سید روح‌الله خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{سید روح‌الله خمینی (نوار کناری)}}

{{نوار کناری اسلام}}

 

وی در [[حوزه علمیه]] به تحصیل [[فقه]]، [[فلسفه اسلامی]] و [[عرفان]] پرداخت و در سال ۱۳۱۳ به [[اجتهاد]] رسید؛ البتّه خمینی، نه از کسی اجازهٔ اجتهاد گرفته و نه به کسی، چنین اجازه‌ای داده‌است؛<ref>تارنمای جماران، اجازات در سیره نظری و عملی امام خمینی</ref> فقط، یک اجازه‌نامهٔ روایی از [[محمّد رضا مسجدشاهی اصفهانی]] دارد.<ref>خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث (اربعین)، حدیث اول</ref> پس از درگذشت [[سید حسین بروجردی]] (۱۳۴۰ ش)، جزو نامزدهای [[مرجعیت]] بود. سپس، به مبارزه با سیاست‌های [[محمدرضا پهلوی]] به خصوص [[انقلاب سفید]] پرداخت و به دلیل اعتراض به تبعیت شاه از سیاست [[اسرائیل]] و [[آمریکا]]، در عاشورای ۱۳۴۲ خورشیدی، ۱۰ ماه زندانی شد و سپس در ۱۳۴۳ به دلیل سخنرانی علیه اعطای [[کاپیتولاسیون در ایران|کاپیتولاسیون]] به مستشاران نظامی آمریکایی، تبعید شد. وی ۱۴ سال در تبعید زیست، که حدود یک سال در [[ترکیه]]، سپس [[عراق]]، و در پایان چند ماه در [[فرانسه]] بود. طی این مدت پیگیر اوضاع سیاسی ایران بود، با ارسال پیام و اعلامیه، [[اسلام‌گرا]]یان و مخالفان را رهبری و به تدوین نظریه [[ولایت فقیه]] پرداخت. به عنوان رهبر انقلاب، [[شورای انقلاب]] و [[دولت موقت ایران|دولت موقت]] را تشکیل داد. پس از خروج شاه از ایران، در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ [[بازگشت سید روح‌الله خمینی به ایران|خمینی به ایران بازگشت]] و در ۲۲ بهمن انقلاب پیروز شد.

خمینی در [[دهه ۱۳۱۰|دههٔ ۱۳۱۰]] به هیچ فعالیت سیاسی آشکاری دست نزد.<ref name="Said">-Said Amir Arjomand, After Khmoeini, Iran under his successors, Oxford University, pp. 18-30</ref> با این‌که او با معدود علمایی که به‌صورت آشکار به اقدامات رضاشاه اعتراض می‌کردند، همدردی داشت اما هیچگاه آشکارا وارد صحنه اجتماعی نشد.<ref name="Said" /> عباس میلانی می‌نویسد که دوران رضا شاه، دوران محدودیت و عقب‌نشینی برای روحانیت بود و خمینی به مانند سایر روحانیون تنها برای بقا تلاش می‌کرد. با رفتن رضا شاه و شروع جنگ جهانی این فضا تغییر کرد.<ref name="Abbas" />

 

 

سید روح‌الله خمینی در نامه‌ای سرگشاده ظاهراً خطاب به مردم و روحانیان با عنوان «''[[بخوانید و به کار بندید]]''» به تاریخ اردیبهشت ۱۳۲۳ خورشیدی، در پاسخ به کتاب جنجالی «''[[شیعیگری؛ بخوانند و داوری کنند]]''» از [[احمد کسروی]]، وی را «یک نفر تبریزی بی‌سروپا» خطاب کرد<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/03/120311_l44_kasravi_khomeini_letter.shtml نامه خمینی؛ 'بخوانید و به کار بندید']، بی‌بی‌سی فارسی</ref> و از روحانیونی بود که «مسلمانان با غیرت» را به کشتن «این مرتد جاهل مفسد فی الارض» فراخواند.<ref name="autogenerated2">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/03/120313_l44_kasravi_intellectual_iran_sarkuhi.shtml کناره‌گیری روشنفکری ایران از کسروی]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>

در سال ۱۳۲۷، در زمان تشکیل [[اسرائیل]]، خمینی به همراه جمعی از علما با صدور بیانیه ای، اقدام [[سازمان ملل متحد]] برای رسمیت بخشیدن به تأسیس این کشور را به عنوان اقدامی [[استعماری]] محکوم کرد.<ref name=cgie670 />

 

 

خمینی در زمان ریاست بروجردی بر حوزه، بیشتر بر تدریس و آموزش متمرکز بود تا هرگونه فعالیت سیاسی. در آن زمان، او اصول و خارج فقه را آموزش می‌داد، شاگردانی را به دور خود جمع کرده‌بود که بعدها در فعالیت‌های سیاسی او که در پایان منجر به سقوط حکومت پهلوی شد، تبدیل به یاران اصلی او شدند. جز [[مرتضی مطهری]] و [[حسینعلی منتظری]]، جوانانی مانند [[محمدجواد باهنر]] و [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] نیز از آن جمله بودند.<ref name="alislam" />

== مبارزه با محمدرضاشاه ==

{{سالشمار زندگی روح‌الله خمینی}}

 

در سال ۱۳۴۰، زمانی که [[علی امینی]]، نخست‌وزیر وقت، برای جلب حمایت علما از اصلاحات خود به قم رفت، با خمینی، [[سید محمدرضا گلپایگانی|گلپابگانی]]، [[مرعشی نجفی]] و [[سید محمدکاظم شریعتمداری|شریعتمداری]] دیدار کرد. در این دیدار، خمینی صراحتاً وظیفه علما را مبارزه با دیکتاتوری و تقویت نهضت‌های ملی و مردمی بیان کرد.<ref name=cgie771 />

روز سیزده فروردین، خمینی بیانیه‌ای را با عنوان «شاه‌دوستی یعنی غارتگری» منتشر کرد که در تاریخ انقلاب جایگاه ویژه‌ای دارد. در این اعلامیه، او به محاکمهٔ حکومت شاه پرداخت و «[[تقیه]]» را در آن شرایط حرام دانست.<ref>{{یادکرد|کتاب= کوثر - جلد اول|نویسنده = روح‌الله خمینی|صفحه= صفحهٔ ۶۷}}</ref><ref>{{یادکرد|کتاب= صحیفهٔ نور - جلد اول|نویسنده = روح‌الله خمینی|ناشر = مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)|شهر=تهران|صفحه= صفحهٔ ۳۹|سال= ۱۳۶۱}}</ref><ref name="imam-khomeini" /><ref name=cgie772>{{یادکرد وب | نشانی=https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/40777 | عنوان=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، خمینی، روح‌الله | ناشر=[[مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی]] | اثر=[[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]] | نویسنده=احمد پاکتچی، فرامرز منوچهری، حمید انصاری | صفحات= 672 | پیوند بایگانی=https://archive.fo/huynk | تاریخ بایگانی=31 مه 2018 | جلد=22}}</ref>

 

خمینی در چهلم حادثهٔ فیضیه، دولت آن زمان را محکوم کرد که به فرمان آمریکا و اسرائیل، خواهان از ریشه‌برکندن اسلام است و خود را مصمم به مبارزه با این امر نشان داد.<ref name="al-islam4" /> و در پیامی اعلام کرد که در راه نیل به [[احدی الحسنیین|یکی از دو نیکویی]]، یعنی [[شهید شدن|شهادت]] یا پیروزی، گام برمی‌دارد.<ref name=cgie772 />