صدام حسین: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
برچسب: واگردانی |
||
خط ۱۱۵:
صدام چندی بعد در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۵۸ (۲۲ ژوئیه ۱۹۷۹) دستور به برگزاری گردهمایی مجمع رهبران حزب بعث داد. او در این مراسم که بنابر سفارش وی فیلمبرداری هم میشد، نام چند تن از اعضا را که به زعم وی جاسوس و خیانتکار بهشمار میآمدند خواند و به آنها دستور داد بیرون بروند. این اعضا که برچسب «خائن» به آنها زده شد، از جلسه بیرون برده شدند تا در مقابل [[جوخه]]ی آتش، تیرباران شوند. پس از اینکه فهرست به پایان رسید، صدام به همهٔ کسانی که هنوز در جلسه حضور داشتند به خاطر وفاداریهای گذشته و آیندهشان تبریک گفت.<ref>{{یوتیوب|UOGkuRCjiGI| همنشین بهار: نشستِ عبرت انگیزِ صدام حسین بغداد؛ قاعة الخلد ۲۲ ژوئیه ۱۹۷۹..}}</ref>
== صدام به عنوان یک رهبر سکولار ==
صدام خود را یک رهبر انقلابی سکولار و نوگرای اجتماعی همانند [[جمال عبدالناصر|ناصر]] میدانست. دولت وی به زنان آزادیهای مضاعف داده و به آنها امکان کار در شغلهای صنعتی و تحصیل در مدارج عالی تحصیلی داد. همچنین صدام نوعی سیستم قضایی غربی در کشور به اجرا گذاشت. با این کار عراق تبدیل به تنها کشور عرب [[خلیج فارس]] شد که طبق قوانین سنتی اسلام ([[شریعت]]) اداره نمیشد. او فعالیت دادگاههای مبتنی بر شریعت را به جز برای رسیدگی به دعاوی آسیبهای شخصی ممنوع اعلام کرد.▼
کشمکشهای داخلی ادامهٔ کار پروژههای نوسازی صدام را با مشکل مواجه ساخت. جامعهٔ عراق بین گروههای زبانی، دینی و قومی تقسیم شدهاست؛ دولت بعثی عراق تنها از سوی
▲دولت وی به زنان آزادیهای مضاعف داده و به آنها امکان کار در شغلهای صنعتی و تحصیل در مدارج عالی تحصیلی داد. همچنین صدام نوعی سیستم قضایی غربی در کشور به اجرا گذاشت. با این کار عراق تبدیل به تنها کشور عرب [[خلیج فارس]] شد که طبق قوانین سنتی اسلام ([[شریعت]]) اداره نمیشد. او فعالیت دادگاههای مبتنی بر شریعت را به جز برای رسیدگی به دعاوی آسیبهای شخصی ممنوع اعلام کرد.
[[شیعیان]] که اکثریت
▲کشمکشهای داخلی ادامهٔ کار پروژههای نوسازی صدام را با مشکل مواجه ساخت. جامعهٔ عراق بین گروههای زبانی، دینی و قومی تقسیم شدهاست؛ دولت بعثی عراق تنها از سوی ۱۵ درصد مردم که از طبقهٔ کارگر، کشاورز و خردهتاجران [[سنی]] مذهب بودند حمایت میشد. این روال مانند زمانی بود که حاکمان انگلیسی در این سرزمین حکومت میکردند.
▲[[شیعیان]] که اکثریت ۶۰ درصدی جمعیت عراق را تشکیل میدادند به دلیل سیاستهای ضد دین دولت، عَلم مخالفت با آن را برداشته بودند و حزب بعث از تأثیر گرفتن آنها از انقلاب۱۳۵۷ (۱۹۷۹) ایران واهمه داشت. صدام با سیاست [[سکولاریسم]] غیرمذهبی نه سنی نه شیعی قصد ایجاد تعادل در عراق را داشت. [[کورد]]های شمال عراق (که سنی هستند ولی عرب نیستند) با ترکیب ۲۰ درصدی جمعیت عراق نیز مخالف سیاستهای عربسازی حزب بعث بودند.
