صدام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز ویرایش Pulad36 (بحث) به آخرین تغییری که Torgheh.dani انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
خط ۷۹:
 
== ارتقاء در حزب بعث ==
یک سال پس از ورود صدام به حزب بعث، افسران ارتش به رهبری [[عبدالکریم قاسم|ژنرال عبدالکریم قاسم]] توانستند طی کودتایی [[فیصل دوم]] را از [[پادشاهی عراق|سلطنت عراق]] براندازند و حکومت جمهوری اعلام کردند. بعثی‌ها با دولت جدید مخالفت کرده و در سال (۱۹۵۹) ۱۳۳۸ نخست‌وزیر [[عبدالکریم قاسم]] را در عملیاتی که صدامِ ۲۲ سالهصدام هم در آن شرکت داشت ترور کردند. یک تیر به پای صدام خورد ولی توانست به [[سوریه]] بگریزد. از سوریه هم به [[مصر]] رفت. او را هنگامی که در عراق حضور نداشت به مرگ محکوم کردند. صدام در مصر به دانشکدهٔ حقوق [[دانشگاه قاهره]] رفت.
 
افسران ارتش که برخی از آن‌ها جزو [[حزب بعث]] بودند طی کودتا علیه قاسمکودتایی در سال ۱۹۶۳ میلادی قدرت را به دست گرفتند. با این‌حال تفرقهٔ زیادی که بین آن‌ها وجود داشت، اجازه نداد که این دولت بیش از هفت الی هشت ماه دوام بیاورد. صدام به عراق بازگشت ولی هنگامی که گروه ضدبعثی که [[عبدالرحمان عارف]] ریاست آن را بر عهده داشت قدرت را در اختیار گرفت، صدام ۲۷ ساله را در سال ۱۹۶۴ به زندان انداختند،انداختند. او در سال ۱۹۶۷ از زندان فرار کرد و تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین رهبران حزب شد. بنابر گفته‌های بسیاری از زندگینامه‌نگاران، صدام هیچ‌گاه بحران‌های درون دولت اول بعثی را فراموش نکرد. در همین راستا بود که هم‌زمان دست به کارهای ظالمانه‌ای زد تا میزان وحدت درون حزبی به شدت افزایش یافته و قدرت در اختیارش باقی بماند و ثبات اجتماعی برقرار باشد.
 
در ۱۹۶۸ بود که کودتای دوم بعثی های عراق باعث شد تا حزب بعث به سرکردگی [[احمد حسن البکر|ژنرال احمد حسن البکر]] که اهل تکریت و دایی صدام بود به قدرت برسد؛ صدام ۳۱ ساله در مقام نایب رئیس جمهور اما در حقیقت قدرتِ پشت پرده بودبرسد.
 
== تحکیم قدرت ==
خط ۲۲۳:
[[پرونده:Alkhoi-saddam.jpg|بندانگشتی|150px|دیدار اجباری [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] با صدام حسین، پس از شکست [[انتفاضه شعبانیه]].]]
 
گروه‌های قومی و دینی عراق با استفاده از وضعیت ضعفبه بوجودوجود آمده،آمده زمینه را برای شورشی جدید در کشور آماده دیده و به آن اقدام کردند. با اوضاع جاری پس از جنگ در عراق، ناآرامی‌های اجتماعی و قومی بین شیعیان، کوردهاکردها و واحدهای نظامی ناراضی می‌توانستند خطر بزرگی برای دولت صدام باشند. شورش‌های کوردهاکردها در شمال و شیعیان در جنوب و مرکز عراق تحت نام '''انتفاضه شعبانیه'' با بی‌رحمی تمام پاسخ داده شد.
[[آمریکا]] که خود، عراقی‌ها را تشویق به شورش علیه صدام کرده بود هیچ کمکی جز کنترل [[منطقه پرواز ممنوع عراق|منطقهٔ پرواز ممنوع عراق]] آنهم نه بالگرد، انجام نداد. [[ترکیه]] با هرگونه استقلال کوردها مخالف بود و [[عربستان سعودی]] و دیگر کشورهای محافظه‌کار عرب نیز از بوجود آمدن یک انقلاب شیعی دیگر مانند انقلاب ایران(۱۳۵۷) هراس داشتند.
 
