زیگورات: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹)
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۱:
[[پرونده:Ziggurat of ur.jpg|بندانگشتی|تصویری بازسازی‌شده با رایانه از زیگورات اور]]
در [[تمدن‌های باستانی آسیای غربی]] نیایشگاهی برای [[خدایان]] می‌ساختند و والاترین آن زیگورات نامیده می‌شد و معنای آن بالا رفتن به سوی آسمان است. آنهاآن‌ها زیگورات را بر بلندی‌ها می‌ساختند. در زیگورات‌ها از بهترین و استوارترین [[مصالح ساختمانی]] آن زمان بهره گرفته شده‌است.
 
'''زیگورات''' «ذیققوررت» کلمه‌ای [[اکدی]] است. واژه سومری آن زیقورات و ایلامی آن زیقورتو است.<ref>رضا نوری شادمهانی، معماری ایران و جهان در سپهر فرهنگ جهان، انتشارات مهکامه، صفحه ۷۳</ref>
خط ۶:
در [[ایران]] تلفظ این کلمه از مقالات [[رومن گیرشمن]] گرفته شده و بیشتر «'''زیگورات'''» خوانده شده‌است، به معنای بلند و برافراشته ساختن.
 
زیگورات‌ها به شکل [[هرم]] هستند اما جنس آنهاآن‌ها از [[خشت]] یا آجرگلی بوده‌است.<ref>[http://www.irandeserts.com/content/درگاه_کویر/معماری_و_بناها/آثار_ثبت_شده_ایران_در_یونسکو/چغازنبیل،_شوش.htm چغازنبیل، شوش]، کویرها و بیابانهای ایران</ref>
 
== زیگورات ==
خط ۱۵:
پس از آن هم پرستشگاه‌ها بر بالای کوه‌ها همانند کوه‌ها ساخته شده‌اند. معماری بناهای کوه مانند در سرزمینهایی که به گونه‌ای طبیعی از کوه بی‌بهره بوده‌اند بیشتر نمایان است از جمله ۳۲ زیگوراتی که در منطقهٔ [[میان رودان]] و [[فلات ایران]] شناسایی شده‌اند.
 
زیگوراتها بناهای خشتی توپری بوده‌اند که همانند پلکان ساخته می‌شدند، همچون موجود زنده‌ای که از خاک آفریده شده و به سوی آسمان پیش می‌رود. موقعیت قرارگیری آنهاآن‌ها به شکلی بوده که چهار گوشه آنهاآن‌ها رو به چهار جهت اصلی باشد. بیشتر آنهاآن‌ها ۳، ۵ یا ۷ طبقه با ارتفاع تا ۱۰۰ متر که سر برافراشته‌اند و از [[رنگ سیاه]] در طبقه پایین به رنگ طلایی در بالاترین طبقه می‌رسند. بر روی بدنه زیگوراتها معمولاً نوشته‌هایی برای شناساندن بنا، بازگویی علت ساخت و بانی و سازنده آن حک می‌شده که وسیله ارتباط با زمانهایزمان‌های تا ۵۰۰۰ سال قبل را برایمان میسر کرده‌است.
 
امروزه نیز سازه‌های شبیه زیگورات در [[معماری مدرن]] مشاهده می‌گردند.
خط ۲۳:
هر ساله مردمان زیادی از شوش، شوشتر و دزفول جهت انجام مناسک آیینی ویژه به این مکان می‌آمده‌اند. در پیرامون زیگورات و دشت پهن و زیبای نزدیک دز مقیم می‌شدند. در روز برپایی آیین‌ها، خدایان موجود در پرستشگاه که با هدف یگانگی و یکپارچگی مردم در این مکان گرد آمده بودند را به بیرون، تا رود دز برده و سپس با قایق به بالادست رود، جایی که لوله‌های سفالین آبرسانی به منطقه یافت شده می‌بردند و از آنجا پیاده به نیایشگاه بازمی‌گرداندند. پیمودن مسیری نزدیک به ۱۰ کیلومتر چه بسا در یک روز را شاید بتوان «حج عیلامی‌ها» نامید.
 