رژیم صدام برای مقابله با خطر فزایندهٔ [[شیعیان]]، [[کورد]]ها و دیگر مخالفان بالقوه، دو راه پیش رو داشت. یا آنها را هم وارد رژیم ساخته و منافع ملی را با آنها تقسیم کند یا اینکه با تدابیر شدید پیشگیرانه مانع از اقدامات آنها شود که ابزار اصلی این مورد، سازمانهای پلیسی و نظامی بودند. در سال ۱۳۵۳ (۱۹۷۴)، [[طه یاسین رمضان]] ریاست ارتش خلق را بر عهده داشت که وظیفهاش حفظ امنیت داخلی بود. این گروه به عنوان شاخهٔ نظامی حزب بعث به عنوان وزنهای علیه کودتاهایی بود که توسط نیروهای عادی مسلح انجام میشدند. در کنار ارتش خلق، سازمان اطلاعات کل عراق ([[استخبارات]]) قرار داشت که مشهورترین بازوی سیستم امنیتی دولت بود و از استفاده از هرگونه ترور و [[شکنجه]] ابایی نداشت. این سازمان توسط [[برزان ابراهیم التکریتی]] که برادر کوچکتر و ناتنی صدام بود اداره میشد. ناظران خارجی از سال ۱۳۶۱ (۱۹۸۲) به بعد بر این باور بودند که این سازمان در عملیاتهای مختلف، مخالفان صدام حسین در داخل و خارج از کشور را نابود میکند.▼
▲رژیم صدام برای مقابله با خطر فزایندهٔ [[شیعیان]]، [[
صدام، میهنپرستی [[ملی گرایی]] عراقی را با این ادعا که عراق نقش تعیینکنندهای در تاریخ [[جهان عرب]] داشتهاست تصدیق و تشویق میکرد. او به عنوان رئیسجمهور، غالباً به دورهٔ [[عباسیان]] که در آن [[بغداد]] مرکز سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جهان عرب بود اشاره میکرد. صدام همچنین به دوران پیش از اسلام در عراق اشاره میکرد و [[میانرودان]] (بینالنهرین) را به عنوان گهوارهٔ تمدن بشری میستود و شخصیتهایی چون [[بختالنصر]] و [[حمورابی]] را گرامی میداشت. او منابع مالی زیادی را صرف اکتشافات [[باستانشناسی]] میکرد. وی در عمل به دنبال ترکیب [[پانعربیسم]] و ملیگرایی عراقی و ارائهٔ تصویری از یک دنیای عربی متحد تحت رهبری عراق بود.▼
▲صدام، میهنپرستی
یکی از نشانههای تحکیم قدرت وی، پرستش شخصیت او بین جامعهٔ عراق بود. هزاران تصویر، پوستر، مجسمه و نقاشی دیواری در گوشه و کنار عراق نصب شده بودند. چهرهٔ وی را میشد روی ساختمانهای اداری، مدارس، فرودگاهها، مغازهها و اسکناس عراق دید. [[پرستش شخصیتی]] وی نمایانگر تلاشهای او در جهت پاسخگویی به عناصر گوناگون جامعهٔ عراق بود. صدام گاهی در لباس [[اعراب بدوی]]، گاهی در لباسهای سنتی کشاورزان عراقی (که خود در هنگام کودکی به تن میکرد) و حتی گاهی در لباس کردها ظاهر میشد. همچنین او گاهی در لباسهای غربی نمایان میشد و با این کار میخواست تصویری از یک رهبر شهری و نوگرا را در اذهان تداعی کند. برخی اوقات خود را به شکل یک مسلمان مؤمن درمیآورد و با عمامه و ردا به سوی [[قبله]] نماز میخواند و در مقابل، گاهی اوقات لباسهای غربی به تن میکرد، عینک دودی به چشم میزد و تفنگی را روی شانهٔ خود نگه میداشت.
سطر ۱۶۵ ⟵ ۱۶۳:
== جنگ ایران و عراق ==
{{اصلی|جنگ ایران و عراق}}
در سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹)
پس از اینکه حکومت پادشاهی ایران سال ۱۹۷۹ سرنگون شد و قدرت انقلابیون در ضعف بود کشمکشهای مرزی بین ایران و عراق به مدت ده ماه در مورد اختلافات ارضی و تسلط بر [[اروندرود]] که دو کشور را از هم جدا میسازد بالا گرفت. ملی گرایان عراقی معترض به [[قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر]] بودند و صدام آن معاهده را در جلوی تلویزیون پاره کرد. عراق در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ (۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰) حمله سراسری به ایران نمود: حملات هوایی به فرودگاه های ایران انجام داد و سپس با حمله زمینی وارد به استانهای کرمانشاه ایلام خوزستان شد. صدام، [[خرمشهر|خوزستان]] را استان تازه عراق نامید. ▼
▲در سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹) که حکومت [[محمد رضا پهلوی]] در ایران با [[انقلاب ایران]] سرنگون شد و نظام جمهوری اسلامی بر سر کار آمد، مبانی انقلابی اسلام شیعی روی مردم کشورهای منطقه به ویژه کشورهایی که شیعیان بیشتری داشتند به ویژه عراق تأثیر به سزایی گذاشت. صدام از این میترسید که عقائد اسلامی شیعی (که مخالف حکومت سکولار او بودند) در بین جمعیت زیاد شیعهٔ ساکن عراق رخنه کنند. {{مدرک}}
چند سال قبل، سید روحالله خمینی که در سال ۱۳۴۳ (۱۹۶۴) از ایران [[تبعید]] شده بود، به شهر شیعهنشین [[نجف]] رفت و ساکن شد. سید روحالله در نجف ارتباطات مستحکمی با شیعیان عراقی برقرار ساخته و پیروانی دینی-سیاسی در سراسر جهان برای خود به وجود آورد. پس از توافقنامهٔ سال ۱۳۵۴ (۱۹۷۵) بین شاه و صدام برای ایجاد روابط حسنه بین دو کشور ایران و عراق، صدام زیر فشار شاه قبول کرد تا سید روحالله خمینی را از عراق بیرون کند.