آمریکا که خود، عراقی‌ها را تشویق به شورش علیه صدام کرده بود هیچ کمکی جز کنترل [[منطقه پرواز ممنوع عراق|منطقهٔ پرواز ممنوع عراق]] نکرد. [[ترکیه]] با هرگونه استقلال کردها مخالف بود و عربستان سعودی و دیگر کشورهای محافظه‌کار عرب از به وجود آمدن یک انقلاب شیعی دیگر مانند [[انقلاب ایران (۱۳۵۷)|انقلاب ایران]] هراس داشتند. صدام که توانسته بود پس از شکست در جنگ، بحران‌ها را نیز کنترل کند، با کشوری مواجه بود که از نظر اقتصادی و نظامی به شدت آسیب دیده بود و او هرگز نتوانست آسیب‌ها را جبران کند. او دائماً بقای خود را نشانهٔ پیروزی عراق در جنگ با آمریکا اعلام می‌کرد. این پیغامِپیغام صدام شهرت زیادی در جهان عرب پیدا کرد.
 
صدام با اصرار زیاد می‌خواست خود را مسلمانی مؤمن نشان دهد تا بتواند نظر گروه‌های دینی محافظه‌کار جامعهٔ عراق را به خود جلب کند. بعضی از عناصر شریعت اسلام به قانون عراق بازگردانده شدند. برای نمونه وی در سال ۲۰۰۱ حکم اعدام [[همجنس‌گرا]]یان، [[تجاوز]]گران و [[فاحشگی|فاحشگان]] را به قوانین عراق بازگرداند و عبارت «[[الله اکبر]]» را با دست‌خط خود به پرچم عراق افزود.
 
== تنش با آمریکا ۲۰۰۳–۱۹۹۱ ==
پس از اتمام جنگ رابطهٔ بین [[ایالات متحده آمریکا]] و [[عراق]] همچنان متشنج ماند. در آوریل ۱۹۹۳ سرویس امنیتی عراق تلاش کرد تا [[جرج اچ بوش]] رئیس‌جمهور سابق آمریکا را هنگام دیدار وی از کویت ترور کند اما مأموران امنیتی کویت بمب کار گذاشته شده در یک خودرو را خنثی کردند. آمریکا در پاسخ به این اقدام در تاریخ ۲۶ ژوئن ۱۹۹۳ حمله‌ای موشکی به ساختمان مرکزی اطلاعات عراق در بغداد کرد.
 
سطر ۲۴۱ ⟵ ۲۴۰:
همکاری عراق با بازرسان سازمان ملل در طول [[دههٔ ۱۹۹۰ (میلادی)|دههٔ ۹۰ میلادی]] متناوب بود. دسترسی بازرسان به پایگاه‌های مورد نظر سرانجام در سال ۱۹۹۸ قطع شد. این‌طور گفته می‌شد که عراق در حال بازی دادن قدرت‌های غربی و دیگر کشورهای عرب بود و می‌خواست این‌طور نشان بدهد که مقادیر زیادی مواد ممنوعه در اختیار دارد که با استفاده از آن‌ها می‌تواند به دوران اقتدار خویش بازگردد.
 
=== جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ ===
صدام از دیدگاه آمریکایی‌ها همچنان به عنوان تهدیدی برای هم‌پیمانان غربی مثل کشور نفت‌خیز [[عربستان سعودی]] و [[اسرائیل]]، خطری برای محموله‌های نفتی [[خلیج فارس]] و ثبات [[خاورمیانه]] به‌شمار می‌رفت. [[بیل کلینتون]] رئیس‌جمهور آمریکا ۲۰۰۱–۱۹۹۳ که جانشین بوش شده بود، تحریم‌های اقتصادی تازه‌ای در کنار تحریم‌های نظامی برای عراق وضع کرده و [[منطقه پرواز ممنوع عراق|منطقهٔ پرواز ممنوع]] را نیز کنترل می‌کرد.
 
