساز حساس منتقل مي‌كندمی‌کند.
كهکه يكيیکی برايبرای اندازه گيريگیری فركانسفرکانس هايهای كمکم و ديگريدیگری برايبرای اندازه گيريگیری فركانس‌هايفرکانس‌های بالا نصب شده‌اند كهکه هر دو قادر به اندازه گيريگیری شدت و قطبش فوتون ها ميمی باشند و رويروی هم رفته محدوده‌يمحدوده‌ی فركانسيفرکانسی بينبین 30 تا 875 گيگاگیگا هرتز را پوشش مي‌دهندمی‌دهند. طيفطیف تابش ريزریز موج ماكزيموميماکزیمومی در فركانسفرکانس 160.2 گيگاهرتزگیگاهرتز دارد.
وسيله‌يوسیله‌ی فركانسفرکانس پايينپایین آرايه‌ايآرایه‌ای است از 22 گيرنده‌يگیرنده‌ی راديوييرادیویی كهکه در دمايدمای 253- درجه‌يدرجه‌ی سانتيگرادسانتیگراد كارکار مي‌كندمی‌کند.ايناین گيرنده‌هاگیرنده‌ها در چهار بازه‌يبازه‌ی فركانسيفرکانسی ( بينبین 30 تا 70 گيگاهرتزگیگاهرتز) كارکار ميكنندمیکنند.ترانزيستورهاترانزیستورها سيگنال‌هاييسیگنال‌هایی را كهکه با تلسكوپتلسکوپ جمع آوريآوری مي‌شوندمی‌شوند تقويتتقویت مي‌كنند،می‌کنند، سپس ايناین اطلاعات در كامپيوترکامپیوتر ذخيرهذخیره مي‌شوندمی‌شوند.
دستگاه فركانسفرکانس پايينپایین شامل آرايه‌ايآرایه‌ای از 52 آشكارسازآشکارساز (بولومتريكبولومتریک) است كهکه ابتدا تابش را به گرما تبديلتبدیل مي‌كندمی‌کند.سپس ايناین گرما به وسيله‌يوسیله‌ی يكیک دماسنج الكتريكيالکتریکی اندازه‌گيرياندازه‌گیری شده و اطلاعات مربوط به آن در كامپيوترکامپیوتر ثبت مي‌شودمی‌شود.ايناین دستگاه در 6 بازه‌يبازه‌ی فركانسيفرکانسی بينبین 100 و 857 گيگاگیگا هرتز و در دمايدمای 297.9-( در حدود 0.1 درجه بالايبالای صفر مطلق) كارکار مي‌كندمی‌کند. برايبرای رسيدنرسیدن به چنينچنین دمايي،دمایی، سيستمسیستم پيچيده‌ايپیچیده‌ای از خنك‌كننده‌هاييخنک‌کننده‌هایی كهکه به طور موازيموازی با تكنولوژي‌هايتکنولوژی‌های متفاوتيمتفاوتی طراحيطراحی شده‌اند كارکار ميكنندمیکنند.
تلسكوپتلسکوپ پلانكپلانک و ابزار آن رويروی يكیک سفينه‌يسفینه‌ی هشت وجهيوجهی قرار گرفته‌اند. در ضمن پوششيپوششی بر رويروی آن تعبيهتعبیه شده كهکه جلويجلوی تشعشع خورشيدخورشید و ماه را بگيردبگیرد تا مانع آشكارسازيآشکارسازی تابش ريزموجریزموج مورد نظر نشوند. كاركردکارکرد ديگردیگر ايناین پوشش پايينپایین بردن دمايدمای ابزار اندازه‌گيرياندازه‌گیری است به طوريطوری كهکه دستگاه‌هايدستگاه‌های خنك‌كنندهخنک‌کننده بتوانند دمايدمای ثابتيثابتی در حدود 233- درجه سانتيگرادسانتیگراد (يایا 50 كلوينکلوین) ايجادایجاد كنندکنند.در داخل فضا پيماپیما كامپيوترهاکامپیوترها و زيرسيستم‌هاييزیرسیستم‌هایی تعبيهتعبیه شده‌اند كهکه سيگنالسیگنال هايهای دريافتيدریافتی را به اطلاعات تبديلتبدیل و ذخيرهذخیره ميكنندمیکنند.در قسمت انتهاييانتهایی فضاپيمافضاپیما يكیک صفحه‌يصفحه‌ی خورشيديخورشیدی است كهکه برق لازم برايبرای فضاپيمافضاپیما را تأمينتأمین ميمی كندکند و در ضمن آن را از تابش مستقيممستقیم آفتاب محفوظ نگه مي‌داردمی‌دارد.
'''پرتاب'''
پلانكپلانک از پايگاهپایگاه آريانآریان 5 ( متعلق به مركزمرکز گوياناگویانا ) روز24 ارديبهشتاردیبهشت امسال به فضا پرتاب شد ،اين،این ماهواره همراه با رصدخانه‌يرصدخانه‌ی فضاييفضایی هرشل به فضا فرستاده شد و پس از 2.5 ساعت بعد از پرتاب از آن جدا شد و در كمترکمتر از 6 ماه به مدار نهايينهایی خود خواهد رسيدرسید.مقصد نهايينهایی ماهواره نقطه‌ينقطه‌ی لاگرانژيلاگرانژی دوم مدار زمينزمین است. ايناین مكانمکان به اندازه‌ياندازه‌ی كافيکافی از زمينزمین و ماه فاصله دارد و از گرمايگرمای حاصل از آن‌ها در امان خواهد بود.مقدار گرماييگرمایی كهکه تأثيرتأثیر بسياريبسیاری در اندازه‌گيري‌هااندازه‌گیری‌ها مي‌تواندمی‌تواند داشته باشد. مدت زمان مأموريتمأموریت ايناین سفينهسفینه ماه 15است. ايناین ماموريتماموریت مي‌تواندمی‌تواند در صورت درست كارکار كردنکردن دستگاه‌هايدستگاه‌های سردكردنسردکردن ادامه پيداپیدا كندکند.
| 