▲پس از اینکه
در ماههای آغاز جنگ، درگیریهای سنگینی حوالی بندرگاههای سوقالجیشی به وجود آمد. پس از این که صدام پیروزیهایی به دست آورد، حملات هوایی و زمینی [[ارتش جمهوری اسلامی ایران|ارتش]] ایران باعث شد خسارات زیادی به نیروهای عراق وارد شده متوقف شود.▼
[[پرونده:Shakinghands high.OGG|راست|190px|بندانگشتی|ملاقات صدام حسین و [[دونالد رامسفلد]] در سال ۱۳۶۲ (۱۹۸۳) در [[بغداد]]. رامسفلد در آن زمان فرستادهٔ ویژهٔ [[رونالد ریگان]] به خاورمیانه بود.]]▼
▲در
عراق ناگهان خود را در میان یکی از طولانیترین و ویرانگرترین [[جنگ فرسایشی|جنگهای فرسایشی]] [[قرن بیستم]] یافت. در طول
نیروهای عراقی در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۶۶ (۱۶ مارس ۱۹۸۸) به منظور سرکوب شورش مردم کرد شمال عراق بهوسیله گاز سمی و اعصاب [[حمله شیمیایی به حلبچه|به شهر کردنشین حلبچه حمله کردند]]. در این عملیات تقریباً پنجهزار نفر که غالباً غیرنظامی بودند جان باختند. در آن زمان عراق، ایران را مسئول این قتلعام و چند عملیات شیمیایی دیگر دانست ولی هیچ مدرکی در این باره پیدا نشد. در واقع اینکار را جهت دادن مجوز حمله شیمیایی به ایران انجام داد.
صدام برای دریافت کمکهای نقدی و سیاسی به دیگر کشورهای [[عرب]] مخصوصا حاشیه خلیج فارس روی آورد. همچنین او با موفقیت توانست حمایت [[رونالد ریگان]] رئیسجمهور آمریکای ضد ایران را به دست آورد. صدامِ بعثی بدلیل اشتراکات سوسیالیستی تبادلات تسلیحاتی گسترده با [[شوروی]] و حتی فرانسه نیز داشت. ایرانیها با این ادعا که جامعهٔ جهانی باید عراق را مجبور به پرداخت خسارت جنگ کند هیچگونه پیشنهاد آتشبسی را نمیپذیرفتند. آنها تا سال ۱۳۶۷ (۱۹۸۸) با این امید که بتوانند صدام را از قدرت کنار زده و دولتی شیعی را بر سر کار گذارند به جنگ ادامه دادند.▼
▲صدام برای دریافت کمکهای نقدی و سیاسی به دیگر کشورهای
پس از صدور [[قطعنامهٔ ۵۹۸ شورای امنیت]] توسط سازمان ملل، ان قطعنامه بلافاصله از سوی عراق پذیرفته شد، ولی بعد از گذشت یک سال و هفت روز از تاریخ صدور آن (و به فاصله پانزده روز بعد از
▲پس از صدور [[قطعنامهٔ ۵۹۸ شورای امنیت]] توسط سازمان ملل، ان قطعنامه بلافاصله از سوی عراق پذیرفته شد، ولی بعد از گذشت یک سال و هفت روز از تاریخ صدور آن (و به فاصله پانزده روز بعد از سرنگونی هواپیمای مسافری پرواز IR۶۵۵ بهدست آمریکا در ۲۷تیر۱۳۶۷) از سوی ایران پذیرفته شد.
▲در این جنگ تقریباً ۱٬۷ میلیون نفر از هر دو طرف جان خود را از دست دادند و اقتصاد هر دو کشور که پیش از این سالم و رو به رشد بود، آسیب جدی دید. همچنین عراق در حدود ۷۵ میلیارد دلار بدهی جنگی به بار آورد. استقراض از آمریکا باعث شد که عراق تبدیل به کشوری بدهکار شود. این وضعیت برای مردی که به دنبال ملیگرایی عربی بود شرمآور به نظر میرسید. همچنین صدام در طول جنگ با ایران در [[دهه ۱۹۸۰ (میلادی)|دههٔ هشتاد میلادی]] مبالغ بسیار زیادی را از دیگر کشورهای عربی قرض گرفته بود. در آن زمان صدام با هزینههای گزاف ساخت دوبارهٔ زیربنای عراق روبهرو بود و با ناامیدی به دنبال پول برای ساخت زیربنای عراق پس از جنگ بود.
▲[[پرونده:Shakinghands high.OGG|راست|190px|بندانگشتی|ملاقات صدام حسین و [[دونالد رامسفلد]] در سال ۱۳۶۲ (۱۹۸۳) در [[بغداد]]. رامسفلد در آن زمان فرستادهٔ ویژهٔ [[رونالد ریگان]] به خاورمیانه بود.]]
== جنگ خلیج فارس ==
|