کلینتون در سال ۱۹۹۸ در پاسخ به [[بحران خلع سلاح عراق|ممانعت عراق از حضور بازرسان سازمان ملل]]، [[لایحه آزادسازی عراق|لایحهٔ آزادسازی عراق]] را امضا کرد. این لایحه بر تغییر رژیم عراق به منظور «بازگشت عراق به خانوادهٔ بین‌المللی» تأکید داشت و طبق آن دولت آمریکا به گروه‌های تبعیدی خارج از عراق کمک مالی می‌کرد. پس از آن به زودی عملیات سه روزهٔ [[عملیات روباه صحرا|روباه صحرا]] انجام گرفت و طی آن کارخانه‌های تولید سلاح صدام منهدم گشتند؛ در حالی که استراتژیست‌های [[پنتاگون]] نقشه حمله‌های زمینی به عراق را می‌کشیدند برخی از تحلیلگران آمریکایی بر این باور بودند که فشار خارجی برای ایجاد یک شورش به منظور عزل صدام کافی به نظر می‌رسد. این دو نظر باعث بروز شکاف در تصمیم‌گیری‌های ضد صدام بین دولتمردان واشینگتن شد. اما پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ توازن سیاسی داخلی آمریکا تغییر کرده و باعث شد تا [[نومحافظه‌کاران آمریکا|نومحافظه‌کاران]] بتوانند در مدیریت کشور آمریکا تأثیر به سزایی داشته باشند. رئیس‌جمهور آمریکا [[جرج دبلیو بوش]] (پسر [[جرج اچ دبلیو بوش]]) در بیانیهٔ اتحاد خود به کنگره، در ژانویه ۲۰۰۲ از «[[محور شرارت]]» که به زعم وی از کشورهای [[ایران]]، [[عراق]] و [[کره شمالی|کرهٔ شمالی]] تشکیل شده‌اند سخن به میان آورد. همچنین او احتمال داد که برای براندازی دولت عراق از زور استفاده خواهد کرد. او اعلام کرد: «رژیم عراق طرح تولید [[گاز اعصاب]] و [[سیاه‌زخم]] و [[سلاح‌های اتمی]] را به مدت یک دهه دنبال کرده‌است.» او همچین ادامه داد: «عراق همچنان درصدد است دشمنی خود را به آمریکا نشان دهد و از ترور حمایت کند.»
 
==جنگ عراق در سال ۲۰۰۳==
پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ برجهای دوقلوی نیویورک آمریکا، توازن سیاسی داخلی آمریکا تغییر کرده و باعث شد تا [[نومحافظه‌کاران آمریکا|نومحافظه‌کاران]] بتوانند در مدیریت کشور آمریکا تأثیر بسزایی داشته باشند. رئیس‌جمهور آمریکا [[جرج دبلیو بوش]] (پسر [[جرج اچ دبلیو بوش]]) در بیانیهٔ اتحاد خود به کنگره، در ژانویه ۲۰۰۲ از «[[محور شرارت]]» که به زعم وی از کشورهای [[ایران]]، [[عراق]] و [[کره شمالی|کرهٔ شمالی]] تشکیل شده‌اند سخن به میان آورد. همچنین او احتمال داد که برای براندازی دولت عراق از زور استفاده خواهد کرد. او اعلام کرد: «رژیم عراق طرح تولید [[گاز اعصاب]] و [[سیاه‌زخم]] و [[سلاح‌های اتمی]] را به مدت یک دهه دنبال کرده‌است.» او همچین ادامه داد: «عراق همچنان درصدد است دشمنی خود را به آمریکا نشان دهد و از ترور حمایت کند.»
 