زیگورات دارای طبقات جداگانه بوده که راه‌های دسترسی متفاوت دارند و اجازه ورود به هر طبقه از دروازه ورودی آن مشخص بوده‌است. وجود طاقهای گهواره‌ای در پلکانهاپلکان‌ها و راهروها، ساخت یک سیستم پیشرفته آبرسانی و تصفیه آب جهت شرب عبادتگران، وجود آفتاب سنجهایسنج‌های آجری جهت رصد و استخراج تقویم آفتابی و تعیین اعتدالهایاعتدال‌های بهاری و پاییزی و انقلابهایانقلاب‌های تابستانی و زمستانی و تعیین فصلها، متن مشترک نقش بسته بر روی تعداد زیادی از ۵۰۰۰ آجر نوشته دار و امکان چیزی شبیه به صنعت چاپ در آنها، کشف حیوانی به شکل گاو نر نسبتاً بزرگ از جنس سفال لعابدار مسلح شده با مفتولهایمفتول‌های فلزی که عنوان نگهبان یکی از دروازه‌ها را داشته، کلونهاکلون‌ها و لولاهای در و پاشنه‌های سنگی، مهره‌هایی از جنس خمیر شیشه و انگشتر مفرغی با روکش طلای قلم‌زنی شده، وجود سکوهایی که محراب، قربانگاه، پایه مجسمه یا تریبون سخنرانی خوانده شده‌اند از جمله شگفتیهایشگفتی‌های این معبد زیبای تاریخی است که با جلوهٔ طبیعت اطراف و مناظرهٔ ماه و خورشید به هنگام غروبش از عزیزترین مکانهایمکان‌های سرزمین گرانقدرمان است.
 
این زیگورات در سال ۱۹۷۹ در یونسکو به ثبت رسیده و نمایندهٔ زیگوراتها در شرق باستان به‌شمار می‌آید.
خط ۳۱:
کهن‌ترین زیگورات [[بین‌النهرین]]، زیگورات «اور» در شهر [[اور]] (عراق کنونی) با قدمت ۴۱۰۰ سال و احتمالاً زادگاه حضرت ابراهیم- زیگورات سیلک کاشان، کهن‌ترین زیگورات جهان با قدمت ۴۷۰۰ سال- زیگورات خدای ماه «ناناً در اور، زیگورات» مردوخ «در بابل که اتمنانکی (پی زمین و آسمان) شناخته می‌شد- زیگورات خدای توفان» انلیل «و زیگورات» لارساً به معنای خانهٔ پیوند آسمان و زمین.
 
زیگورات بنای [[خشت]]ی توپُری است که سطح خارجی آن دارای پوششی از [[آجر]] است. ابعاد زیگورات‌ها مربع یا مستطیل و اندازهٔ آنهاآن‌ها متغیر است. برای نخستین بار در [[فلات مرکزی ایران]] نیز از بقایای زیگوراتی در سیلک کاشان خاک برداری شده‌است. تاکنون هیچ‌یک از زیگورات‌های شناسایی شده بطوربه‌طور سالم و کامل باقی نمانده‌است و به همین سبب ارتفاع اصلی آنان مشخص نیست. دسترسی به بالایی‌ترین طبقهٔ زیگورات به‌وسیلهٔ پلکان یا راه شیب‌دار است؛ کهن‌ترین زیگورات‌های که تاکنون کشف شده:
{{پاک‌کن}}
# زیگورات [[تپه سیلک|سیَلکِ]] [[کاشان]]: سازندهٔ این زیگورات مشخص نشده، ولی تاریخ ساخت این بنا به ۲۵۰۰ سال [[قبل از میلاد]] می‌رسد.