صدام حسین در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۰۳ و در حالی که وقوع جنگ نزدیک بود، با [[دن ردر|دَن رَدِر]] مجری شبکهٔ خبری [[سی‌بی‌اس نیوز]] (CBS News) به مدت بیش از سه ساعت مصاحبه کرد. از آخرین مصاحبهٔ وی با یک خبرنگار آمریکایی یک دهه می‌گذشت. این شبکه یک هفته بعد نوار مصاحبه را روی آنتن فرستاد.
 
آمریکادولت و هم‌پیمانانشارتش عراق در تاریخطول ۲۰سه مارسهفته ۲۰۰۳پس (اولاز فروردین۱۳۸۳)حملهٔ به عراق حمله کردند. دولتآمریکا و ارتش عراقهم‌پیمانانش در طولتاریخ فقط۲۰ سهمارس هفته پس از حمله۲۰۰۳ نابود شدند. ایالات متحده دست‌کم دو بار کوشید تا با حملات هوایی، صدام را به قتل برساند ولی در هر دوبار، هدف مورد اصابت واقع نشد. با شروع ماه آوریل (اواسط فروردین) نیروهای ائتلاف بخش زیادی از عراق را اشغال کرده بودند. مقاومت‌های بسیارضعیفبسیار ضعیف ارتش عراق یا به راحتی در هم می‌شکستند یا تبدیل به [[تاکتیک‌های پارتیزانی]] می‌شدند. این وضعیت، نشان‌دهندهٔ خروج کنترل از دست صدام بود. صدام برای آخرین بار در فیلمی ویدئویی که او را در حومهٔ بغداد نشان می‌داد دیده شد. هنگامی که بغداد در تاریخ ۹ آوریل به دست نیروهای ائتلاف افتاد، دیگر کسی صدام را ندید.
 
== تعقیب و دستگیری ==
== سرانجام صدام ==
=== تعقیب ===
مکان صدام حسین تا چندین هفته پس از سقوط بغداد و پایان درگیری‌های اصلی نامعلوم بود. افراد زیادی گزارش دادند که وی را دیده‌اند ولی هیچ‌کدام تأیید نشد. یک سری نوارهای صوتی که ادعا می‌شد با صدای صدام ضبط شده‌اند، هر چند وقت یک‌بار پخش می‌شدند ولی اعتبار هیچ‌کدام مورد تأیید قرار نگرفت.
سطر ۲۶۷ ⟵ ۲۶۴:
واحدهایی که در دستگیری وی دخالت داشتند عبارت بودند از تیپ یک ارتش، رستهٔ چهارم پیاده‌نظام و بسیاری از سربازان عملیات‌های ویژه. نام این عملیات در پروندهٔ سربازانی که در آن شرکت داشتند ثبت شد و از طرف [[ارتش آمریکا]] به تمامی آن‌ها جوایزی اعطاء گردید.
 
=== وضعیت صدام در حبس ===
در تاریخ ۲۰ مارس ۲۰۰۵ روزنامه‌های [[سان (روزنامه)|سان]] انگلیس و [[نیویورک پست]] که توسط [[روپرت مردوخ]] اداره می‌شوند، عکسی از صدام را در زندان در حالی که تنها یک زیرشلواری به پا داشت، با عنوان «ستمگر با زیرشلواری» چاپ کردند. صفحهٔ سوم این روزنامه که معمولاً اختصاص به نمایش دختران [[مدل (شخص)|مدل]] نیمه‌عریان دارد، صدام حسین را در حالی که با یک زیرشلواری سفید در حال شستن لباس است نشان می‌داد. در عنوان این صفحه نوشته شده بود: «شخصیتی رقت‌انگیز در حال شستن شلوارش در زندان. (...) اکنون او روی یک چهارپایهٔ کوچک پلاستیکی صورتی می‌نشیند و وظایف یک زن رخت‌شو را انجام می‌دهد.» این عکس‌ها که گفته می‌شد «توسط منابع نظامی آمریکا، برای تخریب روحیهٔ شورشیان عراقی تهیه شده بود» مجوز رسمی انتشار نداشتند. [[ترنت دافی]] مشاور مطبوعاتی بوش اعلام کرد که این عکس‌ها تخلف آشکار از رهنمودهای وزارت دفاع و به احتمال قوی مغایر با [[معاهده ژنو|معاهدهٔ ژنو]] برای رفتار با انسان‌های دربند هستند. ارتش آمریکا اعلام کرد به شدت به دنبال عوامل انتشار عکس‌های صدام خواهد بود. وی در زمان حضور در زندان می‌توانست [[پینگ پنگ]] بازی کند یا از [[تردمیل]] استفاده کند. همچنین وی می‌توانست هر نوع [[سیگار]]ی را که تمایل دارد مصرف کند.<ref name=gq />
 
=== محاکمه ===
[[پرونده:Saddam Hussein at trial, July 2004-edit1.JPEG|150px|چپ|بندانگشتی|صدام در دادگاه]]
صدام حسین در تاریخ ۹ تیر ۱۳۸۳ (درحالیکه هنوز در اردوگاه کراپر در بغداد نگه‌داری می‌شد) به همراه ۱۱ تن از سران حزب بعث به صورت حقوقی (و نه به صورت فیزیکی، زیرا در آن زمان زندان‌های کافی و امنی برای نگه‌داری از آن‌ها در عراق وجود نداشت) تحویل دولت موقت عراق شد تا به اتهام جرایم جنگی، جرایم ضدبشری و قتل‌عام محاکمه گردد. قرار شد تا در طول این محاکمه توجه ویژه‌ای به فعالیت‌های وحشیانهٔ وی علیه کردهای شمال عراق در طول جنگ با ایران و علیه شیعیان جنوب در خلال سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۹ بشود.
سطر ۲۸۷ ⟵ ۲۸۴:
سرانجام صدام در تاریخ یکشنبه ۱۴ آبان ۱۳۸۵ به اعدام با طناب دار محکوم شد. ادعای وی مبنی بر اینکه هنوز هم یک نظامی است و در صورت اثبات جرم باید تیرباران شود، از سوی دادگاه نادیده گرفته شد. از انتقاداتی که به نحوه محاکمه صدام وارد است عدم طرح پروندهٔ جنگ علیه ایران بود که می‌توانست به ابعاد وسیعتری از اتهامات علیه وی و از جمله تجاوز و آغاز جنگ و جنایت جنگی علیه غیر نظامیان ایرانی منجر شود. گزارشی از فعالیت یا حضور نمایندهٔ ایران به عنوان شاکی در دسترس نیست.
 
=== اعدام ===
{{اصلی|اعدام صدام حسین}}
صدام حسین در تاریخ ۳۰ دسامبر ۲۰۰۶ و در ساعت ۶:۰۷ به وقت محلی به دار آویخته شد. مراسم اعدام وی در [[اردوگاه عدالت عراق|اردوگاه عدالت]] که منطقه‌ای محافظت‌شده در شمال [[بغداد]] است و زمانی توسط خود صدام برای شکنجه و اعدام شهروندان عراقی استفاده می‌شد اجرا شد. در هنگام اعدام او طرفداران مقتدی صدر و محمد باقر صدر حضور داشتند و موفق الربیعی رئیس سازمان امنیت دولت جدید، اجرای اعدام را به عهده داشت. آن‌ها برای او آرزوی واصل شدن به جهنم کردند. صدام خونسرد و متبسم بود و شروع به خواندن اشهد کرد. بار دوم و قبل اتمام آن اهرم کشیده شد و او که پاهایش نیز بسته بود شروع به تقلا کرد ولی زیاد طول نکشید. جنازه او با هلیکوپتر به دفتر نوری مالکی منتقل شد.<ref>سایت khaama , مقاله اسرار افشا نشدهٔ اعدام صدام حسین</ref>